________________
२०४
निशीथ - छेदसूत्रम् - १-२/५९
करकम्मादिपदे वा, इहमवि हत्थस्स वावारो ।।
चू. पढमुद्देसगस्स अंतसुत्ते उवकरणपूइतं भणितं । इह बितिय आदिसुत्ते उवकरणं चैव भणति | अहवा ऽयं संबंध: - पढमुद्देसग - आदिसुत्ते "करो” हत्थो, तस्स वावारो भणितो । इहावि दारुदंड -पाय- पुंछणकरणं हस्तव्यापार एव ॥
अनेन संबंधेनायातस्य द्वितीयोद्देशकस्येदमादिसूत्रम्
मू. (५९) जे भिक्खू दारुदंडयं पायपुंछणयं करेइ; करेंतं वा सातिज्ञ्जति ।।
चू. "जे" त्ति निद्देसे, “भिक्खू" पूर्वोक्त, दारुमओ दंडओ जस्स तं दारुदंडयं, पादे पुंछति जेण तं पादपुंछणं पट्ट्य- दुनिसिज्जवज्जियं रओहरणमित्यर्थः । तं जो करेति, करेंतं दा सातिज्जति तस्स मासलहुं पच्छित्तं । एस सुततत्थो । एयं पुण सुत्तं अववातियं । इदानिं निजत्ति - वित्थरो - [भा. ८१९]
पाउंछणगं दुविधं, उस्सग्गियमाववातियं चेव ।
एक्के क्कं पिय दुविधं, निव्वाघातं चा वाघातं ॥
चू. "पाउंछणं " रओहरणं, तं दुविधं - उस्सग्गियं चेव । एक्केक्कं पिय दुविधं निव्वाघातं चा वाघातं ॥
चू. "पाउंछणं" रओहरणं, तंदुविधं - उस्सग्गियं आववातियंच । उस्सग्गियं च । उस्सग्गियं दुविधं - निव्वाघातितं वाघातियं च । आववातितं पि य दुविधं - निव्वाघातितं वाघातितं च ॥ एतेसिं वक्खाणमिदानिं भण्णति
[भा. ८२०] जं तं निव्वाघातं तं एगंगियमुण्णियं तु नायव्वं ।
वाघाते उट्टियं पिय, सणवच्च य भुंज पिच्चं च ॥
चू. जं उस्सग्गितं निव्वाघातितं तं एगंगियं । एगंगि उण्णिय भवति । इदानिं उस्सग्गे वाघातियं भणति - जं तस्सेव अनेगंगाओ उष्णिदसाओ । असति तस्सेच उट्टदसाओ । असति तस्सेव सणदसाओ । असति तस्सेव वच्चपिच्चदसओ । वच्चओ, तणविसेसो दर्भाकृतिर्भवति । असति तस्सेव मुंजपिच्चदसा मुंजो पिच्चिउ ति वा, विप्पिड त्ति वा, विप्पिउ त्ति वा, कुट्टितो वा एगवं । असति उष्णियस्स उट्टितपट्टतो एगंगदसो । एगंगासति उण्णिय- उट्ट-सणादिदसा चारेयव्वा । एते उस्सग्गित- वाघातप्रकारा अभिहिता इत्यर्थः । इदानिं अववातिकं दुविधं भण्णति[भा. ८२१] आवातं तध चेव य, तं नवरि दारुदंडगं होति ।
वाघाते अतिरेगो, इमो विसेसो तहिं होति ॥
चू. जहा उस्सग्गितं निव्वाघातं उन्निदसं, वाघातितं च उट्टादिदसं भणितं, आववातितं तथा वक्तव्यमित्यर्थः । रओहरणपट्टयदुण्णिसेज्जवज्जियं दारूदंडयमेव तं भवति । उस्सग्गिय• आववातितवाघाते अइरेगो इमो अन्नो वि दसाविसेसो भवति ।।
[भा. ८२२] उवरिं तु मुंजयस्सा, कोसेज्जय- पट्ट- पात्त-पिंछे य । संबंधे वियतत्तो, एस विसेसो तु वाघाते ॥
चू. रओहरणपट्टे दारुदंडे वा मुंजदसा भवंति। मुंजदसाऽसति कोसेज दसा, कोसेजा वडओ भण्णति, तस्सासति दुगुल्लपट्टदसा, पट्टदसासति पोत्तदसा, पोत्तदसासति मोरंगपिंछदसा
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
Jain Education International