________________
રૂ૮૮
व्यवहार छेदसूत्रम्-१-२/६३ तेषामनुग्रहणायमण्डलीबन्धकरणं, मण्डलीबन्धेच कृते कस्यचिदजीर्णभवति ।जीर्णेऽपिच कोऽपि काश्चित्विकृतीर्भुङ्क्तेनसर्वाः सस्तितः प्रचुरविकृतिलाभेसर्वजनानुग्रहायपरिभाजनं क्रियते । तत्र सपरिहारकल्पस्थितोऽपिभिक्षुस्तपःशोषितशरीरइतितस्य विकृतिविषयेध्युपपातश्रद्धा जाता । अथवा पूर्व सदैव तस्यां विकृतौ भावित इति तद्भावनया तस्यामध्युपपत्तौ जात स्वत एव तत्सथविरा ज्ञात्वा तदनुग्रहाय परिमिते विकृतिलाभ सति असनू अविद्यमानोऽन्यपरिभाजन कुशलो यः सर्वेषामौचित्येनापूरयति सोऽपि च परिहारकल्पस्थितः परिभाजनकुशल इति । सर्वसाधूनां वचनेन प्रकाश्यैवंवदतिअहोआर्य!गाथायामोकारान्तताप्राकृतलक्षणवशात्त्वमेतेभ्यःसाधुभ्यः परिभाजय, यदि पुनः उच्चू नानाविधं भवति । प्रचूरमतिप्रभूतं घृतादिलब्धं भवति तदा उच्चूरप्रच्चूरलाभे अगीतव्यामोहननिमित्तं अगीतार्था मा विपरिणमन्त्विति । यथा तद्वा कारणं वचसा प्रकाश्य तद्व्यामोहननिमित्तमेवंब्रुवतेआर्यत्वं साधुभ्यः परिभाजय । [भा.१३४१] परिभाईय संसद्धे, जो हत्थं संलिहावएपरेण ।
फुसइवकुड्डेइच्छड्डेअननुण्णाएभवेलहुओ ।। वृ-आचार्योपदेशने परिभाजिते सतितस्य हस्तः संसृष्टोघृतादिना लिप्तोभवति तस्मिन् संसृष्टे यदि तथैवसंसृष्टेन हस्तेनावतिष्ठतेतर्हिप्रायश्चित्तंमासलघु, यथा हस्तंपरणसंलेहापयति,तस्यापिप्रायश्चित्तं मास लघु । अथवा कुड्ये हस्तं स्पृशति तत्रापि मास लघु अथवा काप्टेन निघृष्य च्छर्दयति तत्रापि मासलघु, अथाननुज्ञातः सन्स्वयं लेदिहस्तंतदापि । [भा.१३४२] कप्पइय दिन्नंमी चोयगवयणंच सेससूपस्स ।
___ एवं कप्पइअप्पायणंच कप्पट्टिती चेसा ।। वृ-वितीर्णे अनुज्ञातेसतिकल्पतिस्वयं स्वहस्तंपरिलेढुं । इयमत्रभावना-यद्याचार्यःसमादिशति त्वं स्वहस्तं घृतादि विकृति खरंटितंस्वयमेव लेढि, ततः स लेढि । चशब्दादन्यदपि यत्परिभाजितशेष तदप्याचार्येणानुज्ञातं भुङ्क्ते, । चोयग वयणं चेति अत्र चोदकवचनं यथा कथं परिहारिकस्य विकृतेरनुज्ञापनं युक्तमिति सूरिराह-सेस सूपस्स सूपकारकस्य यथा शेष माभाव्यं भवति तस्यापीति भावः । एतदुक्तं भवति यथा सूपकारः केनापि स्वामिना संदिष्ट एतावत्प्रमाणैस्तन्दुलमुद्रादिभिर्भक्तं निष्पाद्यैतावतः पुरुषान् भोजय, एवमादेशे लब्ध साधिते भक्तेभोजितेषु च पुरुषेषु यच्छेषमुद्धरति तत्सर्वं सूपकारस्याभाव्यम् एवमाचार्योपदेशतः परिहारिकेन परिभाजिते यच्छेषमुद्धरति तत्तस्य परिहारिकस्याभाव्यं,सूपकारदृष्टान्तं उपलक्षणंतेनापूपिकदृष्टान्तोऽपिवेदितव्यः । सचैवं केनाप्यापूपिक आदिष्टएतावता कणिक्कादिनाद्रव्येणएतावत्प्रमाणमण्डकादिकर्तव्यमेवमादेशेलब्धेतथैवमण्डकादिके निष्पादिते शेषं यदुद्धरति मण्डकादि तदा पूपिकस्या भवत्येवं परिहारिकस्यापि, तत एवं तपः शोषित शरीरस्याप्यायन निमित्तमाचार्यस्य कल्पते अनुज्ञापनमित्यदोषः, इतरस्त्वदोषः कल्पस्थितिरेषा यत ग्लायत आप्यायन निमित्तमेव मनुज्ञापनं कर्तव्यं, येन शेषं प्रायश्चित्ततपः सुखेन वहतीति सूपकारदृष्टान्तमेवसविस्तरंभावयति-- [भा.१३४३] एवइयाणंभत्तं करेहिदिनमि सेस यंतस्स ।
___ इयभाइयपज्जतेसेसुव्वरियंचदेंतस्स ।। वृ-एतावद्भिस्तन्दुलादिकैरेतावद्भक्तंकुर्वितिसमादेशेलब्धेनिष्पादितेभक्तेदत्तेचोक्तप्रमाणेभ्यः
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org