Page Text
________________
૩૭૮
व्यवहार - छंदसूत्रम्-१-२/६१ - गणधरस्यगणधरपदस्य प्रायोग्यो गणधरप्रायोग्यः तस्यासत्यभावे अथवा प्रमादतो अस्थापित एवाचार्येकालगतेइत्वर आचार्य उपाध्यायोवास्थाप्यते । सचयैःस्थाप्यततेस्थविराणां गच्छबृहत्तगणां प्रकाशयन्ति । यावत्तत्र मूलाचार्यपदे वा मूलोपाध्यायपदे वाऽन्योन च स्थापितो भवति । तावदेव युष्माकमाचार्योपाध्यायो वा प्रवर्तक इति इह एक पाक्षिको द्विविध उक्तः प्रव्रज्यया श्रुतेन च अत्रच भंगचतुष्टयं तद्यथा प्रव्रज्यवा एकपाक्षिकः श्रुतेन च, १ प्रव्रज्ययान श्रुतेन २ प्रव्रज्यया श्रुतेन न ३ नापिप्रव्रज्ययानापिश्रुतेन ४ एतदेवभंगचतुष्टनंकुलादिष्वपि योजनीयं । तथा चाह- . [भा.१२९७] पव्वजाए कुलस्सय गणस्स संथस्स चेव पत्तेयं ।
समवंसुएणभंगा, कुजा कभसा दिसाबंधे ।। वृ-दिग्बन्धे आचार्यपदे उपाध्यायपदेवास्थाप्यमान इत्यर्थः । प्रव्रज्यायाः कुलस्वगणस्य सङ्घस्य च प्रत्येकं श्रुतंन सार्धं भङ्गान् कुर्यात् । भङ्गचतुष्यं प्रत्येकं योजयेदिति भावः । तत्र प्रव्रज्याया भङ्गचतुष्टयमुपदर्शितमिदानी कुलस्योपदीत-कुलनेकपाक्षिकः श्रुतेन च १, कुलेनैकपाक्षिकोन श्रुतेन २,कुलेन नेकपाक्षिकः किन्तु श्रुतेन ३, नकुलेन नापि श्रुतेन ४ एवं गणेन सङ्घन च प्रत्येकंभंगचतुष्टयं भावनीयंतत्र प्रव्रज्यां कुलंगणंचाधिकृत्य यः प्रथमभगवर्तीस इत्वरो यावत् कथिको वास्थापनीयः । तदभावे तृतीयभंगवर्ती यदिपुनर्द्वितीयभङ्गवर्तिनं चतुपर्भङ्गवर्तिनं वा स्थापयति तदा तस्य स्थापयितुः प्रायश्चित्तं चत्वारो गुरुमासाः न केवलमतत्प्रायश्चित्तं किं त्वाज्ञादयोऽपदोषास्तथा चाह[भा.१२९८] आणाइणो यदौसा, विराधनाहोइइमेहिं ठाणेहि ।
संकिय अभिनवगण तस्सवदीहन कालेन ।। - वृ- आज्ञादय आज्ञानवस्था मिथ्यात्वविराधनाझपाश्च शब्दोऽनुक्तप्रायश्चित्तसमुच्चये । तच्च प्रायश्चित्तं प्रागेवोपदर्शितं तथा विराधना गच्छस्य भेटो भवति । आभ्यां वक्ष्यमाणाभ्यां स्थानाभ्यां ते एव दर्शयति । शङ्किते अभिनवग्रहणं च साधूनां यदि ग्लानावस्था वा तस्य स्थापयितुर्दीधैन कालेन रोगचिकित्सां मोहचिकित्सां वा कृत्वा समागतस्वशङ्कते।
एतदेव विभावविपुः प्रथम इत्वरस्य यावत्कथिकस्य चस्थापने विषयमाह[भा.१२९९] परिकम्मं कुणमाणो मरणस्सब्भुजयस्स वविहारो ।
माहे रोगचिकिस्सा उहावतेय आयरिए ।। वृ- अभ्युद्यतस्य मरणस्य पादपोपगमनलक्षणस्य परिकर्मद्वादशसांवत्सरिकसंलेखनारुपं कुर्वाणा यदिवाभ्युद्यतविहारस्यजिनकल्पादिप्रतिपत्तिलक्षणस्यपरिकर्मतपोभावनादिलक्षणंकुर्वतियावत्कथिक आचार्यःस्थापनीयः, मोहमोहचिकित्सायांरोगचिकित्सायांयदिवा अवधाववत्याचार्ये इत्वर आचार्यः स्थापयितव्यः । अत्र श्रुतानेकपाक्षिकेत्वराचार्यस्थापने दोषमाह[भा.१३००] दुविहतिगिच्छंकाऊण आगओ संकियंमि ।
कंपुच्छेपुच्छंनुवकंपियरे गणभेओ पुच्छणा होउं ।। वृ- अत्रानेकपाक्षिकेत्वराचार्यस्थापने द्विविधचिकित्सां मोहचिकित्सां रोगचिकित्सां चेत्यर्थः । दीर्धकालं गत्वा समागतः सन् शङ्किते सूत्रे अर्थे चकं पृच्छेत् । नैव कंचनेतिभावः स्थापिताचार्यस्यभिन्नवाचनाकत्वादितरे वा गच्छवासि आचार्यो मोहचिकित्सां रोगचिकित्सां वा कुर्वतिकं पृच्छंति, नैवकंचन पुर्वोक्तादेव हेतोस्ततस्ते वाचनाप्रदायकमलभमानागच्छान्तरमुपसंपद्येरन् । गच्छान्त
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003372 |
| Book Title | Agam Sutra Satik 36 Vyavahar ChhedSutra 3 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Agam Shrut Prakashan |
| Publication Year | 2000 |
| Total Pages | 1046 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, Agam 36, & agam_vyavahara |
| File Size | 21 MB |