Agam Sutra Satik 36 Vyavahar ChhedSutra 3

SR No.: 003372
Original Sutra Author: N/A
Author: Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Agam Shrut Prakashan
Publication Year: 2000
Total Pages: 1046
Language: Prakrit, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari, Agam, Canon, Agam 36, & agam_vyavahara
File Size: 21 MB

Page 347

३४६
व्यवहार -छदसूत्रम्-१-२/४८ पूर्वमनन्तरसूत्रस्याधस्ताद्भणितः । अतोमानुषं तैरश्चंच वक्ष्ये ।प्रतिज्ञातमेव निर्वाह्यत्ति[भा.११४९] विज्जाए मंतेनवचुणेणव जोइतो अणप्पवसो ।
अनुसासना लिहावणखमए महुरातिरिक्खादी ।। वृ- विद्यया वा मन्त्रेण वा चूर्णेन वा योजितः सम्बन्धितः सन् कश्चिदनात्मवशो भूयात् । तत्रानुशासनेतियथारूपो लुब्धया विद्यादिप्रयोजितंतस्यानुशासना क्रियते । यथा तपस्वीएषन वर्तते तवतंप्रतीदृशं कर्तुएवं करणे हि प्रभूतपापोपचयसंभव इत्यादि । अथैवमनुशासितापिन निवर्तत तर्हि तस्यास्तंप्रतिप्रतिविद्यया विद्वेषणमुत्पाद्यतेअथसानास्तितादृशीप्रतिविद्या, तर्हि लिहावणत्तिशुन्या: सागारिकंविद्याप्रयोगतस्तस्यपुरतआलेखाप्यतेयेनसत्तदृष्ट्रासागरिकमिदमतिबीभत्समितिजानानो विरागमुपपद्यते । एषा मानुपिक उपसर्गः; खमगे महुरा इति मधु(थोरायां श्रमणीप्रभृतीनां मानुष उपसर्गोऽभूत् ।तंक्षपको निवारितवान् ।एषोपिमानुष उपसर्गः । तैरश्चमाह-तिरिक्खोय इतितिर्यञ्चो ग्रामेयकाआरण्यका वा श्रमणादीनामुपसर्गानुकुर्वन्तिते यथाशक्ति निराकर्तव्याः ।
साम्प्रतमेनामेवगाथां विवरीषुराह-- [भा.११५०] विज्जामंते चुणे अभिजोइवोहियादिगहिए वा।
अनुसासना लिहावणमहराखमकादिव बलेन ।। वृ-विद्यामन्त्रेणचूर्णेवा अभियोजितो बोधिकास्तैना, आदिशब्दात्म्लेच्छादिपरिग्रहस्तैर्वा गृहीते यया विद्ययायोजितं तस्याः प्रागुक्तप्रकारेणानुशासना क्रियते । तथा प्रतिछंत्यांप्रतिविद्या प्रयोगतस्तं प्रतिविद्वषेणमुत्पाद्यतेतस्याभावे पूर्वप्रकारणलेखापनं कार्यते,बोधिकादिगृहीतेपुनः मथुराक्षपकादिनेव बलेन यथाशक्ति बोधिकादेर्निवारणं कर्तव्यं विद्याभियोगमेवभेदतः संप्रतिप्रतिपादयति[भा.११५१] विद्यादभियोगो पुनदुविहो मानुस्सितोय दिव्वोय ।
तंपुनजाणंति कहजइनाम गिण्हएतेसिं ।। वृ-विद्यादिभिरभियोगोऽभियुज्यमानता पुनद्विविधो द्विप्रकारस्तद्यथा-मानुषिको दैवश्च । तत्र मनुष्येण कृतो मानुषिको देवस्यायं तेन कृतत्वाद्देवः । तत्र देवकृतो विद्यादिभिरभियोगः । एष एव यत्तस्मिन् दूरस्थितेऽपि तत्प्रभावात्स तथारूप उन्मत्तो जायते । अथतं विद्याभियोग दैवं मानुषिकं वा कथं जानन्ति । सूरिराह तयोर्देवमनुष्ययोर्मध्ये यस्य नाम गृह्णाति तत्कृतः स विद्याधभियोगो ज्ञेयः साम्प्रतमनुसासना लिहावणेत्येतद्ध्याख्यानयति[भा.११५२] अनुसासियंमि अहिए, विद्देसं देति तहविय अट्टिते ।
. जक्खीए कोवीणंतस्स उपुरओ लिहावंति ।। वृ-येन सामान्यतः स्त्रिया पुरुषेण वा विद्याद्यभियोजितं तस्यानुशासना क्रियते । अनुशासितेप्य तिष्ठति विद्याप्रयोगतस्तं विवक्षितंसाधुंप्रति तस्य विद्याद्यभियोक्तुं विद्वेषं ददत्युत्पादयन्ति वरवृषभाः तथापिच तस्मिन्नतिष्ठति यक्ष्याः शुन्याः कौपीनं तस्य पुरतो विद्याप्रयोगतो लिखापयन्ति । येनस तत् दृष्ट्रातस्या इदंसागारिकमिति जानानो विरज्यते । सम्प्रति विद्याप्रयोगेदृढादरताख्यापनार्थमाह[भा.११५३] विसस्स विसमेवेह उसहं अग्गिमग्गिणो ।
मंतस्स पडिमंतो उदुज्जनस्स विवज्जणा ।। वृ-विषस्यौषधं विषमेव, अन्यथा विषानिवृत्तेः । एवमग्नेर्भूतादियुक्तस्यौषधमग्निः,मन्त्रस्य प्रति