________________
उद्देशक : १५, मूलं-९१६, [भा. ४८०१] पुण सो सारो? भण्णति - सो सारो दुविधो - लोइओ लोउत्तरिओ य । पुणो एक्केको दुविधोबाहिरो अभितरो य ।। तत्य जो लोइओ दुविधो सो इमो[भा.४८०२] गोमंडलधनादी, वज्झो कणगादि अंतो लोगम्मि।
लोउत्तरितो सारो, अंतो बहि नाणवत्थादी॥ चू- “गो"त्ति गावीओ, मंडलमिति विसयखंडं, बलद्दय खलमंडलं कोहयमंडलं छन्नउई सुरठ्ठा अहवा- मंडलमितिगोवग्गो एवं महिष्यादी। सालिमादीए धन्ना, आदिसद्दातोनाणाविहो कुवियमुवक्खरो । एवमादि लोइओ बाहिरो सारो । अभितरो सुवण्णं रूपं रयणाणि य, एवमादिअभितरो लोइओ। जो पुण लोउत्तरो सारो सो दुविधो - अंतो बाहिरो य । तस्थ अंतो नाणं दसणंचारित्तं च । बाहिरो-आहारो उवधी सेजा य ।अगीयस्थस्स अगीयत्तणओगीयस्सय असारनियत्तणओगणो दुविहेणाविसारेण निस्सारो भवतीत्यर्थः । तम्हा गणिणो गच्छंअसारवेंतस्स एवं सव्वं पच्छित्तं भवति । अधवा - वि अगीयस्थभिक्खुणो विसयलोलस्स ! जो अगीयत्थो भिक्खूआयरियाणंअनुवदेसेण जिभिदियविसयलोलताएपलंबे गेण्हति, तस्स एयंसव्वं पच्छित्तं भवति । चोदगाह- "णायं अस्थावत्तीतो जो अगीतो आयरिओवदेसेण गेण्हति तस्स नस्थि पच्छित्तं" गीयत्थुवदेसमंतरेण य अगीयस्थस्स सओ कजेसु पक्त्तमाणस्स इमो दोसो[मा.४८०३] सुहसाहगं पि कज्जं, करणविहूणमणुवायसंजुत्तं ।
अन्नातदेसकाले, विवत्तिमुवयादि सेहस्स। चू-जं पि य सुहसाहगं कजं “करणविहूर्ण" ति अनारंभो, घडस्स वा जहा चक्कादीकरणं तेहिंवा विना अनुवाओ, जहा मिउप्पिंडातो पडमुप्पाएउमिच्छति।अन्नायं नाम जहाअचित्तकरो चित्तं काउं न याणति अज्ञत्वात् अल्पविज्ञानत्वादित्यर्थः । अदेसकालो हा अभ्रावकाशे वृष्टौ निपतमानायां घटं कर्तुं न शक्यते।विवत्ति असिद्धी कजविणासो वा विवत्ति। सेहो त्ति अजाणगो।
(उक्तंच-] सम्प्राप्तिश्च विपत्तिथ, कार्याणां द्विविधा स्मृता।
सम्प्राप्ति सिद्धिरर्थेषु विपत्तिश्च विपर्यये ॥ एत्य "अनारंभे अनुवाए" य इमं निदरिसणं[भा.४८०४) नक्रोणावि हु छिज्जति, पासादे अभिनवो तु आसत्थो।
अच्छेजो वट्टतो, सो वि य वत्थुस्स भेओय॥ धू- वडपिप्पलादी पासादुट्टितो अच्छिण्णो अप्रयलछिन्नो य वत्थुभेदं करेति, अदेसकाले पुण छिज्जमाणे महंतो किलेसो भवति, वत्थुभेदं वा करेज । एस अजाणगस्स विधी । जो पुण जाणगो सो देसकाले नहेणचेव छिंदति, छिंदियव्वेयआरंभ करेति, प्रयत्लछिन्नं च करेति, मूले वि से उद्धरति, उद्धरिता य गोकरिसग्गिणा डहति । एस जाणगस्स विधी॥ [भा.४८०५] जो विय ऽनुवायछिन्नो, तस्स वि मूलाणि वत्थुभेया य।
अभिनव उवायछिन्नो, वत्थुस्स न होइ भेदो य॥ चू-पुव्वद्धेण अनुवाओ, पच्छद्धेण अहिनवे उवायछेदो । एस दिटुंतो ।। इमो से उवणतो[भा.४८०६] पडिसिद्धं तेगिच्छं, जो उन कारेति अभिनवे रोगे।
किरियं सो हुन मुञ्चति, पच्छा जत्तेण वि करेंतो॥
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org