Agam Sutra Satik 36 Vyavahar ChhedSutra 3

SR No.: 003372
Original Sutra Author: N/A
Author: Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Agam Shrut Prakashan
Publication Year: 2000
Total Pages: 1046
Language: Prakrit, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari, Agam, Canon, Agam 36, & agam_vyavahara
File Size: 21 MB

Page 356

३५५
उद्देशकः २, मूलं : ५२, [भा. ११९२]
जंजस्सहोइभंडंसोदेतिममंतिगेधम्मो ।। वृ-एवमेव अनेनैवदासत्वापन्नगतेनद्वारेण प्रकारेणऋणातस्यापिप्रागुक्तशब्दार्थस्यामोक्षणेयतना द्रष्टव्या । नवरमत्र धनदानचिन्तायां नानात्वं किं तदित्याह-तपस्तुलना कर्तव्या सा चैवं । स भण्यते साधवस्तपोधनाअहिरण्य सुवर्णालोकेऽपियद्यस्यभाण्डंभवतिसतत्तस्मैउत्तमवर्णाय ददाति, । अस्माकं च पार्श्वेधर्मस्तस्मात्त्वमपिधर्मं गृहाण एवमुक्तेस प्राह[भा.११९३] जोणेणकतोधम्मोतंदेउन एत्तियसमंतुलति ।
हानी जावेतहिंतावइयं विजथंभणय ।। वृ-योऽनेन कृतीधर्मः सर्वमह्यं ददातु । एवमुक्तेसाधुभिर्वक्तव्यं नैतावत्दद्मो यतो नैतावत्समंतुलतिसप्राह, एकेनसंवत्सरेणहीनंप्रयच्छत, तदपिप्रतिषेधनीयद्वाभ्यांसंवत्सराभ्यांदत्त इतिएवतावत् वैभाषा कर्तव्या । यावदेकेन दिवसेन कृतो योऽनेन धर्मस्तं प्रयच्छत ततो वक्तव्यं नाभ्यधिकं दत्तः दाः । किन्तु यावत्तद्गृहीतं मुहूर्तादिकृतेन धर्मेण तोल्यमानं समं तुलति तावत्प्रयच्छामः । एवमुक्ते यदितोलनायढोकतेतदा विद्यादिभिस्तुलास्तंभनीयायेनक्षणमात्रकृतेनापिधर्मेणसहनसमंतोलयतीति धर्मतोलनंचधर्माधिकरणिकनीतिशास्त्रप्रसिद्धिमिति ततोऽवसातव्यम् । [भा.११९४] जइपुननिच्छेज्जतवं वाणियधम्मेणताहेसुद्धोउ ।
को पुनवाणियधम्मोसामुद्दे संभवे इणमे ।। [भा.११९५] वत्थाणाभरणाणियसव्वंछड्डित्तुएगविदेणं ।
पोयंमि विवण्णमिवाणियधम्मे हवेइसुद्धो।। [भा.११९६] एवं इमोविसाहूतुज्जं नियगंचसारमोत्तूणं ।
निक्खंतो तुज्झघरे । करेउइण्हंतु वाणिज्ज ।। ३- यदि पुनरुक्तप्रकारेण क्षणमात्रकृतस्यापि धर्मस्यालाभेन नेच्छेत्तपो गृहीतुंततो वक्तव्यमेव वाणिग्धर्मेण वणिग्न्यायेन शुद्धः सप्राह-कः पुनर्वणिग्धर्मो येनैष शुद्धः क्रियते ।साधवो वदन्तिसमुद्रे संभ्रमे गमनेऽयं वक्ष्यमाणः । तमेवाह -वत्थाणाभरणेत्यादि । यथा वणिक् ऋणं कृत्वा प्रवहणेन समुद्रसमागाढस्तत्रपोते प्रवहणे विपन्ने आत्मीयानि परकीयानि च प्रभूतानि वस्त्रान्याभरणानि च शब्दाच्छेषमपिचनानाविधंक्रियाणकंसक्छदयित्वापरित्यज्यएकवृन्देनभावप्रधानं एकशब्दः एकतैव वृन्दंतेन एकाकी उत्तीर्णोवणिग्धर्मे वणिग्न्यायेशुद्धोभवति । न ऋणंदाप्यते । एवमयमपिसाधुस्तव सक्तमात्मीयंचसारसर्वंतवगृहेमुक्त्वानिष्क्रान्तः संसारसमुद्रादुत्तीर्णइतिशुद्धोनधनिका क्रणमात्मीयं याचितुं लभन्ते, । तस्मान किञ्चिदत्रतवाभाव्यमस्तीति करोत्विदानीभेष स्वेच्छया पोतवाणिज्यं पोतवणिमिव निर्ऋणो वाणिज्यमितिगतमनाप्तद्वारम् । अधुनावोधिकस्तेन द्वारप्रतिपादनार्थमाह-- [भा.११९७] बोहिय तेनेहिहि एविनमग्गणा साहुणो नियमसोय ।
.. अनुसासनमादीतो एसेवकमो निखसेसो।। वृ-बोधिकाः स्तेनाश्च प्रागुक्तस्वरूपास्तैर्हते साधौनियमशो नियमेन साधोर्विमार्गणं कर्तव्यम् । तस्मिंश्च विमार्गणे कर्तव्ये अनुशासनादिको अनुशिष्टिप्रदानादिको धनप्रदानपर्यन्त एष एवानन्तरोदितक्रमोनिवशेषो वेदितव्यः । सम्प्रत्युपसंहार व्याजेन शिक्षामपवादंचाह
[भा.११९८] तम्हा अपारयत्ते दिक्खज्जाणारिएय वज्जेज्जा ।