________________
२६७
उद्देशक : १, मूलं-१, [भा. ९९४]
निप्पिसिय सोंड नायं, मुग्गछिवाडीए पलिमंथो॥ वृ-इह प्रलम्बरसभिन्नदाढतयाप्रलम्बैर्विना केवलः कूरोयदा नप्रतिभासते, ततोऽन्यस्मिन् भक्तपाने लब्धेऽपि विकटुभं-शालनकं तद् मार्गयन् अलभमानो दीर्घ गोचरं करोति, एषणीय वाअलभमानोऽनेषणीयंविकटुभं गृह्णनेषणांप्रेरयेत् । अत्रच निष्पिशितः' पिशितवर्जी शौण्डः' मद्यपः 'ज्ञातम्' उदाहरणम्
__जहा एगो अमंसभक्खी पुरिसो। तस्सयमजपाएहिंसह संसग्गी । अन्नया तेहिं भणिओमजे निजीवे को दोसो? । तेहिं यसो सवहं गाहितो।तओ लज्जमाणो एगते परेण आनियं पिबइ। पच्छा लद्धपसरो बहुजणमझे वीहीए वि चत्तलज्जो पाउमाढत्तो । तेसिं पुन मंसं विलंको उपदंश इत्यर्थः । इयरस्स पुण चिब्भिड-चणय-पप्पडगाईणि । ताणिय सव्वकालं न भवंति । पुणो तेहिं भणियं-केरिसं मजपाणं विणा विलंकेणं? परमारिए य मंसे को दोसो? खायसुइमं । तत्य विसो सवहं गाहितो । 'परमारिए नस्थि दोसो' त्ति खायइ । पच्छा लद्धरसो कढिणचित्तीभूतो निद्धंधसपरिणामो अप्पणा वि मारउं खायइ । निस्सूगो जाओ। उक्तंच
करोत्यादौ तावत् सघृणहृदयः किञ्चिदशुभं द्वितीयं सापेक्षो विमृशति च कार्यं च कुरुते ।
तृतीयं निशङ्को विगतघृणमन्यत् प्रकुरुते।
ततः पापाभ्यासात् सततमशुभेषु प्ररमते ।। जहा सो सोंडओ विलंकेण विना न सकेइ अच्छिउं, एवं तस्स वि पलंबेहि विना कूरो न पडिहाइ । तस्स एरिसी गेही तेसुजायइजीए एगदिणमवि तेहिं विना न सकेइ अच्छिउं । पच्छा सणियं सयं चेव रुक्खेहिंतो गिण्हइ त्ति । तथा मुग्गछिवाडी-कोमला मुद्गफली, उपलक्षणत्वाद् इक्षुखण्ड-तिन्दुकादिकमन्यदपि यत् तुच्छौषधिरूपं तस्मिन् भक्ष्यमाणे 'परिमन्थः' सूत्रार्थव्याघातो भवति, न पुनः काचित् तृप्तिमात्रा सञ्जायते । अपि च कदाचिदात्मविराधनाऽपि भवेत् । तथा चात्र दृष्टान्तः- एका अविरइया मुग्गखेत्ते कोमलाओ मुग्गफलियाओ खायंती रत्रा आहेडएणं वच्चंतेण दिट्ठा, एतेण वि दिट्ठा सा तहेव। तस्स कोउयंजायं 'केत्तियाओपुण खतिया होज्ज?' त्ति पोर्ट से फाडियं । जाव नवरं दिलै फेणरसो । एवं विराहणा होज्जा ।। गते विकटुभ-परिमन्थद्वारे ।
अथानाचीर्णद्वारमाह[भा.९९५] अवि य हु सव्व पलंबा, जिन-गणहरमाइएहऽनाइन्ना !
लोउत्तरिया धम्मा, अनुगुरुणो तेन ते वजा॥ वृ-'अपिच' इति दूषणाभ्युच्चये, पूर्वोक्ता दोषास्तावत् स्थिता एव दूषणान्तरमप्यस्तीति भावः । 'हु: निश्चितं 'सर्वाणि' सचित्ता-ऽचित्तादिभेदभिन्नानि मूल-कन्दादिभेदाद् दशविधानि वाप्रलम्बानि जिनैः-तीर्थकरैः गणधरैश्च-गौतमादिभिः आदिग्रहणेनजम्बू-प्रभव-शय्यम्भवादिभिः स्थविरैरपि 'अनाचीर्णानि' अनासेवितानि । लोकोत्तरिकाश्च ये केचन 'धर्मा' समाचारास्ते सर्वेऽपि 'अनुगुरवः' यद्यथापूर्वगुरुभिराचरितंतत्तथैव पाश्चात्यैरप्यचरणीयमिति, गुरुपारम्पर्यव्यवस्थया व्यवहरणीया इति भावः । येनैवं तेन 'तानि' प्रलम्बानि 'वज्यार्नि' परिहर्तव्यानीति ।। अत्र परः प्राह-यदि यद्यत् प्राचीनगुरुभिराचीर्णं तत्तत् पाश्चात्यैरप्याचरितव्यं तर्हिप्तीर्थकरैः प्राकारत्रय
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org