Agam Sutra Satik 35 Bruhatkalpa ChhedSutra 2

SR No.: 003371
Original Sutra Author: N/A
Author: Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Agam Shrut Prakashan
Publication Year: 2000
Total Pages: 1500
Language: Prakrit, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari, Agam, Canon, Agam 35, & agam_bruhatkalpa
File Size: 29 MB

Page 37

बृहत्कल्प-छेदसूत्रम् -१
तत्रोपशमश्रेणिगत औपशमिकसम्यग्दर्शनी देशप्रतिपातेन वा प्रतिपततिसर्वप्रतिपातेन वा । इतरोऽवश्यमेव सर्वप्रतिपातेन प्रतिपतति, मिथ्यात्वं गच्छतीत्यर्थः । तत्र दृष्टान्तमाह[भा.१२०] आलंबणमलहंती, जह सट्ठाणं न मुंचए इलिया।
एवं अकयतिपुंजो, मिच्छं चिय उवसमी एति ॥ कृइह या तृणादिषुमुखप्रदेशेन सर्वतोऽग्रेतनंस्थानंपरिभाव्यततोऽग्रेतनं स्थानं सङ्क्रामति अन्यथापश्चाद्वलतेसा इलिकायथा पुरत आलम्बनमलभमाना स्वस्थानंन मुञ्चति; एवमकृततिपुञ्जो गत्यन्तराभावाद् मिथ्यात्वमेवोपशमी याति । इयमत्र भावना-द्विविधस्तप्रथमतया सम्यग्दर्शनप्रतिपत्ता, अतिविशुद्धोमन्दविशुद्धश्चातत्रयोऽतिविशुद्धः क्षायोपशमिकं सम्यग्दर्शनमासादयति सम्यक्त्वपुञ्जोदयात्।यस्तु मन्दविशुद्धः सोऽपूर्वकरणमयूंढस्तीव्राध्यवसायाभावात् न मिथ्यात्वं त्रिपुञ्जीकर्तुमलम्, ततोऽनिवृत्तिकरणमुपगतोऽन्तरकरणं कृत्वा तत्र प्रविष्टस्तत्प्रथमतया
औपशमिकसम्यग्दर्शनमनुभवति, अन्तकरणं चान्तर्मुहूर्तप्रमाणम्, अतस्तदर्धाक्षयेऽन्येषां पुद्गलानामभावतो मिथ्यात्वमेति ।। एतदेवाह[भा.१२१] खीणम्मि उदिन्नम्मी, अनुइज्जते य सेसमिच्छत्ते ।
अंतोमुत्तकालं, उसमसम्मं लहइ जीवो॥ वृ-अनिवृत्तिकरणे प्रविष्टस्य यद् मिथ्यात्वं उदीर्णम्-उदयावलिकाप्रविष्टं तस्मिन् क्षीणे शेषेच मिथ्यात्वेऽपान्तरालेऽन्तरकरणतोऽनुदीयमानेऽन्तर्मुहूर्त कालमौपशमिकं सम्यक्त्वंजीवो लभते, मिथ्यात्वदर्शनवेदनाऽभावात् । सोऽपि कथम् इत्यत आह[भा.१२२] ऊसरदेसंदड्डेल्लयं च विज्झाइ वणदवो पप्प।
इय मिच्छस्स अनुदए, उवसमसम्मं मुणेयध्वं ॥ वृ- यथा वनदवः ‘ऊसरदेशं' तृणादिरहितं प्रदेशं दग्धं वा प्राप्य विध्यायति, 'इति' एवमन्तरकरणेप्रविष्टस्य मिथ्यात्वपुद्गलाभावात् 'मिथ्यात्वस्य' मिथ्यादर्शनस्य अनुदयः-अवेदनम् ततस्तस्मिन् सत्यौपशमिकं सम्यक्तं ज्ञातव्यम् । किञ्च[भा.१२३] जिम्हीभवंति उदया, कम्माणं अस्थि सुत्त उवदेसो ।
उववायादी सायं, जह नेरइया अनुभवंति ।। वृ-द्विविधेऽप्यौपशमिकसम्यग्दृष्टौ शेषाणामपि कर्मणामुदया जिह्मीभवन्ति । न चैतद्वचनमात्रम्, यतोऽस्त्येव 'सूत्रे' ग्रन्थान्तररूपे साक्षादुपदेशः, यथा-नैरयिका उपपातादौ सातमनुभवन्तीति । एनमेव दर्शयति[भा.१२४] उववाएण व सायं, नेरइओ देवकम्मुणा वा वि।
अज्झवसाणनिमित्तं अहवा कम्मानुभावेणं ।। वृ-नैयिक उपपातेन सातमनुभवति । किमुक्तं भवति ? -उपपातकाले सातं वेदयते, तदानींहि न तस्य क्षेत्रजा वेदनान परस्परोदीरितानापि परमाधार्मिकोदीरितेति।अथवा देवकर्मणा' देवक्रियया सातमनुभवति, देवो हि कश्चिन्महर्द्धिकः पूर्वभवस्नेहतस्तत्र गत्वा कस्यापि कञ्चिकालं वेदनामुपशमयति, ततः सातंवेदयते।अथवा अध्यवसाननिमित्तं' तथाविधशुभाध्यवसायप्रवृत्तिनिमित्तं सातमासादयति, यथा सम्यग्दर्शनं लभमानः, सम्यग्दर्शनलाभे हि जात्यन्धस्य चक्षुभि