________________
१७८
निशीथ-छेदसूत्रम् -१-१/११ अंगणए अग्गपवेसदारे वा, तं पुण विसमे कद्दमे वा उदए वा हरिएसु वा जातेसु तसपाणेसु वा घणसंसत्तेसु करेति ॥ इदानि “संकमो"त्ति अस्य व्याख्या[भा.६२१] दुविधो य संकमो खलु, अनंतरपतिहितो य वेहासे ।
दव्वे एगमणेगो, चलाचलोचेव नायव्वो॥ चू. संकमिजति जेण सो संकमो, सो दुविहो - "खलु" अवधारणे, अनंतरपइट्टितो जो भूमीए चेव पइट्टितो, वेहासो जो खभेसुवा वेलीसुवा पतिहितो । एकेको दुविहो- एगंगिओ य, अनेगंगिओ य-एकानेकपट्टकृतेत्यर्थः । पुनरप्येकैको चलस्थिरविकल्पेन नेयः तदपि विषमकर्दमादिषु कुर्वन्तीत्यर्थः ।। 'आलंबनेति' अस्य व्याख्या[भा.६२२] आलंबनं तु दुविहं, भूमीए संकमेव नायव्वं ।
दुहतो व एगतो वा, वि वेदिया सा तु नायव्वा ।। घू. एतस्स चेव संकमस्स अवलंबणंकज्जति। तं अवलंबणंदुविहं - भूमीए वा संकमे वा भवति । भूमीए विसमे लग्गणनिमित्तं कजति । संकमे विलम्बणनिमित्तं संकजति । सो पुण दुहओ एगओ वा भवति । सा पुण "वेइय" ति भण्णति मत्तालंबो वा ॥ [भा.६२३] एते सामण्णतरं, पदमग्गंजो तु कारए भिक्खू ।
गिहिअन्नतिथिएण व, सो पावति आणमादीणि ।। चू. “एतेसिं" पयमग्गसंकमावलंबणाणमन्नयरंजो भिक्खू गिहत्थेण वा अन्नतित्थिएण वा कारवेति सो आणादीणि पावति ॥इमे दोसा[भा.६२४] खणमाणे कायवधा, अचित्ते विय वणस्सतितसाणं ।
खणणेण तच्छणेण व, अहिद(रमाइआ घाए ।। घू. तम्मिगिहत्थे अन्नतिस्थिए वा खणंते छण्हं जीवनिकायाणं विराधना भवति । जइ वि पुढवी अचित्ता भवति तहावि वणस्सतितसाणं विराहणा। अहवा-पुढवीखणणे अहिं दडुरंवा घाएजा । कटुं वा तच्छितोऽन्मंतरे अहिं उंदरं वा घाएजा ।।
- एसा संजमविराधना । आयाए हत्यं वा पादं वा लूसेज्जा । अहिमादिणा वा खज्जेज्जा । जम्हा एते दोसा तम्हा न तेहिं कारवेज्जा ।अववाएण कारवेज्जा[भा.६२५] वसही दुल्लभताए, वाघातजुताए अघव सुलभाए।।
एतेहिं कारणेहिं, कप्पति ताहे सयं करणं॥ चू. दुल्लभा वसही मग्गंतेहिं वि न लब्भति । अहवा - सुलभा वसही किंतु वाघातजुता लब्मति । ते य दव्वपडिबद्धा भावपडिबद्धा जोतिपडिबद्धेत्यादि । पच्छद्धं कंठं ।
सयं करणे ताव इमेरिसो साहू करेतिमा.६२६] जिइंदियो धिणी दक्खो, पुव्वं तक्कम्भभावितो ।
उवउत्तो जती कुज्जा, गीयत्थो वा असागरे। घू. इंदियजये वट्टमाण जिइंदिओ, जीवदयालू घिणी, अन्नोन्नकिरियाकरणे दक्खो, "पुब्ब" मिति गिहत्यकाले, तक्कम्मभावितो नाम तत्कर्माभिज्ञ स च रहकारधरणिपुत्रेत्यादि, "यती" प्रव्रजितः, सच उपयुक्तः कुर्यात्, मा जीवोपधातो भविष्यति । एवंताव तक्क म्मभावितो
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org