________________
२४२
निशीथ-छेदसूत्रम् -२- ११/७३८ एगदिनं मूलं । तओ सिक्खावेंतस्स एगदिणं मूलं, असिक्खावेंतस्स एगदिनं अणवढे । ततो सिक्खावेंतो एग दिणं अणवढे, असिक्खावेंतो पारंची । ततो सिक्खावेंतो एगदिनं पारंची। इदानि जहन्नो[भा.३५२९] एगुणवीसजहन्ने, सिक्खावेंतस्स मासिओ छेदो।
सो चिय असिक्ख गुरुओ, एवऽड्डोक्कति जा चरिमं ।। {भा.३५३०] अहवा पढमे छेदो, तद्दिवसंचेव हवति मूलं वा।
एमेव होति बितिए, ततिए पुण होइ मूलं तु ।। चू- जहन्नं पव्वावेंतो एगूणवीसं दिवसे सिक्खावेंतस्स मासलहुछेदो, असिक्खादेंतस्स मासगुरुछेदो । अन्ने एगूणवीसं दिवसे सिक्खावेंतस्स मासगुरुछेदो, असिक्खावेंतस्स चउलहुछेदो।एवंछेदोअटोक्कतीएनेयव्वो, मूलऽणवठ्ठपारंचियाएकेक्कदिनं नेयव्वा ।अहवा-उक्कोसबालं पव्वावेंतस्स छेदो भवतिमूलं वा । एवं बितिए त्ति-मज्झिमे।जहन्ने पुण मूलमेव ।चोदकाह-कहं छेदोमूलं वा? आचार्याह-यदिचरणसंभवो ततः छेदो. चरणाभावे मूलं ।जघन्ये पुनः चरणाभाव एव, न मूलं ।। तिविधं बालं पव्वावेंतस्स आणादिया, इमे दोसा उड्डाहादी[भा.३५३१] बंभस्स वतस्स फलं, अयगोले चेव होंति छक्काया ।
राईभत्ते चारग,अयसंतराए य पडिबंधो॥ तं बालं दर्दु अतिसयवयणेण भणंति गिहिणो - "अहो । इमेसिं समनाणं इह भवे चेव बंभवयस्स फलं दीसति" । अहवा - एतेसिं चेव जणिउ त्ति सकाए चउगुरुं, निस्संकिते मूलं । अयगोलो विव अगनिपक्खितो सुधमंतो अगनिपरिणतो जत्तो जत्तोछिप्पइ तत्तो तत्तोडहति । एवं सो बालो अयगोलसमाणो मुक्को जतो हिंडति ततो छक्कायवहाय भवति । सो य राओ भत्तं पानं ओभासति ।जति राओ देतितो रातिभोयणं विराधितं ।अह न देंति तोपरियावणानिष्फण्णं! भणति य लोगो - इमस्स बालत्तणे चेव बंधनागारो उववण्णो । इमे य समणा चारगपालत्तणं काति, जेण एवं बालं णिरुं भति । अयसो य अहो ! निरणुकंपा समणा बला य निरुभते"। अंतरायं भवति, बालपडिवधेण यते न विहरंति, जे नितियवासे दोसा ते वा भवंति ॥
किं चान्यत्[भा.३५३२] ऊणढे नत्यि चरणं, पव्वावेंतो वि भस्सते चरणा।
मूलावरोहिणी खलु, नारभति वाणति चेहँ ॥ चू-ऊणबरिसे बाले चरित्तं न विजति, जो वियपव्वावेति सो नियमा चरित्ताउ भस्सति । अत्र प्रतिषेधद्वारेण दृष्टान्तः-जहा लाभत्थी वणिओ मूलं जेण तुट्ठति तारिसंपन्नं नो किणाति, जत्थ लाभ पेच्छति तं किणाति । एवं जेण चरित्तातो भस्सति तं न पव्वावेइ, जेन न भस्सतितं पव्यावेति ।। बालं पव्वावेंतस्स य जम्हा इमंतवोकम्मं भवति तम्हा न पव्वावेति । [भा.३५३३] उग्घायमनुग्घायं, नाऊणं छव्विहं तवोकम्मं ।
तवगुणलखणमेयं,जिनचउदसपब्बिए दिक्खा ।। घू-लहु उग्धायं, गुरु अनुग्घायं, एतेहिं दोहिं भेदेहिं छब्बिह ।।
- कहं पुण छव्विहं तवोकम्मं भवति? उच्यते
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org