________________
१३१
उद्देशकः४, मूलं-११२, [भा. ५०१७] [भा.५०१७] पोग्गल मोयग फरुसग, दंते वडसालभंजणे सुत्ते।
एतेहिं पुनो तस्सा, विविंचणा होति जतणाए॥ वृ- 'पुद्गलं' पिशितम्, 'मोदकः' लड्डकः, 'फरुसकः' कुम्भकारः, 'दन्ताः' प्रतीताः, वटशालाभञ्जनम् । एतानि पञ्चोदाहरणानि 'सुप्ते' स्त्यानद्धिनिद्रायां भवन्ति । “एतैः' एतद्दष्टान्तोक्तैश्चिकैः स्त्यानपिरिज्ञाय तस्य' स्त्यानर्द्धिमतः साधोर्यतनया विवेचनं परित्यागः कर्तव्यो भवति ॥ तत्र पुद्गलदृष्टान्तमाह[भा.५०१८] पिसियासि पुव्व महिसं, विगच्चियं दिस्स तत्थ निसि गंतुं।
अनंहंतुंखायति, उवस्सयं सेसगं नेति ॥ वृ- एगम्मि गामे एगो कोडुंबी पक्वानि य तलियानि य तिम्मनेसु अ अनेगसो मंसप्पगारे भक्खेइ । सो अ तहारूवाणंथेराणं अंतिए धम्मं सोउं पव्वइओ गामाइसुविहरइ । तेन य एगत्य गामे महिसो विगिच्चमाणो दिट्ठो । तस्स मंसे अभिलासोजातो।सोतेन अभिलासेणअब्बोच्छिन्नेणेव भिखं हिंडित्ता अब्बोच्छिन्त्रेणेव भुत्तो, एवं अव्वोच्छिन्नेण वियारभूमिंगतो।चरिमा सुत्तपोरिसी कया, आवस्सयं काउं पातोसिया पोरिसी विहिता । तदभिलासी चेव सुत्तो, सुत्तस्सेब थीणद्धी जाया। सोउडिओ, अनाभोगनिव्वत्तिएणकरणेणं गतो महिसमंडलं, अन्नं महिसंहंतुंभक्खित्ता सेसं आगंतुं उवस्सयस्स उवरिं ठवितं । पचूसे गुरूणं आलोएइ-एरिसो सुविणो दिट्ठो। साहूहिं दिसावलोकं करेंतेहिं दिटुं कुणिमं, जाणियं जहा-एस थीणद्धी । ताहे लिंगपारंचियं पच्छित्तं से दिन्नं ॥ अथ गाथाक्षरार्थः-पिशिताशी कश्चित् 'पूर्व गृहवासे आसीत् । स च महिषं विकर्त्तितं दृष्ट्वा साततद्भक्षणाभिलाषः 'तत्र' महिषमण्डले 'निशि' रात्री गत्वाअन्यं महिषं हत्वा खादति। 'शेषम्' उद्धरितमुपाश्रये नयति ।। लड्डकष्टान्तमाह[भा.५०१९] मोयगभत्तमलद्धं, भंतु कवाडे घरस्स निसि खाति ।
भाणंच भरेऊणं, आगतो आवासए विगडे॥ वृ-एकः साधुर्मिक्षां हिण्डमानो मोदकभक्तं पश्यति । तत्र सुचिरमवलोकितमवभाषितंच, परं न लब्धम् । ततस्तदलब्ध्वा तदध्यवसायपरिणत एव प्रसुप्तः, रात्रौ तत्र गत्वा गृहस्य कपाटौ भंक्त्वा मोदकान् भक्षयति, शेषैर्मोदकैर्भाजनं भृत्वासमागतः प्राभातिके आवश्यक विकटयतिईशः स्वप्नो मया दृष्ट इति।ततः प्रभाते मोदकभृतंभाजनं दृष्टवा ज्ञातम्, यथा-स्त्यानद्धिरिति। तस्यापलिङ्गपाराश्चिकं दत्तम् । शेषं पुद्गलाख्यानकवद् वक्तव्यम् ॥अथ फरुसकदृष्टान्तमाह[भा.५०२०] अवरो फरुसगमुंडो, मट्टियपिंडे व छिंदिउं सीसे।
एगंते अवयज्झइ, पासुत्ताणं विगडणाय॥ वृ-'अपरः कश्चित् 'फरुसकः कुम्भकारः कापिगच्छे मुण्डोजातः,प्रव्रजित इत्यर्थः। तस्य रात्रौ प्रसुप्तस्य स्त्यानर्द्धिरुदीर्णा । स च पूर्व मृत्तिकाच्छेदाभ्यासी ततो मृत्तिकापिण्डानिव समीपप्रसुप्तानांसाधूनांशिरांसि च्छेतुमारब्धः तानिचशिरांसि कडेवराणिचैकान्तेअपोज्झति। शेषाः साधवोऽपसृताः । स च भूयोऽपि प्रसुप्तः । ततः प्रभाते 'ईशः स्वप्नो मया दृष्टः' इति विकटना कृता । प्रभाते च साधूनां शिरांसि कडेवराणि च पृथग्भूतानि दृष्ट्वा ज्ञातम्, यथास्त्यानद्धिरिति । लिङ्गपाराश्चिकं दत्तम्॥अथ दन्तदृष्टान्तमाह
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org