Agam Sutra Satik 34 Nishith ChhedSutra 1

SR No.: 003370
Original Sutra Author: N/A
Author: Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Agam Shrut Prakashan
Publication Year: 2000
Total Pages: 1372
Language: Prakrit, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari, Agam, Canon, Agam 34, & agam_nishith
File Size: 25 MB

Page 35

३२
निशीथ-छेदसूत्रम् -१भवति ।
केषांचिदाचार्यानामेवमाधगुरुप्रणीतार्थानुसारी गुरुराह – 'न तं कमो जम्हा ।' न इति पडिसेहे । तं ति केयीमयकप्पणा । न घडतीति वक्कसेसं । क्रमो नाम परिवाडी अनुक्रमेत्यर्थः जम्हा चउसु वि चूलासहीतासु परीक्ष्य पंचमी चूडा दिजति तम्हा कमोवचारा पंचमी चूडा अग्गं भवति । उवचारेण अग्गाण वि अग्गं वक्कसेसं वटुब्वमित्ति । गतं मूलग्गदारं ।।
पीठिकायां द्वार-२-"अग्रं" समाप्तम्
___-द्वार-३-प्रकल्पः :प्रकर्षेण कल्पः प्रकल्पः प्रणेत्यर्थः । प्रकर्षे कल्पो वा प्रकल्पः प्रधान इत्यर्थः । प्रकर्षण वा कल्पनं प्रकल्पः च्छेदन इत्यर्थः । प्रकर्षाद्धा कल्पनं प्रकल्पः, नवमपूर्वात् तृतीयवस्तुनः आचारप्राभृतात् । एवं प्रशब्दार्थ बाहुल्याद्यथासंभवं योज्यं । तस्स निक्खेवो - [भा. ५९] नामं ठवणाकप्पो, दव्वे खेत्ते य काल-भावे य ।
एसोतुपकप्पस्स, निक्खेवो छव्विहो होति।। चू. नामपकप्पो ठवणापकप्पोदव्वपकप्पोखेत्तपकप्पोखेत्तपकप्पोकालपकल्पो भावपकप्पो चसद्दो समुच्चये। पएसोपकप्पस्सणिवखेवोछव्विहो भणिओ।तुसद्दीअवधारणार्थे । नामठवणाओ गतातो।। दव्व-पकप्पस्सिमेण विहिणा पकप्पणा कायव्वा[भा. ६०] सामित्त-करण--अधिकरण, तो य एगत्त तह पहुत्ते य ।
दव्वपकप्पविभासा, खेत्ते कुलियादि किटुंतु॥ चू. सामित्तं नाम आत्मलाभः, यथाघटस्य घटत्वेन । कारणं नाम क्रिया येन वा क्रियते, यथा प्रयत्नचक्रादिभिर्घटः । अधिकरणंनाम आधारः, यथा चक्रमस्तके घटः ।जेतेसामित्ताधिविभागास्त्रयः एते एगत्तपुहत्तेहिं णेया । एगत्तं नाम एगं । पुहुत्तं नाम बहुत्तं । एतेहिं छहिं विभागेहिं दव्य-पकप्पस्स विभासा । गुणपर्यायान् द्रवतीति द्रव्यं । दुद्रु गतौ, दूयते वा द्रव्यं | द्रुसत्ता तस्या अवयवो वा द्रव्यं । उत्पन्नादिविकारैर्युक्त वा द्रव्यं । गुणसंद्रावो वा द्रव्यं समूहेत्यर्थः । भावयोग्यं वा द्रव्यं अतीतपर्यायव्यपदेशाद्वा द्रव्यं । पकप्पणं पकप्पोप्ररूपणेत्यर्थः । विविधमणेगप्पगारा भासा विभासाअर्थव्याख्या इत्यर्थः । दव्वस्स पकप्पोदव्वपकप्पो तस्स विभासा दव्वपकप्पविभासा सामित्ताइ विसेसेण कञ्जते । इमो दव्वपकप्पो दुविहो जीवदव्व-पकप्पो अजीवदव्व-पकव्वो य । तत्थ जीवदव्वस्स, जहा देवदत्तस्स अग्गकेसहत्थाण कप्पणं, अजीवदव्वस्स पडस्स वसाण कपाणं । एवं एगत्ते । पुहत्ते, जहा देवदत्त-जण्णदत्त-विण्हुदत्ताण अग्गकेसहत्थाण कप्पणं, अजीवदव्वाण बहूण पडाण दसाण कप्पणं गयं सामित्तं ॥
इदानिं करणेएगत्ते, जहादात्रेण लुणतिपिप्पलगेणवादसाकप्पणंकरेति, पुहुत्ते-दात्रैर्जुनंति परसूहि वा रुक्खे कपंति । गयं करणेति । इदाणिं अहिकरणे एगत्ते, जहा गंडी ठवेऊण तत्थ तणादीणं कप्पणा कज्जति फलगे वा दसाण कप्पणा, पुहत्ते-तिगादिगंडीओ ठवेत्ता तेसिं तणाण वसाण वा कप्पणा कजति । एसा दव्वपकप्पविभासा गता || इयाणिं खेत्तपकप्पो । खेत्तंति इक्खू खेत्तादी । कुलितं नाम सुरट्ठाविसते दुहत्थप्पमाणं कठें, तस्स अंते अयकीलगा, तेसु एगायओ