________________
उद्देशक : २, मूलं :५२, [भा. ११८२]
३५३ ग्लानीजायतेततोग्लानमपिसंतंप्रतिजागर्तिनतूपेक्षते, जिनाज्ञाविराधनप्रसक्तेः, यटुक्तमनन्तरंयतना प्रत्यागच्छता कर्तव्या तामाह-- [भा.११८३] काउंनिसीहियं अठ्ठजायभावेयणंगुरुहत्थे ।
दाउण पडिक्कमर्णमापेहंता मिगा एस्सा ।। वृ- यत्रान्यगणेस प्राघूर्णक आयाति, तत्रनैषेधिक कृत्वा नमः क्षमाश्रमणेभ्य इत्युदित्वा च मध्ये प्रविशति प्रविश्य च यदर्थजातं तद्गुरभ्य आवेदयति कथयति । आवेद्य च तदर्थजातं गुरुहस्ते दत्वा प्रतिक्रामतिकस्मात्गुरुहस्तेदत्वाप्रतिक्रामति । निस्वपार्श्वएवस्थिते इतिचेद्यतआह-माप्रेक्षमाणा मृगा इव मृगा अगीतार्था क्षुल्लकादयः पश्येयुर्गुरुहस्ते च स्थितं निरीक्षन्ते । अस्मद्गुरूणां समर्पितमिति विरूपसंकल्पेऽप्रवृत्तेः सम्प्रति जयणायजाजत्थेति तद्व्याख्यानार्थमाह[भा.११८४] सन्नीव सावको वा वारिए देज्ज अट्टजातस्स ।
. पच्चुप्पन्ननिहाणे कारणजाएगहणसोही ।। वृ-यत्र संज्ञी सिद्धपुत्रः श्रावको वा वर्तते तत्रगत्वा तस्मै स्वरूपं निवेदनीयं प्रज्ञापनाच कर्तव्या । ततो यत्तत्र तेन प्रत्युत्पन्नं नवं निधानं गृहीतं वर्तते । तस्यार्थजातस्य मध्यात्कतिपयान्भागान् दद्यात् स्वयं तदानीं प्रज्ञापितो वा गीतार्थ त्वात् अस्यप्रकारस्याभावे यन्निधानं दूरमवगाढं ततस्तेन उत्खन्य दीयमानमधिकृते कारणजातेगृह्णानोपिशुद्धः भगवदाज्ञयावर्तते, वर्तमानात् ।
गतमवमद्वारमिदानीमापनद्वारमाह[भा.११८५] थोपिधरेमाणो कत्थइदासत्तमेअदलंते।
परदेसंमि विलभतिवाणियधम्मोमगेसत्ति ।। वृ-स्तोकमपि ऋणं शेपं धारयन् क्वचिद्देशे कोऽपि पुरुषस्ततः अदलंतेत्ति अददानः कालक्रमेण प्रवृद्ध्या दासत्वमेवंप्रतिपद्यते, तस्यैवंदासत्वमापन्नस्यस्वदेशेदीक्षानदातव्या, ।अथ कदाचित्परदेशे गतः सन्नविदितस्वरूपोअशिवादिकारणतोवादीक्षितोवाभवेत् । तत्रवणिजा परदेशेवाणिज्यार्थंगतेन दृष्टोभवेत्तत्रायं किल न्यायः परदेशमपिगता वणिज आत्मीयं लभन्ते ।ततएव वणिग्धर्मे व्यवस्थिते सएवं ब्रूयात्मम एषदास इतिनमुञ्चिष्ये (मुंचामि) अमुमितितत्रआत्मीयं लभन्ते ।ततएवं वणिग्धर्मे व्यवस्थितेस एवंब्रूयात्मम एषदासइतिनमुञ्चिष्ये (मुंचामि) अमुमितितत्रयत्कर्तव्यं तत्प्रतिपादनार्थं द्वारमाथामाह[भा.११८६] नाहं विदेस आहरणमाइ विज्जायमंतजोगाय ।
नेमित्तरायधम्मोपासंडगणेधनेचेव ।। वृ- यस्तावद्दासत्वमापनो वर्तते, न सोऽहं किं त्वहमन्यस्मिन् विदेशे जातस्त्वं तु साक्ष्यतया विप्रलब्धोऽसि । अथ स प्रभूतजनविदितो वर्तते तत एवं न वक्तव्यं किन्तु स्थापत्या पुत्रायुदाहरणं कथनीयं । यद्यपि कदाचित्तत् श्रवणतः प्रतिबुद्धो मुत्कलयति, ! आदिशब्दात् गुटिकाप्रयोगतः स्वरभेदादिकर्तव्यमिति परिग्रहः, । एतेषां प्रयोगणामभावे विद्यामन्त्रो योगा वा ते प्रयोक्ताव्या यैः परिगृहीतः सन् मुत्कलयति, तेषामप्यभावे निमित्तेनातीतानागतविषयेण राजा उपलक्षणमेतदन्यो वा नगरप्रधान आवर्जनीयो येन तत्प्रभावत्सप्रेर्यतेधर्मोवाकथनीयो राजादीनां येनते आवृत्ताः सन्तस्यं [2[23
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org