________________
उद्देशक : १, मूलं : १४, [ भा. ३४५ ]
दोमासियं तेमासियं कयाई एगुत्तरावुड्डी ।।
वृ- बहुसो इति त्रिप्रभृति न केवलं बहुसो मासिकानि किंतु दोमासिय तेमासियकयाइं इति द्वैमासिकानि त्रैमासिकान्यपि च बहुशः प्रतिसेवनया कृतानि उपलक्षणमेतत् चातुर्मासिकानि पंचमासिकानि च द्रष्टव्यानि एवंरूपं सूत्रे विभाषितव्यं, बहुशः शब्दविशेषितद्वितीयसूत्रपंचकं गतव्याख्याप्रकारेण व्याख्यातव्यं; एगुत्तरावुढीति द्विकादिसंयोगचिंतायां पदानामेकोत्तरा वृद्धिः कर्त्तव्या एतेनापि द्विकादिसंयोगभंगा द्रष्टव्या इतिख्यापितं, सूत्रस्य तथास्थितत्वात् तथाहि अंतिमः पंचकसंयोगनिष्पन्नो भंगः सूत्रेण साक्षादुपात्तः । अंत्यग्रहणादादिमा अपिद्विक्संयोगादिभंगावली दृष्टांतात गृहीताऽवसेयास्ते च सर्वसंख्यया षट्विंशतिर्द्विकादिभंगे चैकैकं सूत्रमित्यनेन चतुर्थेन सूत्रेण पविशतिः सूत्राणि सूचितानितृतीयेनापि सूत्रेण षड्विंशतिरिति सर्वमिलितानि संयोगसूत्राणि द्वापंचशत् । पंचादिमानि सकलसूत्राणि, पंच च बहुशः शब्दविशेषितानि इति सर्वसंख्यया द्वाषष्ठिः सूत्राणि एतानि च उद्घातानुद्घातादिविशेषरहितान्युक्तानि, सांप्रतमेतेषामेवोद्घातादिविशेषपरिज्ञानार्थमिदमाह - उग्घायमनुग्घायमूलुत्तरदप्पकप्पती चैव; संजोगा कायव्वा पत्तेयं मीसा चैव ।।
[ भा. ३४६ ]
1
११९
बृ उद्घातं लघु अनुद्धातंगुरु उद्याते अनुद्घाते तथा मूलत्ति मूलगुणापराधे उत्तरत्ति उत्तरगुणपराधे तथा दर्पे कल्पतश्चैव कल्पे चैव संयोगा अनंतरोदिताः कर्त्तव्या भणितव्याः, कथमित्याह- प्रत्येकमेकैकस्मिन उद्घातादिपदे मिश्रका वा, उद्घातानुद्घातसंयोगनिष्पन्नाः, उपलक्षणमेतत् तेन न केवलं संयोगाः किंत्वादिमानि अपिदशसूत्राण्युद्घातादिभिर्विशेषैर्वक्तव्यानि, तत्रोद्घातविशेषाण्युपदर्श्यते जे भिक्खू उग्घाइयं मासियं परिहारठाणं पडिसेवित्ता, आलोएजा, इत्यादि इत्येवमादिमानि पंचसकलसूत्राणि पंच बहुशः शब्दविशेषितानि षड्विंशतिस्तृतीयसूत्रसूचितानि पड्विंशतिः चतुर्थसूत्रसूचितानि सर्वसंख्यया द्वाषष्टिः सूत्राणि वक्तव्यानि, एवंद्वाषष्टिः सूत्राण्यनुद्घाताभिधानेन वक्तव्यानि तद्यथा जे भिक्खू अनुग्घातियं मासियपरिहाराणं पडिसेवित्ता आलोएञ्जा इत्यादि ।
एवमेतास्तिस्रोद्वापष्ट्यः सूत्राणां सर्वसंख्यया पडशीतंसूत्रशतमत च त्रिंशदसंयोगसूत्राणि षट्पंचाशं शतं संयोगसूत्राणां सांप्रतमुद्वातमिश्रकाभिधानेन संयोगसूत्राणि वक्तव्यानि तानि चैवमुच्चारणीयानि जे भिक्खू उपघातमासिवं अनुग्धातमासियं वा परिहारठाणं पडिसेवित्ता आलोएज्जा अपलिउंचिय आलोएमाणस्स उग्घाइयं मासियं वा अनुग्घातियं मासियं वा, पलिउंचिय आलीएमाणस्स उघायदोमासियं वा अनुग्घाइदोमासियं वा, जे भिक्खू उग्घाइयमासियं वा अनुग्घातियं मासियं वा, पलिउंचिव आलीएमाणस्स उग्घायदोमासियं वा अनुग्घाइदोमासियं वा, जे भिक्खु उग्घाइयमासियं वा अनुग्धाइयमासियं वा परिहारठाणंपडिसेवित्ता इत्येवमुद्यातिपदम्मुंचता अनुद्घातितद्विमासिकादान्यपि एवमेते भंगाः पंच एते च उद्घातितद्विमासिकादीन्यपि । एवमेते भंगाः पंच एते च उद्घातितमासिके अनुद्धातितमासिके द्वैमासिकाद्येकसंयोगेन लब्धाः एवमुद्यातितद्वैमासिकेपि पंच, त्रैमासिकेपि पंच, चातुर्मासिकेपि पंचेत्युभयोरप्येकसंयोगेन सर्वसंख्याया भंगाः पंचविंशतिः, तथा उद्घातितमासिके एवमनुद्धातित मासिकादि द्विकसंयोगे एकभंगा दशएवमुयातितं द्वैमासिके त्रैमासिके चतुर्मासिके पंचमासिके च प्रत्येकं दश दशे ति सर्वसंख्यया उद्घार्तिर्तकैकसंयोगे अनुद्घातितद्विकसंयोगे भंगाः पंचाशत इह एकैककस्मिन् अनुद्घातितसंयोगे उद्घातितमासिकद्वैमासिकादिक्रमेण पंच पंच भंगा
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
Jain Education International