________________
उद्देशक : १२, मूलं-७५१, [भा. ४००९]
३११ [भा.४००९] तणपनगम्मि विदोसा, विराधना होति संजमाऽऽताए।
सेसेसु विपणएसुं, विराधना संजमे होति ॥ घू-तणेसुझुसिर त्ति कातुं चउलहू । दुविहा विराधना य इमा[भा.४०१०] अहि-विच्छुग-विसकंटगमादिहि खतियं च होति आदाए।
कुंथादि संजमम्मि, जइ उव्वत्ता तती लहुगा । घू-पुबद्धेण आयविराधना । कुंथुमादिसु विराहिजंतेसु संजमविराधना । जत्तिया वारा उवत्ततिपरिवत्ततिवा आउंचति पसारेति वातत्तिया चउलहू।अह गहियं "झुसिर"तिपरिचयति तो अहिगरणं, न य झुसिरतणेसु पडिलेहमा सुज्झति । सेसा पणगा अप्पडिलेहिय चम्मपणगंच एतेसु गहणेसु चउलहू, धुवा य संजमविराधना, आयविराधना जहासंभवा । जम्हा एते दोसा तम्हा पोत्यादि झुसिरान कप्पंति धेत्तुं । चोदकोह[भा.४०११] दिट्ट सलोमे दोसा, निल्लोमं नाम कप्पए घेत्तुं ।
गेण्हणे गुरुगा पडिलेह पणग तसपाण सतिकरणं ॥ धू-चोदको भणति - अम्हमुवगतं-सलोमे चम्मे दिट्ठा दोसा, तंमा कप्पतु, अच्छतु आवन्नं, निल्लोमंकप्पतु। आयरितोभणति-निल्लोमंगेण्हंतस्सचउगुरुगा। चिट्ठतस्स निसीयंतस्स तुयटुंतस्स एतेसु विचउगुरुगा कालतवविसेसिता। तत्थ पडिलेहान सुन्झति, निल्लोमे कुंथुमादिया यतसा सम्मुच्छंति, तं च सुकुमारं इस्थिफासतुल्लं, तत्थ भुत्तभोगीण सतिकरणं भवति, अभुत्तभोगीण इस्थिफासकोउयंजणेति । इदमेवार्थमाह[भा.४०१२] भुत्तस्स सतीकरणं, सरिसं इत्थीण एत फासेणं ।
जति ता अचेयणेऽयं, फासो किमु सचेयणे इतरे। चू-जति तावअचेयाणचम्मेअयंफरिसो सुहफासो, इतरत्ति सचेयाण इत्थीसरीरे सागारिए वा किमित्यतिशयो भवेत् द्रष्टव्यः । यस्मात् एते दोषाः, तम्हा निल्लोमं पिन घेत्तव्वं ॥
जइअववादतो चम्मं गेण्हइ तदा पुवं सलोम, तत्थिमं[भा.४०१३] बितियपदं तु गिलाणे, बुढ़े तदिवस भुत्त जयणाए।
निल्लोम मक्खणढे घटे भिम्णे व अरिसाउ (सु] ॥ चू- "गिलाणे" "वुडे"ति अस्य व्याख्या[भा.४०१४] संथारगगिलाणे, अमिला-अजिनं सलोम गिण्हंति ।
वुड्वाऽसहु-बालाण व, अत्थुरणाए वि एमेव ।। चू-गिलाणस्स अत्थुरणट्ठा घेप्पति, तं च अमिलाइअजिणं । वुट्ट-असहु-बालाण विकारणे अत्थुरणट्ठा एमेव घेप्पति ।। "तद्दिवसभुत्त जयणाए" त्ति अस्य व्याख्या[भा.४०१५] कुंभार-लोहकारेहि दिवसमलियं तुतं तसवहूणं।
उवरि लोम कातुं, सोत्तुंपादो पणामेति ।। घू-कुंभारादिया तत्थ दिवसतोववेट्ठा कम्मं करेंति, तम्मि तद्दिवसं परिभुजमाणे तसादिया पाणा नभवंति, तद्दिवसंतेउहितैसुपडिहारियंगिण्हंति, रातोअस्थुरित्ता “पातो' पभाएपञ्चप्पिणंति। एस गहणपरिभोगजयणा । इदानि अलोमस्सववादो- “निल्लोम" पच्छद्धं । निल्लोमं सलमाभावे
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org