Page Text
________________
३५८
बृहत्कल्प-छेदसूत्रम् -३-६/१९६ ___ अनुसासनाय देसी, छठे यवर्गिचणा भणिता॥ वृ. 'प्रथमम्' अलीकवचनमयोग्यशैक्षस्य विवेचनार्थं वदेत् । 'द्वयोस्तु' हीलितखिंसितवचनयोर्यथाक्रममुपालम्भ-विवेचनेकारणेभवतः, शिक्षादानमयोग्यशैक्षपरित्यागश्चेत्यर्थः। परुषवचनं तु स्वरसाध्यस्यानुशासनांकुर्वन् ब्रूयात् । गृहस्थवचनंपुनः 'देशी' देशभाषामाश्रित्य भणेत्। 'षष्ठेच' व्यवशमित्तोदीरणवचने शैक्षस्य विवेचनं कारणंभणितम्।गाथायां स्त्रीत्वनिर्देशः प्राकृतत्वादिति द्वारगाथासमासार्थः ॥ अथैनां विवरीषुराह[भा.६१२२] कारणियदिक्खितंतीरियम्मिकजे जहंति अनलं तू।
संजम-जसरक्खट्ठा, होढं दाऊण य पलादी। वृ-कारणे-अशिवादी अनल:-अयोग्यः शैक्षोदीक्षितः, ततः 'तीरिते' समापिते तस्मिन् कार्ये तंअनलं जहन्ति' पिर्तयजन्ति।कथम्? इत्याह-संयम-यशोरक्षार्थ संयमस्यप्रवचनयशःप्रवादस्य च रक्षणार्थं ‘होढं' गाढमलीकं दत्त्वा पलायन्ते, शीघ्रमन्यत्र गच्छन्तीत्यर्थः ॥ यः पुनराचार्य सामाचार्यां सारणादिप्रदाने सीदित तमुद्दिश्येत्यं हीलितवचनं वदेत्{भा.६१२३]केनेस गनि ति कतो, अहो! गणी भणति वा गणिं अगनि।
एवं विसीतमाणस्स कुणति गणिणो उवालंभ। घृ-केनासमीक्षितकारिणैष गणी कृतः? यद्वा अहो ! अयं गणी, अथवा गणिनमप्यगणिनं भणति । एवं गणिनः सामाचार्या शिक्षादाने वा विषीदत उपालम्भं करोति ।। [भा.६१२४]अगणि पिभणाति गणिं, जति नाम पढेज गारवेण विता ।
एमेव सेसएसुवि, वायगमादीसु जोएजा ।। वृ-यदि कोऽपि बहुशोऽपि भण्यमानो न पठति ततस्तगणिनमपि गणिनं भणति यदि नाम गौरवेणापिं पठेत् । एवमेव शेषेष्वपि वाचकादिषुपदेषु द्वितीयपदं योजयेत्' योजनां कुर्यात् ।। [भा.६१२५] खिंसावयणविहाणा, जे चिय जाती-कुलादि पुबुत्ता।
कारणियदिक्खियाणं, ते च्चेव विगिंधणोवाया। वृ-खिंसावचनविधानानि यान्येव जाति-कुलादीनिपूर्वमुक्तानितएव कारणिकदीक्षितानां' अयोग्यानां कारणप्रवाजितानां विवेचनं-परिठापने उपाया मन्तव्याः॥ [भा.६१२६] खरसम्झं मउयवइ, अगणेमाणं भणंति फरुसं पि।
दव्वफरुसंच वयणं, वयंति देसि समासज्जा ।। वृ-इह यः कठोरवचनभणनमन्तरेण शिक्षा न प्रतिपद्ते स खरसाध्य उच्यते, तं खरसाध्यं मृवीं वाचनमगणयन्तं परुषमपिभणन्ति।यद्वा देशी देशभाषासमासाद्यद्रव्यतः परुषवचनमपि वदन्ति।द्रव्यतोनाम-नदुष्टभावतया परुषंभणन्तिकिन्तु तत्स्वाभाव्यात, यथा मालवाः परुषवाक्या भवन्ति ॥ [भा.६१२७] भट्टित्ति अमुगभट्टि, त्ति वा वि एमेव गोमि सामिति ।
जहनं भणाति लोगो, भणाति तह देसिमासज्ज ।। वृ-भट्टिन् इति वा अमुगमभट्टिन् इति वा एवमेव गोमिन् इति वा स्वामिन् इति वा यथा यथा लोको भणति तता तथा 'देशी देशभाषामाश्रित्य साधवोऽपि भणन्ति॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003371 |
| Book Title | Agam Sutra Satik 35 Bruhatkalpa ChhedSutra 2 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Agam Shrut Prakashan |
| Publication Year | 2000 |
| Total Pages | 1500 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, Agam 35, & agam_bruhatkalpa |
| File Size | 29 MB |