Agam Sutra Satik 35 Bruhatkalpa ChhedSutra 2

SR No.: 003371
Original Sutra Author: N/A
Author: Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Agam Shrut Prakashan
Publication Year: 2000
Total Pages: 1500
Language: Prakrit, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari, Agam, Canon, Agam 35, & agam_bruhatkalpa
File Size: 29 MB

Page 741

२०६
बृहत्कल्प-छेदसूत्रम् -२-१/४४ कृन केवलमध्वनि विविक्तानामेषविधि, किन्तुग्रामादौवसिमेऽपिवसतांयत्रोपधिरग्निकायेन 'ध्यामितः' दग्धः, अवमौदर्येवा विक्रीतः, चौरैर्वा हृतः, वर्षासुवापानीयपूरेण व्यूढः, परिजीर्णो वा पुराणतयादुर्बलीभूतो विवक्षितं कार्यकर्तुमसमर्थ, तत्रापि एवमेव' अनन्तरोक्तो विधिमन्तव्यः। अत्र चापरो विशेष उपदयते-यत्र ग्रामे साधवः स्थिता सन्ति तत्र सार्थ कश्चित् प्राप्तः, स चादित्योदयात् पूर्वमेवोत्थितः-उच्चलितुमारब्धो वर्त्तते, यत्र च गतस्य तस्य रविरुदेष्यति तत्र गच्छतामपान्तराले स्तेनभयम्, “समइच्छंतावते वा वि"त्ति'तेवा' साधवो दग्ध-हृताद्युपधयः समतिकामन्तः-गच्छन्तः तं सार्थं रात्रौ प्राप्तः, अतो रात्रावेव तत्र वस्त्रादिकं यतनया गृह्णन्ति ।
अथेदमेवोत्तरार्द्ध व्याचष्टे[भा.३०००] सो वि य नत्तं पत्तो, नत्तं चिय चलिउमिच्छइ भयंच।
ते वा नत्तंपत्ता, गिव्हिज्ज पए चलिउकामा ।। कृ-'सोऽपिच' सार्थ 'नक्तं' रात्रौतत्र ग्रामे प्राप्तः, नक्तमेवचततश्चलितुमिच्छति, अपान्तराले चस्तेनादिभयम्: 'तेवा' साधवोदग्धाधुपद्ययः तंसार्थं नक्तं रात्री प्राप्तः, 'प्रगे' प्रभातेऽनुद्गत एव सूर्येऽग्रतश्चलितुकामाः, अतो रात्रावेव यथोक्तनीत्या वस्त्रादि गृह्णीयुः॥
मू. (४५) नऽनत्थ एगाए हरियाहडियाए । सावि य परिभुत्ता वा धोया वा रत्ता वा घट्ठा वा मट्ठा वा संपधूमिया वा ॥ [भा.३००१] सुत्तेणेवय जोगो, हरियाहडि कप्पए निर्सि घेत्तुं ।
हरिऊण य आहडिया, छूढा हरिएसुवाऽऽह१॥ वृ-'सूत्रेणैव सूत्रस्य 'योगः' सम्बन्धोऽत्रास्ति।अनन्तरसूत्रे रात्री वस्त्रादिकंग्रहीतुंन कल्पते इत्युक्तम्।अत्रतुया हृताहृतिका निशि रात्रौ ग्रहीतुंकल्पतेइतिप्रतिपाद्यते। अनेनसम्बन्धेनायातस्यास्य व्याख्या-"न कल्पते रात्री वस्त्रं ग्रहीतुम्" इति प्रतिषेधः अन्यत्रैकस्या हताहतिकाया हरिताहृतिकाया वा । तत्र पूर्वं हृतं पश्चादाहृतम्-आनीतं वस्त्रं हृताहृतम्, तदेव हताहतिका, स्वार्थे कप्रत्ययः, “अतिवर्त्तन्ते स्वार्थिकप्रत्ययाः प्रकृति-लिङ्ग-वचनानि" इति वचनाद् अत्र रुढितः स्त्रीलिङ्गनिर्देशः । एवं हरितेष-वनस्पतिष्वाहृतं हरिताहृतं वस्त्रम्, तदेव हरिताहृतिका। 'साऽपि च हताहतिका ‘परिभुक्ता' परिधानादौ व्यापारिता, 'धौता' अप्कायेन प्रक्षालिता, 'रक्ता' विचित्रवर्णकैरुपरञ्चिता, 'घृष्टा' घट्टकादिनाघट्टिता, मृष्टा' सुकुमारीकृता, 'सम्प्रधूमिता' धूपद्रव्येण समन्ततःप्रकर्षेणधूपिता । वाशब्दाः सर्वेऽपिविकल्पार्था। एवंविधाऽपि सास्वीकर्तव्या, नपुनरसाधुप्रायोग्या कृतेति कृत्वा परिहर्तव्येति सूत्रार्थः॥अथ भाष्यम्-“हरिऊणय" इत्यादि पश्चार्द्धम् । स्तेनैः पुर्वं हत्वा पश्चाद् यद् वस्त्रमाहृतम्-आनीतं तदेव हृताहृतिकेत्युच्यते । यद्वा हृत्वा हरितेषु प्रक्षिप्ता या सा हरिताहतिका ।। सा पुनः कथं भवति? इत्याह[भा.३००२] अद्धाणमनद्धाने, व विवित्तानं तु होज्ज आहडिया।
अविहे वसंति खेमे, विहं न गच्छे सइ गुणेसु॥ वृ-अध्वनि अनध्वनि वा 'विविक्तानां' मुषितानां हताहतिका सम्भवति । तत्र ‘अविहे' अनध्वनि मासकल्पेन विहरन्तः 'क्षेमे' निरुपद्रवे ग्रामादौ वसन्ति । अंतः “सत्सु' विद्यमानेषु ज्ञानादिगुणेषु विहम्' अध्वानं 'न गच्छेत्' नानुप्रविशेत् । तथा चाह