Agam Sutra Satik 35 Bruhatkalpa ChhedSutra 2

SR No.: 003371
Original Sutra Author: N/A
Author: Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Agam Shrut Prakashan
Publication Year: 2000
Total Pages: 1500
Language: Prakrit, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari, Agam, Canon, Agam 35, & agam_bruhatkalpa
File Size: 29 MB

Page 491

४८८
बृहत्कल्प-छेदसूत्रम् -१-१/६ शब्दादाचार्यादेर्वा राजवल्लभतया विराधनां कुर्यात्, यद्वा 'युष्माकं देहेऽमुको व्याधिवर्तते तचिकित्सार्थममुकमौषधं भवतां दास्यते' इति भणित्वा विरुद्धौषधप्रदानेनाचार्यं विराधयेत्॥
यत एते दोषा अतोऽयं विधि कर्तव्यः[भा.१९३६] गीयत्ये आनयणं, पुदि उहित्तु होइ अभिलावो ।
गिलाणस्स दावणं धोवणंच चुनाइगंधे य ।। वृ-गीतार्थैर्वेद्यस्य प्रतिश्रये आनयनं कर्त्तव्यम् । यदि ते पञ्च जनास्ततः सङ्घाटकः प्रथमत एवागच्छति । अथ त्रयस्तत एकस्तन्मध्यात् प्रथममागच्छति, आगत्य च गुरूणां कथयति-वैद्य आगच्छतीति। ततो गुरवो द्वे आसने तत्र साधुभि स्थापयन्ति । स्वयं तुचक्रमणलक्ष्येण 'पूर्व' वैद्यागमनात् प्रागेवोत्थायोर्द्धव स्थिता आसते । गीतार्धेश्च निवेदयितव्यम् ‘एष वैद्यः' इति । आचार्यैश्च पूर्वमनालपतोऽपिवैद्यस्याभिलापः कर्त्तव्यः, पूर्वन्यस्तेनचासनेपोनिमन्त्रणीयः।तत आचार्यो वैद्यश्च द्वावप्यासने उपविशतः । ततो ग्लानस्य दर्शना कार्या । थम् ? इत्याह-ग्लानस्य यद् उपकरणे शरीरे वा अशुचिनोपलिप्तं तस्य 'धावन' प्रक्षालनं कर्त्तव्यम्, चशब्दात् खेलकायिकी-संज्ञामात्रकाण्येकान्ते स्थापनीयानि, भूमिकायाउपलेपनंसम्मार्जनंच विधेयम्, तथापि यदि दुर्गन्धो भवति ततः पटवासादिचूर्णानि तत्र विकीर्यन्ते, आदिशब्दात् कर्पूरादिभि सुगन्धिद्रव्यैरशुभो गन्धोऽपनीयते, ततः प्रावृतशुक्लवासाः शुचीभूतो ग्लानो वैद्यस्य दर्श्यते । यदितस्य किञ्चिद्व्रणादिकंपाटयितव्यं तदा तस्मिन् पाटिते सति उष्णोदकादिप्राशुकंहस्तधावनं दातव्यम् । अथोष्णोदकमसी नेच्छथइ थथः पश्चात्कृतादयो मृत्तिकामुदकं वा प्रय्छन्ति ।। गतमभ्युत्थाना-5ऽसन-दर्शनाद्वारत्रयम् ।
अथ भद्रकद्वारमाह[भा.१९३७] घउपादा तेगिच्छा, को भेसज्जाइँ दाहिई तुझ ।
तहियं च पुव्वपत्ता, भणंति पच्छाकडादऽम्हे ॥ वृ-वैद्यो ब्रूयात्-चिकित्सा चतुष्पादाभवति, चत्वारः पादाः-चतुर्थांशरूपायस्यांसाचतुष्पादा, तद्यथा-आतुरः प्रतिचरका वैद्यो भेषजानि।एतैश्चतुर्भिर्वेद्यशास्त्रोक्तगुणोपेतैश्चिकित्सा निष्पद्यते, अतः को नाम ग्लानस्य योग्यानि भेषजानि युष्माकं प्रदास्यति? । ततस्तत्र दत्तसङ्केततया पूर्वप्राप्ताः पश्चात्कृतादयो भणन्ति-वयं दास्याम इति । एवं तावद् भद्रको वैद्यः क्रियां करोति न चान्यत् किमपि स्पृहयति॥
यस्तु प्रान्तस्तमुटिश्य भृतिद्वारमाहरद्वारं चाह[भा.१९३८] कोई मज्जनगविहिं, सयणं आहार उवहि केवडिए।
गीयत्थेहि य जयणा, अजयण गुरुगा य आणाई ।। धृ कश्चिद् वैद्यो ब्रूयात्-मञ्जनं-स्नानं तस्यविधि-प्रकारः 'मज्जनविधि' तैलाभ्यङ्गनादिप्रक्रियापुरस्सरं स्नानमित्यर्थः, एतत्सर्वंममको नामदास्यति? इति।ततः पश्चात्कृतादिभिरभ्युपगन्तव्यम्-वयं दास्यामः । तेषामभावे गीतार्थैर्यतनया सर्वमप्यभ्युपगन्त-व्यम् । यद्ययतनया अभ्युपगच्छन्ति प्रतिषेधयन्ति वा ततश्चत्वारो गुरुकाः आज्ञादयश्च दोषाः । एषा नियुक्तिगाथा।।
अथैनामेव बिभावयिषुराह