Page Text
________________
૧૪૮
बृहत्कल्प-छेदसूत्रम् -२- १/३५
ग्रामस्वामी कुलानि वा भद्रकाणि ततस्तत्रैव तिष्ठन्ति, अथ प्रान्तान ततोऽन्यत्र गच्छन्ति । अथासौ ग्राम उत्थितः स्थण्डिलानां वा व्याघातः समजायत ततोऽन्यत्र ग्रामे गच्छन्ति ॥ अवमानदुर्बल शय्ययोर्यत नामाह[भा. २७४५]
इंदमहादी व समागतेसु परउत्थिएसु य जयंति । पडिवसमेसु सखित्ते, दुब्बलसेज्जाए देसूनं ।।
वृ- इन्द्रमहोत्सवादी वा बहुषु परतीर्थिकेषु समागतेषु स्वक्षेत्रे ये प्रतिवृषभग्रामास्तेषु अन्तरपल्लिकासु च भिक्षाग्रहणाय यतन्ते । अथ तेष्वपि न संस्तरन्ति ततोऽन्यत्र गच्छन्ति । 'दुर्बलशय्यायां ' वर्षेण तीम्यमानतया वसतौ दुर्बलायां सञ्जातायां स्थूणां दद्यात् ।। अथ वसतिप्रमार्जने विधिमाह
[भा. २७४६ ] दोन्नि उपमजणाओ, उडुम्मि वासासु तइय मज्झण्हे । सहि बहुसो पमजण, अइसंघट्टऽन्नहिं गच्छे ॥
वृ- वसतेरष्टसु ऋतुबद्धमासेषु द्वेप्रामार्जने कर्तव्ये, तद्यथा- पूर्वाह्णेऽपराह्णेच । वर्षासु पुनस्तृतीया प्रमार्जना मध्याह्णे विधेया । अथ कुन्थुप्रभृतिभिस्त्रसप्राणैः संसक्ता वसतिस्तत ऋतुबद्धे वर्षावासे च यथोक्तप्रमाणादतिरिक्तमपि बहुशः प्रमार्जनं कुर्यात् । अथ बहुशः प्रमार्जने त्रसप्राणानामतीव सङ्घट्टो भवति अतिबहवो वा त्रसास्ततोऽन्यत्र ग्रामे गच्छेयुः ॥ गच्छतां च मार्गे यतनामाह[ मा. २७४७] उत्तण ससावयाणि य, गंभीरानिय जलानि वज्रेता । तलियरहिया दिवसओ, अब्मासतरे वए खेत्ते ॥
वृ 'उत्तणानि नाम' उर्ध्वभूतानि तृणानि दीर्धाणीति यावत् तानि यत्र मार्गे भवन्ति, 'सश्चापदानि च' सिंह - व्याघ्रादिश्चापदोपेतानि यत्र तृणानि भवन्ति, 'गम्मीराणि च ' अस्ताधानि जलानि यत्र भवन्ति, तान् मार्गान् वर्जयन्तः 'तलिकारहिताः' अनुपानत्का दिवसतो गच्छन्ति न रात्रौ । यञ्चाभ्यासतरम्-अतिप्रत्यासन्नं क्षेत्रं तत्र व्रजन्ति ॥
सू. (३६) कप्पइ निग्गंथाण वा निग्गंथीण वा हेमंत गिम्हासु चारए । [भा. २७४८ ] दुस्संचर बहुपाणादि काउ वासासु जं न विहरिंसु । तस्स उ विवज्जयम्मी, चरंति अह सुत्तसंबंधो ॥
,
वृ वर्षासु कर्दमाकुलतया दुःसञ्चरं बहुप्राण- हरितादिसङ्कलं वा मेदिनीतलं भवतीति कृत्वा यत् तदानीं न विहृतवन्तः तत एव 'तस्य' वर्षावासस्य 'विपर्यये' ऋतुबद्धे काले सुसञ्चरमल्पप्राणजातीयं वा मत्वा 'चरन्ति' ग्रामानुग्रामं विहरन्ति । 'अथ' एष पूर्वसूत्रेण सहास्य सूत्रस्य सम्बन्ध इति !! अनेन सम्बन्धेनायातस्यास्य व्याख्या कल्पते निर्ग्रन्यानां वा निर्ग्रन्थीनां वा हेमन्त - ग्रीष्मयोरष्टसु ऋतुबद्धपासेषु 'चरितुं' ग्रामानुग्रामं पर्यटितुमिति सूत्रार्थः ॥ अथ नियुक्तिविस्तरः
[ मा. २७४९] पुन्ने अनिग्गमे लहुगा, दोसा ते चेव उग्गमादीया । दुब्बल -खमग- गिलाणा, गोरस उवहिं पडिच्छंति ॥
वृ- यदि पूर्णे वर्षावासे ततः क्षेत्रान्न निर्गच्छन्ति ततञ्चत्वारो लघुकाः त एव चोद्गमाशुद्धिस्त्रीसमुत्यादयो दोषा ये मासकल्पप्रकृते दर्शिताः । अपरे चामी दोषाः- “दुब्बल" इत्यादि ।
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
Jain Education International
| SR No. | 003371 |
| Book Title | Agam Sutra Satik 35 Bruhatkalpa ChhedSutra 2 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Agam Shrut Prakashan |
| Publication Year | 2000 |
| Total Pages | 1500 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, Agam 35, & agam_bruhatkalpa |
| File Size | 29 MB |