________________
निशीथ - छेदसूत्रम् - १-१ / १
चू. जहा वडपादओ अनेगमूलपडिबध्धो गिरिनतिसलिलवेगेणं उम्मूलिज्जति एवं साहू विनतिपूरेण वा तिक्खेण कयपयत्तो वि जहा हरिजति, विगतं जलं “विज्जलं” सिढिलकर्दमेत्यर्थः, तत्थ कयपयत्तो वि वच्चंतो पडति, एवं साहू वि । सद्देहिं" पच्छद्धं -- विसयसद्देहिं भावे हीरमाणे कम्मोवज्जणं करोतीत्युक्तम् ॥
"अतिरित्तवसहीए " त्ति दारं गतं - इदानिं बहिया निग्गतस्स दारं पत्तं-[भा. ५६६] वेयावच्चस्सट्ठा, भिक्खावियारातिनिग्गते संते ।
भूसणभासासद्दे, सुणेज्ज पडियारणाए वा ।।
चू. उवस्सयाओ बहिं निग्गमो इमेहिं कारणेहिं - गिलाणस्स ओसहपत्थभोयणादिनिमित्तं । एवमादि वेयावच्चड्डा । “निग्गओ”, भिक्खायरियं वा निग्गतो आदिसद्दातो वियार - उज्झायभूमि वा निगतो समाणो भूसणसद्दं वा, भासासद्दं वा, परियारणासद्दं वा सुणेज्ज । पुरिसेण इत्थी परिभुजमाणा जं सद्दं करेति एस परियारणासद्दी स भण्णति । तत्थ भुत्तऽभुत्ताणं संजमविराधनादोसपरिहरणत्थं इमं भण्णति
[भा. ५६७]
१६६
भारो विलवियमेत्तं सव्वे कामा दुहावधा । तिविहम्मि वि सद्दम्मी, तिविह जतणा भवे कमसो ॥
चू. वलयादिभूसणसद्दे भूसणसद्दं वा आभरणभारो त्ति भण्णति । मित-मधुरगीतादिभासासद्दे विलवियंति भण्णति प्रवसित- मृतभर्तरिगुणानुकीर्तनारोदिनीस्त्रीवत् परियारसद्दे "सव्वे कामा दुहावह"त्ति दुक्खं आवहंतीति दुक्खावहा दुक्खोपार्जका इत्यर्थः । तिविह भूसणादिसद्दे एस जयणा भणिता जहाकमसो । “सद्दं वा सोऊणं" ति दारं गतं इदानिं “ दवणं" ति दारं भण्णति
[भा. ५६८ ]
आलिंगणावतासण, चुंबन परितारणेतरं वा वि । सच्चित्तमचित्ताणव, दवणं उप्पता मोहो ।
चू. पुरिसेणित्थी स्तनादिषु स्पृष्टा आलिंगत्ता, बाहाहिं अवतासिता, मुखेन चुंबिता, सागारियसेवणं ‘“परियारणं” “इतरं” गुज्झप्पदेसो; एतानि रुवाणि सचित्ताणि वा अचित्ताणि वा चित्र-कर्मलेप्यादिषु दृष्टवा मोहोत्पत्तीत्यर्थः ॥ “द” ति दारं गतं । इदानिं "सरिउं” त्ति दारं भण्णति
[भा. ५६९ ]
हासं दप्पं च रतिं, किड्डुं सहभुत्त आसिताइं च । सरिऊण कस्स इ पुणो, होज्जाही उप्पता मोहे ॥
चू. किंचि इत्थियाहिं समं हसितं आसी । इत्थीहिं सह हत्थो (रंडा रती] दप्पो अहवानिद्धगादि भारियाए परिहासेण बला थणोरुघट्टणं दप्पो । रतीं ति वा कामो भुत्तो किड्डुं पासगादिभिः, एगभायणे सहभुत्तं, आसियं एगासणे निसण्णाणि तुयट्टाणि वा ठिताणि । एवमादियाणि पुव्वभुत्ताणि सरिऊण कस्स ति साहुस्स मोहोदओ होज ।।
जत्थदणं मोहो उप्पज्जति, तत्थिमा जतणा[ भा. ५७० ]
दिट्ठीपडिसंहारो, दिट्ठे सरणे विरग्गभावना भणिता । जतणा सनिमित्तम्मी होतऽनिमित्ते इमा जतणा ||
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org