Agam Sutra Satik 35 Bruhatkalpa ChhedSutra 2

SR No.: 003371
Original Sutra Author: N/A
Author: Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Agam Shrut Prakashan
Publication Year: 2000
Total Pages: 1500
Language: Prakrit, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari, Agam, Canon, Agam 35, & agam_bruhatkalpa
File Size: 29 MB

Page 748

२१३
उद्देशक ः १, मूलं-४५, [भा. ३०३६]
उत्तरउत्तर माडंबियाइजा पच्छिमो राया ।। वृ-इह मूलपल्लीं मुक्त्वायाअन्याः पल्ल्यस्तासामधिपतयो मूलपल्लीपतिवशवर्तिनः स्पर्द्धकपतय उच्यन्ते । तेषामेकतरेण साधवो विविक्ताः, सच प्रकृत्यैव प्रान्तः, ततस्तस्मिन् प्रान्ते बहुशोऽपि मार्गिते उपकरणमप्रयच्छति मूलसेनापति भणन्ति' धर्मकथादिना परज्ञापयन्ति, सच प्रज्ञापितः सन्दापयति । अथ सोऽपि प्रान्तः ततो यः कोऽपिमाडम्बिकः-छिन्नमडम्बाधिपति स प्रज्ञाप्यते। तत उत्तरोत्तरंतावन्नेतव्यंयावद् 'अपश्चिमः' सर्वान्तिमो राजा, तमपिप्रज्ञाप्योपकरणंग्रहीतव्यमिति भावः । अथ प्रामादाधुपहतोन मार्गयतिनवा घौत-रक्तादिकमसंयतप्रायोग्यमिति कृत्वा गृह्णाति ततश्चतुर्लघवः ॥ [भा.३०३७] वसिमे वि विवित्ताणं, एमेव यवीसुकरणमादीया।
बोसिरणे चउलहुगा, जं अहिगरणं च हानी जा ।। वृ- न केवलमध्वनि विविक्तानां किन्तु 'वसिमेऽपि' जनपदे विविक्तानामुपकरणविष्वक्करणादीनि कार्याण्येवमेव मन्तव्यानि। यस्तुस्वोपकरणं व्युत्सृजति, 'को नामात्मानमायासयिष्यति ?' इति कृत्वा न गवेषयतीति भावः, तस्य चत्वारो लघवः । यच्च 'अधिकरणम्' अकायप्रक्षालनादिकंयाचतेनोपकरणेन विनासूत्रार्थयोः संयमयोगानांवा परिहाणिस्तन्निष्पन्नमपि प्रायश्चित्तम् । यत एवमतः सर्वप्रयलेन गवेषणीयम् ।।
मू. (४६) नो कप्पइ निग्गंथाण वा निग्गंधीण वा राओ वा वियाले वा अद्धाणगमणं एत्तए।। वृ.अथास्य सूत्रस्य कः सम्बन्धः? इत्याह[भा.३०३८] हरियाहहियवाए, होज विहेमाइयं न वारेमो।
जंपुन रतिं गमणं, तदट्ठ अन्नट्ट वा सुत्तं ।। वृ-विहे-अध्वनि गच्छतां हताहतिकार्थम् एवमादिकं पल्लीगमनप्रभृतिकं भवेद् न वयं तद् वारयामः । यत्पुना रात्रावध्वनिगमनं तदर्थं हताहतिकानिमित्तम् अथवा अन्यार्थम्' अन्येषांज्ञानादिकारणानामर्थाय तत्र सूत्रमवतरति, तद् न कल्पत इति भावः ।। [भा.३०३९] अहवा तत्थ अवाया, वच्चंते होज्ज रत्तिचारस्स।
जइ ता विहं पि रत्ति, वारेतऽविहं किमंग पुणो।। - अथवा 'तत्र' अध्वनि व्रजतां यो रात्रिचारी-रात्रौ गमनशीलस्तस्य संयमा-ऽऽत्मप्रवचनविषया बहवः प्रत्यपाया भवेयुरिति रात्रौ गमनं वार्ये । यदि च “विहमपि' अध्वानमपि रात्रौ गन्तुंवारयतिततः किमङ्गपुनः 'अविहम्' अनध्वानम् ? जनपदे सुतरां रात्रौ गन्तुंवारयति इति भावः ॥अनेन सम्बन्धेनायातस्यास्यव्याख्या-नो कल्पते निर्ग्रन्थानांवा निर्ग्रन्थीनां वा रात्रौ वा विकाले वाऽध्वगमनं 'एतुं' गन्तुमिति सूत्रार्थ ।। अथ भाष्यविस्तरः[भा.३०४०] इहरा वि ता न कप्पइ, अद्धाणं किं तु राइविसयम्मि।
अत्थावत्ती संसइ, कप्पइ कज्जे दिया नूनं ।। वृ-इतरथाऽपि तावन्न कल्पतेऽध्यानं गन्तुं 'किन्तु' किं पुना रात्रिविषये ? तत्र सुतरां न कल्पते । यतश्च सूत्रं रात्रिविषयं प्रतिषेधं विधत्ते अतः 'अर्थापत्ति' सामर्थ्यगभ्यता सैव 'शंसति' कथयति-नूनं ज्ञायते दिवा 'कार्ये' ज्ञानादौ समुत्पन्नेऽध्वानमपि गन्तुंकल्पते ।।