Page Text
________________
उद्देशक : १, मूलं : १, [भा. ३२२]
१०९
सद्भावः कथितः, अथ विसदृशं ततो जानाति करणपतिरेष प्रतिकुंच्य कथयति ततः स निर्भर्त्सयति, किमिति राजकुलेपि समागतस्त्वं मृषा वदसीति पूर्वं मायामृषा प्रत्ययं दंड्यते, पच्छववहारो इति पश्चाद् व्यवहारं कार्यते, व्यवहारेपि यदि पराजितो भवति, ततो द्वितीयवेलं दंड्यते । एष दृष्टांती, दातिकयोजनामाह; इय इत्यादि इति एवमुक्तप्रकारेण लोकोत्तरपि वास्त्रयमालोचनादापनेन यदि कुंचितो भावी ज्ञातो भवति, ततस्तं कुंचितभावं पूर्वमाचर्यो निर्भर्त्स्ययति । किमित्यालोचनायामप्युपस्थितो मायामृषा वदसि ततो दंडे इति प्रथमती मायानिष्पन्नेन मासगुरुप्रायश्चित्तेन दंडयति, पश्चात् यदापन्नं मासिकं तेन द्वितीयवेलं दंडयति । अथ वास्त्रयमालोचनादापनेपि कथं श्रुतव्यवहारिणी मायामंतर्गतां लक्षयंते तत आह [भा. ३२३]
M
आगारेहिं सरेहिंय पुव्वावरवाहयाहियगिराहिं;
नाउं कुंचियभावं परोक्खनाणी ववहरति ।।
वृ- आकाराः शरीरगता भावविशेषास्तत्रयः शुद्धस्तस्य सर्वेप्याकाराः संविग्नभावोपदर्शका भवंति, इतरस्य तु न तादृशाः । स्वरा अप्पालोचयतः शुद्धस्य विविक्ता विस्पृष्टा अक्षुभिताश्च निस्सरंति इतरस्य त्वव्यक्ता अविस्पष्टाः । क्षुभितगदाश्च तथा शुद्धस्य वाणी पूर्वापराव्याहता, इतरस्य तु पूवापरविसंवादिनी, तत् एवं परोक्षज्ञानिः श्रुतव्यवहारिण आकारैः स्वरैः पूर्वापरव्याहताभिश्च गीर्भिस्तस्यालोचकगस्य कुंचितभावं कुटिलभावं ज्ञात्वा तथा व्यवहरंति, पूर्वं मायाप्रत्ययेन प्रायश्चित्तदंडेन दंड्यते, पञ्चादपराधप्रत्ययेन प्रायश्चित्तदंडेनेतिभावः ।
मू. (२) जे भिक्खू दोमासियं परिहारद्वाणं पडिसेवित्ता आलोएजा, अपलिउंचियं आलोएमाणस्स दोमासियं पलिउंचियं आलोएमाणस्स तिमासियं ।
वृ- द्वैमासिकं प्रायश्चित्तं यो भिक्षुर्द्वाभ्यां मासाभ्यां निर्वृत्तं द्वैमासिकं परिहारस्थानं प्रतिसेव्य आलोचयति तस्याप्रतिकुंच्य मायामकृत्वा आलोचयतो द्वैमासिकं प्रायश्चित्तं शुद्धत्वात् । प्रतिकुं च्यालोचयतस्त्रैमासिकं प्रतिकुंचनानष्पिन्नस्य गुरुमासस्य प्रक्षेपात् इह द्वैमासिक परिहारस्थानमात्रमापन्नस्य प्रतिकुंचकस्य दृष्टांतः कुंचिको नाम तापसः तद्यथा, कुंचिगो तावसो सो फलाण अट्टाए अडविं गतो तेन नदीए सयं मतो मच्छो दिट्ठो, तेन अप्पसागारिए पइत्ता खइतो । तस्स तेन अनुचियाहारेण अजीरंतेन गेलन्नं जायं, तेन विज्जो पुच्छिओ, सोभाइ, किं ते खइयं जतो रांगो उपन्नी ? तावसोभणइ फ्लाइं मोत्तुं अन्नंन किंचि खइयं, वेज्जो भणइ कंदादीहिंते निक्करिसियं सरीरं, तोघयं पिवाहिः तेन पीयं सुरं, गिलाणी भूतो, पुनो पुच्छितो वेजो, तेन भणियं, समं कहेहि, कहियं मच्छो मे खइतो, ततो वेज्ज्रेण संसोहणवणविरेयणकिरियाहिं लडीकओ, इमो उवणओ, जी पलिउंचइ तस्स पच्छित्तकिरिया न सक्कइ गुणं काउं सम्मं, पुन अइयाररोगं आलोयं तस्स सक्कइ ।
मू. (३) जे भिक्खू तेमासियं परिहारद्वाणं पडिसंवित्ता आलीएञ्जा, अपलिउंचियं आलीएमाणस्स तेमासियं, पलिउंचियं आलोएमाणस्स चउमासियं ।।
बृ- अत्र व्याख्या पूर्ववत् नवरं त्रैमासिकमिति त्रिभिर्मासैर्निर्वृत्तं त्रैमासिकं शेषं तथैव केवलं त्रयो मासा अवस्थिता अन्यो मायाप्रत्ययनिष्पन्नश्चतुर्थोमासो गुरुर्दीयत इति चातुर्मासिकं, अत्र प्रतिकुंचकस्य दृष्टांतो योधः ।। दो रायाणी संगामं संगामेति । तत्थ एगस्स रन्नो एगो मणूसो सूरतणेणं अतीव वल्लभो, सोय बहूहिं सल्लितो, ते तस्स सल्ले वेज्जी अवणेइ, अवणिज्जमाणेहिं य सल्लेहिं, सो अतीव दुक्खाविज्जइ
www.jainelibrary.org
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
| SR No. | 003372 |
| Book Title | Agam Sutra Satik 36 Vyavahar ChhedSutra 3 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Agam Shrut Prakashan |
| Publication Year | 2000 |
| Total Pages | 1046 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, Agam 36, & agam_vyavahara |
| File Size | 21 MB |