________________
६२
निशीथ - छेदसूत्रम् - ३१५/९१६
चू- "देसो व सोवसग्गो" त्ति अस्य व्याख्या
[भा. ४७९७] ओमोयरिया य जहिं, असिवं च न तत्थ होइ गंतव्वं । उप्पन्ने न वसितव्वं, एमेव गणी असारणितो ।।
चू-जहा देसो असिवा उवद्दवजुत्तो वज्रनिज्जो तहा गणी असारणिओ विसयलोलो वज्रनिज्जो । "वसणी व जहा" अस्य व्याख्या[भा. ४७९८]
सत्तण्हं वसणाणं, अन्नतरजुओ न रक्खती रज्जं ।
अंतेपुरे व अच्छति, कज्जाणि सयं न सीलेति ॥
धू- जहा राया रज्जणीति जाणगो अजाणगो वा वसणाभिभूयत्तणओ रज्जमनुपालेउं न याणति । अधवा-सेसवसणेहिं अवट्टंतो वि विसयलोलत्तणतो निच्चमंतेउरे अच्छति तस्स वि रज्जुं विनस्सति, एवं गणिस्स असारनियस्स सारनियस्स वा विसयलोलस्स गच्छो विणस्सति ।
"अजाणगणरिंदो "त्ति अस्य व्याख्या - रज्जणीतिअजाणत्तणतो ववहारादि कज्जाणि अप्पणा "न सीलेति" न पेक्खति त्ति वृत्तं भवति, अपेक्खंतस्स य रज्जं विणस्संति, अन्नो वा राया विजति, एवं गणिस्स वि अगीयस्स गियत्यस्स वा असारणियस्स गच्छो विनस्सइ, तेन तेसु न वसियव्वं ॥ "सत्तण्हं वसणादीणं" ति अस्य व्याख्या
[भा. ४७९९ ] इत्थी जूयं मज्जं, मिगव्व वयणे तहा फरुसता य । डंडफरुसत्तमत्थस्स दूसणं सत्त वसणाणि ॥
चू- इत्थीसु निच्चं आसत्तो अच्ति, तहा जूते मज्जे य निचमासत्तो अच्छति, “मिगव्वं "ति आडगो, एतेसु निच्चासत्तणतो रज्जुंण सीलेति । "वयणफरुसो” एत्थ वयणदोसेण रज्जं विनस्सति । अतिउग्गदंडो "दंडफरुसो”, एत्थ जनो भया नस्सति । अत्थुष्पत्तिहेतवो जे ते दूसेंतस्स अत्युप्पत्ती न भवति, अत्थाभावे कोसविहूणो राया विणस्सति ॥ अहवा - अन्यः विकल्पः
[ भा. ४८०० ] अहवा वि अगीयत्यो, गच्छं न सारेति एत्य चउभंगो । बीए अगीयदोसो, ततिओ न सारेतरो सुद्धो ।।
द्यू- अगीयत्थो गच्छं न सारवेति १ । अगीयत्थो गच्छं सारवेति २ । गीयत्थो गच्छं न सारवेति ३ । गीयत्थो गच्छं सारवेति (ङ्क] ४ । एत्थ पढमस्स दो दोसा, अगीयदोसो असारणदोसो य । बितियरस एक्को अगीयत्थ दोसो । ततियस्स एक्की असारणदोसो । इतरो चउत्थो सुद्धो ॥
एतेसिं भंगाण इमो उवसंघारो
[भा. ४८०१] देसो व सोवसग्गो, पढमो बीओ व होइ वसणी वा । ततिओ अजाणतुल्लो, सारो दुविहो दुहेक्केको ।।
चू-पढमभंगिल्लो सोवसग्गो देसो इव परिच्चयनिज्जो । बितियभंगिल्लो तस्स चोदणा वसणमिव दट्ठव्वं तेन वसणिणरिंदतुल्लो इव सो परिच्चयनिज्जो । ततियभंगिल्लो असारनियत्तणओ अजाणगतुल्ल एव | अहवा चउभंगो - अगीयत्थो गच्छं न सारवेति । अगीयत्थो गच्छं सारवेति । गीयत्थो गच्छं न सारवेति । गीयत्थो गच्छं सारवेति । चउत्यो सुद्धो । सेसेसु भंगेसु देसोवसग्गो पढमसमो स्फुटतरं गाथा अवतरति । “रज्जं विलुत्तसारं " एयस्स पच्छद्धस्स वक्खाणं कज्जति
"निस्सारो' त्ति अस्य व्याख्या- "सारो दुविधो दुहेक्किक्को", निग्गतो सारो निस्सारो । को
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org