________________
३९२
व्यवहार -छेदसूत्रम्-१-२/६५ सचतंखादितुकामः कथमहंसर्वास्पृश्यंशुनकमांसंस्पृशामीतिसंदंशकेनमुखेक्षिपति,एवंपारिहारिकोपि कारणतएकस्मिन्पार्श्वे उपरिवागृहीतंस्थविरसत्कंजुगुप्समानइवतत्परिहरन् आत्मीयंसमुद्दिशति ।।
उद्देशकः-२समाप्त मुनिदीपरत्नसागरेण संशोधितासम्पादिता व्यवहारसूत्रे द्वितीयोद्देशकस्य . [भद्रबाहुरवामिरचिता नियुक्तियुक्तं] संघदासगणि विरचितंभाष्यं एवंमलयगिरि आचार्येण विरचिताटीकापरिसमाप्ता।
(उद्देशकः३) वृ- उक्तो द्वितीयोद्देशकः । सम्प्रतितृतीयमारभ्यते । तत्रवेदमादिसूत्रम् |
म.(६६) भिक्खूइच्छेजागणंधारितएभगवंचसे अपलिच्छिन्नेएवंसेनोकप्पइगणंधारितए, भगवंचसे पलिच्छिन्ने एवंसे कम्पइगणंधारितए ।
वृ-अथास्यसूत्रस्य कःसम्बन्ध? तत आह[भा.१३५१] तसिंचिव दोनपिसीसायरियाणपविहरंताणं ।
इच्छेज्जगणंबोढुंजइसीसो एससंबंधी ।। वृ- तयोरेव शिष्याचार्ययोः कारणवशतो द्वयोरपि केवलयोः प्रविहरतो यदि शिष्यो गणं वोढुं धारयितुमिच्छेत् तस्य विधिर्वक्तव्यः तद्विधिप्रतिपादनार्थमिदं सूत्रमित्येष पूर्वसूत्रेण सहास्स सूत्रस्य सम्बन्धः । प्रकारान्तरेणसम्बन्धमेवाह[भा.१३५२] तेसिंच कारणियाणं अन्नं देसंगवाय जेसीसा। .
तेसिंगंतुकोई गणंधरेज्जाह वा जोगो ।। वृ- अथवेति प्रकारान्ते । तयोराचार्यपारिहारिकयोः कारणिकयोः कारणवशतः तथा स्थितयोर्ये अन्यं देशं गताः शिष्यास्तेषां मध्यात्कोऽपि भिक्षुः योग्यः समागत्य गणं धारयेत्, ततस्तद्विधिप्रतिपादनार्थमधिकृतसूत्रारम्भः । अनेन सम्बन्धेनावातस्यास्य व्याख्या-भिक्षुश्वशब्द आचार्यपदयोग्यानैकगुणसमुच्चयार्थ इच्छेत् गणं धारयितुं भगवांश्च से तस्य भिक्षोरपरिच्छदः परिच्छदरहितः ।परिच्छदश्च द्विधा-द्रव्यतोभावतश्च तत्रद्रव्यतः परिच्छदः शिष्यादिपरिवारः ।भावतः सूत्रादिकं । तत्र भगवानाचार्योऽपरिच्छदो द्रव्यतो भावतः पुनर्नियमात् सपरिच्छदो अन्यथाचार्यत्वायोगाचशब्दातभिक्षुश्चद्रव्यतोऽपरिच्छदोभावतःसपरिच्छदः ।परिगृह्यते ।एवं सेइत्यादिएवममुना प्रकारेणसे तस्यन कल्पतेगणंधारयितुमेवंशब्दो विशेषद्योतनार्थः, ।सचामुं विशेष द्योतयति आचार्ये द्रव्यतोऽपरिच्छदेभिक्षोः सपरिच्छदस्यवा नकल्पतेगणंधारयितुमिति, भगवांश्चसेतस्य द्रव्यतोऽपि परिच्छन्नः परिच्छदोपेतश्चशब्दात्सोऽपि च द्रव्यतोऽपि परिच्छन्नस्तत एवं से तस्य कल्पते गणं धारयितुमिति, विशेषद्योतनार्थःभाष्यकारी व्याख्यानवति ।। [भा.१३५३] धेरै अपलिच्छन्नेसयंपिच गहणातत्थ ।
छनोथेरोपुन वा, इअरो सीसोभवेदोहिं ।। वृ-स्थविरोनाम आचार्यः, असावेव पूजावचनेन भगवान्शब्देनोच्यते । भगवानितिमहात्मनः
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org