________________
४५४
बृहत्कल्प-छेदसूत्रम् -१-१/६ विराधना सा अनुमोदिता भवतीति भावः ।।
गतमाधाकर्मद्वारम् । अथोद्गमदोष-शैक्षद्वारद्वयमाह[भा.१७८४] ठवियग-संछोभादी, दुसोहया होंति उग्गमे दोसा ।
वंदिजंते दटुं, इयरे सेहा तहिं गच्छे ।। वृ-'बहवः संयताः समायाताः' इति कृत्वा धर्मश्रद्धावान् लोकः संयतार्थं स्थापितं-भक्तपानादेः स्थापनां कुर्यात् 'गृहमागतानामक्षेपेणैव दास्यामः' इति कृत्वा, “संछोभ"त्ति यानि गृहाणिसाधुभिरनेषणीयदानेऽशङ्गनीयानितेषु शाल्योदन-तन्दुलधावनादिकं भक्त-पानंमोदकाऽशोकवर्तिप्रभृतीनि वा खाद्यकविधानानि निक्षिपेयुः ‘साधूनामागतानां दातव्यानि' इति, आदिशब्दात् क्रीतकृत-प्राभृतिकादिपरिग्रहः । एते उद्गमदोषास्तत्र 'दुःशोध्याः' दुष्परिहार्या भवन्ति । तथा 'इतरान्' पार्श्वस्थादीन् बहुजनेन बन्धमानान् पूज्यमानाँश्च दृष्ट्वा शैक्षाः 'तत्र' पार्श्वस्थादिषु गच्छेयुः।।
स्त्री-नाटकद्वारद्वयमाह[भा.१७८५] इत्थी विउब्बियाओ, भुत्ता-ऽभुत्ताण दट्ठ दोसा उ ।
एमेव नाडइज्जा, सविब्भमा नच्चिय-पगीया ॥ वृ-स्त्रीः 'विकुर्विताः' वस्त्र-विलेपनादिभिरलङ्क ताष्ट्वा भुक्ता-ऽभुक्तानां 'दोषाः' स्मृतिकौतुकप्रभवा भवन्ति । एवमेव 'नाटकीयाः' नाट्ययोषितः ‘सविभ्रमाः' सविलासा नर्तितगीतयोः प्रवृत्ता विलोक्य श्रुत्वा च भुक्ता-ऽभुक्तसमुत्था दोषा विज्ञेयाः ।।
संस्पर्शनद्वारमाह[भा.१७८६] थी-पुरिसाण उ फासे, गुरुगा लहुगा सई य संघट्टे ।
आया-संजमदोसा, ओभावण-पच्छकम्मादी ।। वृ-समवसरणे पुष्पारोपणादिकौतुकेन भूयांस-स्त्री-पुरुषाः समायान्ति तेषां सम्पर्दैन स्पर्शो भवति । ततः स्त्रीणां स्पर्श चत्वारो गुरवः, पुरुषाणां स्पर्श चत्वारो लघवः । स्मृतिश्च सङ्घट्टे भुक्तभोगिनां भवति, चशब्दादभुक्तभोगिनां कौतुकम्। आत्म-संयमविराधनादोषाश्च भवन्तिआत्मविराधना सम्मर्दे सति हस्त-पादाद्युपघातः, संयमविराधना सम्पर्दे पृथिव्यां प्रिष्ठिताः षट् कायानावलोक्यन्तेन चपरिहर्तुशक्यन्ते। "ओभावण-पच्छकम्माइ"त्तिसाधुनाकोऽपि शौचवादी पुरुषः स्पृष्ट स स्नायात्, तं स्नान्तं निरीक्ष्यापरः पृच्छति-किमर्थं स्नासि ? इति, स प्राह-संयतेन स्पृष्ट इति, एवं परम्परया साधूनां जुगुप्सोपजायते, यथा-अहो ! मलिना एते, एवमपभ्राजना पश्चात्कर्म च भवति, आदिशब्दाद् असङ्खडादयो दोषाः॥
अथ तन्तुद्वारमाह[भा.१७८७] लूया कोलिगजालग, कोत्थलकारीय उवरि गेहे य ।
साडिंतमसाडिते, लहुगा गुरुगा अभत्तीए॥ वृ-असम्माय॑माणेचैत्येभगवत्प्रतिमायाउपरिष्टादेतानि भवेयुः- लूता नाम' कोलिकपुटकानि, 'कोलिकजाकानितु' जालकाकाराः कोलिकानालालातन्तुसन्तानाः, कोत्थलकारी-भ्रमरी तस्याः सम्बन्धि गृहमुपरि भवेत् । यद्येतानि लूतादीनिशाटयति तदा चत्वारो लघवः । अथ न शाटयति
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org