________________
१६८
निशीथ-छेदसूत्रम् -१-११
महंतं करेति कायोत्सर्गमित्यर्थः । तह वि अठायमाणे उब्भामे भिक्खायरिए गच्छति । अहवा - साहूण “वीसामणा"तिवेयावच्चं कराविञ्जति। तह विअठायमाणे देसहिंडगाणं सहाओ दिज्जति एत्थ हेडिल्लपया उवरुवरि दट्ठव्या, एवं अगीतत्थस्स । गीतत्थो पुण सुत्तत्थमंडलिं दाविञ्जति ।
____ अहवा - गीतत्थस्स वि निव्वितिगादि विभासाए दट्ठव्वा ! नोदक आह – जति तावागीयत्थस्स निव्वीयादितवविसेसा उवसमोन भवतितो गीयत्थस्स कहं सीयच्छायादिठियस्स उवसमो भविस्सति ? आचार्याह – पैशाचिकमाख्यानं श्रुत्वा गोपायनं च कुलवध्वास्संयम योगैरात्मा निरन्तरं व्यापृतः कार्यः ।
__ “कप्पठियाहरणं" ति -- एगस्स कुडुबिगस्स घूया निक्कम्मवावारा सुहासणत्था अच्छति तस्स य अब्भंगुब्वट्टण-व्हाण--विलेवणादिपरायणाए मोहब्भवो । अम्मघाति भणति । आनेहि मे पुरिसं । तीए अम्मघातीए माउए से कहियं । तीए वि पिउणो । पिउणा वाहिरत्ता भणिया । पुत्तिए ! एताओ दासीओ सव्वधणादि अवहरंति, तुमं कोठायारं पडियरसु, तह त्ति पडिवन्नं, सा-जाव-अन्नस्सभत्तयं देति, अन्नस्स वित्ति,अन्नस्सतंदुला, अन्नस्स आयं देक्खति, अन्नस्स वयं, एवमादिकिरियासुवावडाए दिवसो गतो।साअतीवखिण्णा रयणीएनिवण्णा अम्मघातीते भणिता -आनेमि ते पुरिसं? सा भणेति- न मे पुरिसेण कजं, निदं लहामि । एवं गीयत्थस्स वि सुत्तपोरिसिं देंतस्स अतीव सुत्तत्थेसुवावहस्स कामसंकप्पो नजायइ । भणियंच “काम! जानामि ते मूलं" सिलोगो॥ [भा.५७५] एवं तु पयतमाणस्स उवसमे होति कस्सइ न होति ।
जस्स पुण सो न जायइ, तत्थ इमो होइ दिटुंतो ।। चू. “एवं" निव्वीतियादिप्पगारेण जयमाणस्स यसाहुस्स उवसमो विहोति, कस्स विन होति । जस्स पुन साहुस्स सो मोहावसमो न जायति; तत्थ अनुवसमे इमो दिटुंतो कञ्जति ॥ [मा.५७६] तिक्खम्मि उदयवेगे, विसमम्मि वि विजलम्मि वच्चंतो।
कुणमाणो वि पयत्तं, अवसो जघ पावती पडणं ।। चू.गिरिनईए पुण्णाए कयपयत्तो विपुरिसो तिक्खेण उदगवेगेणहरिजति; एवं निम्नोन्नतं विसमं विगतजलं विजलं एतेसु कयपयत्तो वि पडणं पावति ॥
अस्य दृष्टान्तस्योपसंहारः क्रियते[भा.५७७] तह समण सुविहियाणं, सव्वपयत्तेण वी जयंताणं ।
कम्मोदयपच्चइया, विराधणा कस्सइ हवेज्जा ।। चू. “तह" तेन प्रकारेण,समोमणो समणो, सोभणं विहियंआचरणमित्यर्थः, सव्वपयत्तेण निव्वीतियाति वा चणाति जोगेण जयंताणं वि कर्महेतुकचारित्रविराहणा कस्यचित् साधोर्भवेदित्यर्थः । एवं सो उदिन्नमोहो अदढधिती असमत्थो अहियासेउं ताहे हत्थकम्मं करेति ।। [भा.५७८] पढमाए पोरिसीए, बितिया ततिया तहा चउत्थीए ।
मूलं छेदो छम्मासमेव चत्तारिया गुरुगा॥ चू. पढम-बितिय-ततिय-घउत्थीए पोरिसीए य जहक्कमेण हत्थकम्मं करेंतस्स पच्छित्तं-मूलं छेदो छग्गरु चउग्गुरुगा य॥अस्या गाथायाः व्याख्या
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org