Agam Sutra Satik 35 Bruhatkalpa ChhedSutra 2

SR No.: 003371
Original Sutra Author: N/A
Author: Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Agam Shrut Prakashan
Publication Year: 2000
Total Pages: 1500
Language: Prakrit, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari, Agam, Canon, Agam 35, & agam_bruhatkalpa
File Size: 29 MB

Page 42

पीठिका - [भा. १४१] अथवा गतिपरिणतं द्रव्यं भूत्वा स्थानपरिणतं भवति, स्थानपरिणतं भूतवा गतिपरिणतम् । यदि वा “ठाण"त्ति एकप्रदेशावगाढं भूत्वा द्विप्रदेशावगाढं भवति, द्विप्रदेशावगाढं भूत्वा एकप्रदेशावगाढम्, एवं विस्तरेण सर्वाऽवगाहना द्रष्टव्या । तथा पुद्गलस्कन्धानां तेन तेन प्रकारेण भेदो भवति । तेषामेव च द्विपर्देशादीनां सङ्घातः। तथा “वण्ण"त्ति परमाणुः कालवर्णपरिणतो भूत्वा नीलवर्णपरिणतो भवति, नीलवर्णपरिणतो भूत्वा कालवर्णपरिणतः, एवं विस्तरेण वर्णपरिणामो वक्तव्यः ।आदिशब्दाद्गन्ध-रस-स्पर्श-संस्थानानां परिग्रहः, तेऽप्येवं वक्तव्याः-सुरभिगन्धपरिणतो भूत्वा दुरभिगन्धपरिणतोभवति इत्यादि विस्तरेणोपयुज्य वक्तव्यम् । इत्थंच प्रज्ञापनीयभावानां प्रज्ञापने श्रुतज्ञानमपि तथा तथा परिणमत इति सादि-सपर्यवसितं द्रष्टव्यम् ।। चतुष्कमधिकृत्यानाद्यपर्यवसितत्वमाह[भा.१४२] दब्बे नानापुरिसे, खेते विदेहाइँ कालो जो तेसु ।
खयउवसम भावम्मिय, सुयनाणं वट्टए सययं ।। वृ-'द्रव्ये' द्रव्यतो नानापुरुषान् प्रतीत्य, क्षेत्रतः पञ्चविदेहान्, 'तेष्वेवच' पञ्चसुविदेहेषु यः कालस्तं कालमधिकृत्य, भावे क्षयोपशमरूपे श्रुतज्ञानं 'सततं' सर्वकालं वर्तत इत्यनाद्यपर्यवसितता ।। सम्प्रति गमिकमगमिकंचाह[भा.१४३] भंग-गणियादि गमियं,जं सरिसगमंच कारणवसेणं ।
गाहादि अगमियं खलु, कालिय तह दिट्ठिवाए य॥ वृ- दृष्टिवादो गमिकम्, कालिकश्रुतमगमिकम्' एतद् बाहुल्येनोच्यते अतोऽपवदति "भंगगणिये" त्यादि पूर्वार्धम्। कालिकश्रुतेष्टिवादेवायत्र भङ्गाः-चतुर्भङ्गादयः गणितंसङ्कलनादि, आदिग्रहणेन क्रियाविशाले पूर्वेयत्छन्दः प्रकृतंतत्सद्देशगममितितस्यपरिग्रहः; यच्च कारणवशेन' अर्थवशेन सशगमम, यथा निशीथस्य विंसतितम उद्देशकः, एतद् गमिकम् । शेष गाथादि आदिशब्दात् श्लोकादिपरिग्रहः अगमिकम् ।। सम्प्रत्यङ्गगतमनङ्गगतं च प्रतिपादयति[भा.१४४] गणहर-थेरकयंवा, आदेसा मुक्कवागरणतो वा ।
धुव-चलविसेसतो वा, अंगा-ऽनंगेस नाणत्तं ।। वृ-यद् गणधरैः कृतं तदङ्गप्रविष्टम् । यत्पुनर्गणधरकृतादेव स्थविरैर्निर्मूढम्; ये चादेशाः, यथा-आर्यमगुराचार्यस्त्रिविधं शङ्खमिच्छति-एकमविकंबद्धायुष्कमभिमुखनामगोत्रंच,आर्यसमुद्रो द्विविधम्-बद्धायुष्कमभिमुनामगोत्रं च, आर्यसुहस्ती एकम्-अभिमुखनामगोत्र मिति; यानि च मुक्तकानि व्याकरणानि, यथा-“वर्ष देव! कुलाणायाम्" इत्यादि, तथा “मरुदेवा भगवती अनादिवनस्पतिकायिका तद्भवेन सिद्धा" इत्यादि; एतत्स्थविरकृतम्आदेशा मुक्तकव्याकरणतश्च अनङ्गप्रविष्टम् । अथवा ध्रुव-चलविशेषतोऽङ्गा-ऽनङ्गेषु नानात्वम् । तद्यथा-ध्रुवं अङ्गप्रविष्टम, तच्च द्वादशाङ्गम्, तस्य नियमतो नि!हणात् चलानि प्रकीर्णकानि, तानि हि कदाचिनियुह्यन्ते कदाचिन्न, तान्यनङ्गप्रविष्टमिति॥आह द्दष्टिवादे सर्वमेव वचगतमवतरति, ततः किमर्थमङ्गगतानां नि!हणम् ? इति, तत आह[भा.१४५] जइ वि य भूयावादे, सव्वस्स वयोगयस्स ओयारो।
निगृहणा तहा वि य, दुम्मेहे पप्प इत्थी य॥