________________
१५८
बृहत्कल्प-छेदसूत्रम् -३-४/११४ सेवगपुरिसे भणइ-किमेयाओआगयाओ? किंवाअभिलसंति? । तेहिं लवियं-इंदं मग्गंतिवर सोभग्गं च अभिलसंति । भणिया य तेन सेवगपुरिसा-अहमेएसिं इंदेन वर दत्तो, नेह एयाओ अंतेउरम्मि। तेहिं ताओ घेत्तुंसव्वाओअंतेउरे छूढाओ।ताहे नागरजनो रायाणं उवट्ठियो-मोएह त्ति। तओ रन्ना भणियं-किंमज्झपुत्तो नरोयति तुहं जामाउओ? ।तओ नागरा तुहिक्का ठिया। 'एयरन्नो सम्मतंति अविनप्प गया नागरा । कुमारेण ता सव्वा परिणीया।सो य तासु अतीव पसत्तो। पसत्तस्स य तस्स सव्वबीयनीगालो जाओ। तओ तस्स वेओवधाओ जाओ मओय । अन्ने भणंति-ताहिं चेव 'अप्पडिसेवगो'त्ति रूसियाहिं अदाएहि मारिओ॥ एष वेदोपघातपण्डक उच्यते । अथोपकरणोपघातपण्डकमाहभा (५१५४] उवहय उवकरणम्मिं, सेज्जायरभूणियानिमित्तेणं ।
तो कविलगस्स वेओ, ततिओ जाओ दुरहियासो।। कृशय्यातरभ्रूणिकानिमित्तेन पूर्वम् ‘उपकरणे अङ्गादानाख्ये उपहते' छिन्नेसति ततः क्रमेण कपिलस्य दुरधिसहस्तृतीयो वेदोजातइत्यक्षरार्थः । भावार्थस्तु कथानकेनोच्यते-सुट्ठिया आयरिया। तेर्सि सीसो कविलो नाम खुड्डगो । सो सिज्जायरस्स भूणियाए सह खेडं करेति । तस्स तत्थेव अन्झोववाओ जाओ । अन्नया सा सिज्जातरभूणिया एगागिणी नातिदूरे गावीणं दोहणवाडगं गया। सा तओ दुद्ध-दहिं घेत्तूणाऽऽगच्छति । कविलो य तं चेव वाडगंभिक्खायरियं गच्छति। तेनंतरा असारिए अनिच्छमाणी बला भारिया उप्पाइया । तीए कब्बट्टियाए अदूरे पिया छित्ते किसिं करेइ । तीए तस्स कहियं । तेन सा दिट्ठा जोणिब्भेइरुहिरोक्खित्ता महीए लोलिंतिया य । सो य कोहाडहत्थगओ रुट्ठो । कविलो य तेनकालेण भिक्खं अडितुंपडिनियत्तो, तेन य दिट्ठो। मूलाओ से सागारियं सह जलधरेहिं निकंतियं । सो य आयरियसमीवं न गओ, उत्रिखंतो। तस्स य उवगरणोवधाएण ततिओ वेदओ उदिनो । सो जुन्नकोट्टिणीए संगहिओ । तत्थ से इत्थीवेओ वि उदिन्नो ।। एष उपहतोपकरण उच्यते । अयं च पुं-नपुंसकवेदोदयाद् आस्यपोसकप्रतिसेवी भवति,, वेदोदयं च निरोढुं न शक्नोति ॥तथा चात्र दृष्टान्तः[भा.५१५५] जह पढमपाउसम्मिं, गोणो धाओ तु हरियगतणस्स। .
अनुसज्जति कोट्टिबिं, वावग्नं दुधिगंधीयं ॥ [भा.५१५६] एवं तु केइ पुरिसा, भोतूण वि भोयणं पतिविसिटुं।
ताव न होंति उ तुट्ठा, जावन पडिसेविओ भावो। वृ-यथा प्रथमे प्रावृषि गौः' बलवर्दो हरिततृणस्यध्रातो दुरभिगन्धां व्यापन्नांच कोटिम्बिनीं गामनुसजति, एवं 'केचिद्' उत्कटबेदाः पुरुषा भोजनं प्रतिविशिष्टं स्निग्ध मधुर भुक्त्वाऽपि तावत् तुष्टा न भवन्ति यावदास्य-पोसकलक्षणो भावो न प्रतिसेवितो भवति ॥ एवंविधः कदाचिदनाभोगेन प्रवाजितो भवेत् ततः केन हेतुना पश्चाद् ज्ञायते? इत्याह[भा.५१५७] गहणं तु संजयस्सा, आयरियाणं व खिप्पमालोए।
बहिया व निग्गयाणं, चरित्तसंभेयणी विकहा ॥ वृ-स पण्डकः प्रव्रजितः सन् प्रतिसेवनाभिप्रायेण संयतस्य ग्रहणं कुर्यात् । स च संयतः क्षिप्रमाचार्याणामालोचयेत्। यदि नालोचयतिततश्चतुर्गुरु । अथवा प्रतिश्रयान्तर्विरहमलभमानः
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org