________________
उद्देशक : ११, मूलं- ७३८, [भा. ३५०८]
२३९
चू- नपुंसगदारे विसेसो-इत्थीनपुंसिया इत्थिवेदो वि से नपुंसकवेदमपि वेदेति । "एएसिं" गाहापच्छद्धं । “दुपदसंजुत्त'"त्ति अस्य व्याख्या
[भा. ३५०९ ] कारणमकारणे वा, कारण जयणेतरा पुणो दुविहा । एस परूवण दुविहा, पगयं दप्पेणिभं सुत्तं ॥
- कारणे निक्कारणे वा पव्वावेति । कारणे जयणाते अजयणाए वा । जो दप्पेण पव्वावेति तस्स चउगुरुगं आणादिया य दोसा ।। "बाले" त्ति दारस्स इमा वक्खा
[ भा. ३५१०] तिविहो य होति बालो, उक्कोसो मज्झिमो जहन्नो य । एतेसिं पत्तेयं, तिहं पि परूवणं वोच्छं ॥
- तिविहबालस्स पत्तेयं इमं वक्खाणं
[ भा. ३५११]
सुत्तट्ठगमुक्कोसो, छप्पनमज्झो तु जाव तु जहन्नो । एवं वयनिष्फण्णं, भावो वि वयानुवत्ती वा ॥
चू- जम्मणतो सत्तऽवरिसो जो सो उक्कोसो बालो, छ- पंचवरिसो मज्झिमो, एगादि जा चउवरिसो एस जहन्नो । एवं बालत्तं वतनिप्फण्णं, प्रायसो भावो वयाणुवत्ती भवति, वा सद्दो वयानुवत्ति त्ति । कहं ? जहा बालो स-बालभावो - कारग गाहा अहवा वा सद्दो नवभेदोजहन्नजहन्नो, जहन्नुमज्झो, जहन्नुक्कोसो | एव मज्झिमुवकोसेसु तिन्नि तिन्नि भेदा वत्तव्वा ॥ इमं तिविहबालकरणं लक्खणं च
-
[मा. ३५१२]
उकोसो दद्दूणं, मज्झिमओ ठाति वारितो संतो । जो पुण जहन्नबालो, हत्थे गहितो वि न वि ठाति ।। चू-जं पुण ते वारिता करेंति तं केरिसं ?
[भा. ३५१३]
छिंदंतमछिंदंता, तिन्न वि हरिताति वारिता संता । उक्कोसो जति छिंदति, तानि पुणो ठाति तो दिहे ॥
चू- आदिसद्दातो पुढवादिसु आलिंपण- सिंचण-तावण-बीयण-संघट्टणादि दट्टव्वा । उक्कोसो जति तेसु छेदणादिसु पयट्टति तो गुरुणा अन्नेन वा दिट्ठमेत्तो चेव अवारिओ ठायति । मज्झिमो पुन यदा वारंतो तदा ठायति । जहन्नबालो जदा हत्थे घेत्तुं धरित्तो तदा ठायति, तिविहं वामहत्थेण छिंदति पादेण वा ॥
इदानं ते केरिसं बाला मेरं धरेंति ? तिविहं बाललक्खणं च भण्णति
[ भा. ३५१४] मंडलगम्मि वि धरितो, एवं वा दिट्ठ चिट्ठति तहेव ।
मज्झिमओ मा छिंद, ठाइति ठाणं नहिं चेद्वे ॥
- मंडलमालिहंति, “मेरं अलंधित्ता एत्थ चिट्ठह" त्ति भणिता ठिया निसण्णा निवण्णा वा, हरितादि वा अच्छिदंता उक्कोसो जहेव भितो तहेव ठितो। मज्झिमो वि हरितादि छिंदंतो जदा वारितो तदा चिट्ठति, मंडले वि निरुद्धो मेरं लंघेत्तुं पासे चिट्ठति ॥ इमो जहन्नो
[ भा. ३५१५] दाहिणकरम्मि गहितो, वामकरेणं स छिंदति तणाणि । न य ठाति तहिं ठाणे, अह रुज्झति विस्सरं रुवति ॥
चू- हरितादिसु पुव्वद्धं गतार्थम् । जहन्नबालो मंडलेणं निरुद्धो न तम्मि मंडलट्ठणे चिट्ठति,
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org