Page Text
________________
२३७
उद्दशक : १, मूल : २०, भा. ६९४] इति ।। [भा.६९५] अप्परिहारी गच्छतितस्स असतीएजो उपरिहारी ।
उभयम्मि विअविरुद्ध आवरहेडंतुतगहणं ।। वृ-अत्रेयं सामाचारी यद्यपरिहारिकः सूत्रार्थसम्पन्नःसलब्धिकश्चतत्कार्यं साधयितुंसमर्थः ततः स गच्छति । तस्य तथाभूतस्यापारिहारिकस्यासत्यविद्यमानत्वे यः परिहारी पारिहारिकः स गच्छति एवमुभयस्मिन्नपि अपारिहारिक पारिहारिके च गमने अविरुद्ध तत्सूत्रे तद्भहणं तस्यैव पारिहारिकस्य ग्रहणकृतंतदादरहेतोः सूत्रेद्वितीयापञ्चम्यर्थे आदरख्यापनार्थमित्यर्थः । किमुक्तंभवति? यदि पारिहारिकोऽपिगच्छति ततः सुतरामपारिहारिकेण गन्तव्यमिति ख्यापनार्थ पारिहारिकग्रहणं न चाभयग्रहणमुपपत्तिमत्पारिहारिकग्रहणेनैवोक्तियुक्तिः उभयग्रहणस्य सिद्धत्वात् । यदि पुनरपारिहारिकग्रहणमेव केवलं स्यात्ततः पारिहारिको न यातीति प्रतिपत्तिः स्यान्न चै तत्समीचीनमतो यथा न्यासः श्रेयानिति सम्प्रति तस्यसंस्थितस्य सहायचिन्तां करोति[भा.६९६] संविगमणुनजुओ, असती अमणुनमीसपंथेणं ।
समणुणेसुंभिक्खं काउंवसएऽमणुणेसु ।। वृ-स पारिहारिक संविग्नमनोज्ञयुक्तो, असति मनोज्ञे संविग्नाऽमनोज्ञसहायो गच्छेत् । इयमत्र भावना-तस्य पारिहारिकस्य गन्तुं प्रस्थितस्य संविग्नो मनोज्ञश्च सहायो दातव्यः, मनोज्ञः सांभोगिकस्तदभावे संविग्नोऽसांभोगिकः । एवंभूतसहायस्य च यदि सामर्थ्यमस्ति । ततः उत्सर्गतः कल्पते निर्विशमानकस्य सतो गन्तुं, निर्विशमानको नाम परिहारकल्पस्थितः । अथ नास्ति सामर्थ्य ततः परिहारतपो निक्षिप्य गोकुलादिषु प्रतिबन्धमकुर्वन् गच्छति, । तत्र यदुक्तं- 'जणं जणं दिसा साहम्मिया तणं तणं दिसं उवलित्तए' इति तद्व्याख्यानमाह-मीसपंथेण मिश्रेण साधर्मिका साधर्मिक युक्तेनपथागन्तव्यम् । अस्यैवव्याख्यानमाह-समणुणेसुइत्यादिसपरिहारिकःसमनोज्ञेषुसंभोगिकेषु भिक्षां कृत्वा मनोज्ञेषु संभोगिकेषु वसति । अत्र चत्वारो भङ्गास्तद्यथा मनोज्ञेषु भिक्षांकृत्वा मनोज्ञेषु वसति एष प्रथमो भङ्गः साक्षादुपात्तः । एतस्यासंभवे सांभोगिकेषु भिक्षां कृत्वा असांभोगिकेषु वसति २ एतस्याप्यभावेतृतीयःअसांभोगिकेषुभिक्षांकृत्वा सांभोगिकेषुवसति३ । एतस्याप्यसंभवेचतुर्थः असांभोगिकेषु भिक्षां कृत्वा असांभोगिकेषु वसति । एवमेते संविज्ञ सांभोगिकेषु चत्वारोभङ्गा उक्ताः । एवंसंविग्ना संविज्ञ सांभोगिकादिषुद्रष्टव्यास्तथा चाह[भा.६९७] . एमेवय संविगो असंविगेचेव एत्थ संजोगा।
पच्छाकड साभिग्गहसावगसंविग्ग पक्खीय ।। वृ-यथा संविज्ञसांभोगिकासांभोगिकेषु चतुर्भङ्गया भिक्षावसतय उक्ता, एवमेव अनेनैवप्रकारेण संविग्नेऽसंविग्ने वा सांभोगिके भिक्षावसतिविचारे संतोगा वक्तव्याः । एवमेव असंविग्नाः सांभोगिकाः पश्चात्कृतसमिग्रहनिरभिग्रह श्रावकेषु, तेषामप्यसंभवे । संविज्ञपाक्षिकासंविज्ञपाक्षिक श्रावकेषुप्रत्येकं चत्वारः संयोगाः कर्तव्याः । सर्वत्र च पूर्वपूर्वचतुर्भङ्गी चतुर्थभङ्ग उत्तरोत्तर चतुर्भङ्गयां प्रथमो भङ्गः । तद्यथा-संविग्नासंविभोगिकेषु भिक्षां कृत्वा संविज्ञासंभोगिकेषु वसति १ । एतस्य भङ्गस्याभावे संविग्नासंभोगिकेषु भिक्षांकृत्वा असंविज्ञासांभोगिकेषुक्सति २ । असंविज्ञासांभोगिकेषुभिक्षांकृत्वा संविज्ञासांभोगिकेषुवसति३ ।अस्यासंभवेअसंविज्ञासांभोगिकेषुभिक्षांकृत्वा असंविग्नासांभोगिकेषु
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003372 |
| Book Title | Agam Sutra Satik 36 Vyavahar ChhedSutra 3 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Agam Shrut Prakashan |
| Publication Year | 2000 |
| Total Pages | 1046 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, Agam 36, & agam_vyavahara |
| File Size | 21 MB |