________________
निशीथ-छेदसूत्रम् -३- १४/८७३
सुत्तं गहियं । एस भद्दबाहुसामिकया गाहा । एतीए तिन्नि दि सुत्ता फरिसिया । कहं पुणवण्णविवच्चासो? भण्णइ[भा.४६३४] उण्होद-छगण-मट्टिय, छारादीएहि होइ उ विवण्णं ।
मक्खणकक्कादीहि उ, धूमेण य जायते वण्णो॥ चू-उण्होदगेण पुणोपुणो धोव्वमाणंछगणादीहिंयआलिप्पमाणं विवण्णं भवति। तेल्लादिणा मक्खिजंत खदिरबीयकक्कादीहिंयपुणोपुणोधोव्वमाणं नक्खेऊण यधूमट्ठाणेकजति, एवमादिएहिं विवण्णस्स वण्णो भवति ॥ कीस पुण वण्णई विवण्णं करेति ? भण्णइ[भा.४६३५] माणं परो हरिस्सति, तेनाहडगं ति सामि मा जाणे ।
वण्णं कुणति विवण्णं, विवण्णे हरणं नवरि नत्थि॥ चू-वण्णुज्जलं मा मे परो हरिहि त्ति तेन विवण्णं करेति । अहवा- तं पातं तेनाहडं मा मे एयं पुव्वसामी जानिस्सति तेन वा विवण्णं करेति, अहवा- तं पायं विवण्णं पि तेणाहडं ति काउंमा पुब्बसामी जाणिस्सइ तेन वण्णडं करेति, रागेण चतुगुरुं, विवण्णकरणे हरणसंभवो नस्थि ।।
निरत्ये परिकम्मणे इमे दोसा[भा.४६३६] घंसणे हत्थुवघातो, तदुब्भवागंतु सजमे पाणा।
धुवणे संपातिवहो, उप्पिलणं चेव भूमिगते॥ धू-धोवणे कक्कादिणा य आधसणे आतोवघातो, हत्ये कंडगं भवति, परिस्समो वा । किंच तदुब्भवावापाणा आगंतुगावा पाणा विराहिन्नति, संपातिमायविवजंति।अति उच्छोलणधोवणेण जे भूमिगता गणा ते उप्पीलाविजंति । एस संजमविराधना ।। जम्हा एवमादिया दोसा[भा.४६३७] तम्हा उ अपुरिकम्मं, पातमहालद्ध परिहरे भिक्खू।
परिभोगमपओग्गं, सप्परिकम्मे य बितियपदं ॥ धू- उस्सग्गेण अपरिकम्मं पायं घेत्तव्वं, जहा लद्धस्स य पादस्स परिहारो त्ति परिभोगो भिक्खुणा कायब्वो । इमं बितियपदं - “परिभोगमपायोग्गं" ति विसेण वा गरेण वा मजेण भावियं तस्स धोवणादी करेज, छगणमडियादीहिं वा निक्खारेज्ज । अहवा - अप्पजहुपरिकम्म लद्धं, तस्स नियमा धोवण-घंसणादी यव्वं ।। [भा.४६३८] वण्णमविवण्णकरणे, विवण्णमंतस्स वण्णकरणे य।
जे तुस्सग्गे दोसा, कारणे ते चेव जयणाए। धू-वण्णविवचासकरणे जे उस्सग्गे दोसा भणिता, कारणे ते चेव कारणगहियं वण्णई मा हरिहिति त्ति विवणं करेंतो जयणाए सुद्धो । अधवा[भा.४६३९] कारणे हिंसित मा सिंगणा तुमुच्छा व उज्जले जत्थ ।
तत्थ विवजयकरणं, अज्झोवाए य बालस्स॥ धू-तं वण्णटुं पायं सलक्खणं णाणगच्छवहिनिमित्तं हिसितं ति-हडमित्यर्थः । मा तस्स पुव्वसामी सिंगणं करिस्सति त्ति अतो तस्सवण्णविवज्जियं करेति । अहवा-तंवण्णई दट्ठ पुणो पुणो मुच्छा उप्पज्जति जत्थपादे तत्थ वा विवन्नं कजति।अणवज्झो सेहो वा अजाणतो करेज्जा । बालस्स वा अधिकं अज्झोवल्लवो वण्णहं कीरति त्ति एवं वा कीरेज ॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org