________________
पीठिका - [भा. ३८६]
१२१
चू. ओगासो पडिस्सगस्सेगदेसो, तम्मि पवातादिके रमणीये ममत्तं करेति, संथारगो संधारभूमी, तीए ममत्तं करेइ । उवस्सओ वसही, तीए वा ममत्तं करेति । एवं कुले कुलं कुटुंब, गाम-नगरा पसिद्धा, देसो पुण जहा कच्छदेसो सिंधुदेसो सुरहादि, राणयभोत्ती रजं भण्णति । सापुण भोत्तीएगविसओ अनेगविसओवा होज । एतेसोगासादिसुपच्छित्तंजहासंखेण “चत्तारि छच्च" पच्छद्धं कठं । खेत्त परिग्गहो गतो ।। इदानीं कालपरिग्गहो भण्णति[भा. ३८७] कालादीते काले, कालविवचास कालतो अकाले ।
लहुओ लहुया गुरुगा, सुद्धपदे सेवती जं चण्णं ।। चू. कालातीए त्ति कालतो अतीतं, उडुबद्धे मासातिरित्तं वसंतस्स, वासासुयअतिरितं वसंतस्स, काले त्ति कालपरिग्गहो भवति, नितिय वासदोसोय भवंति, कालविवच्चासे ति कालस्स विवच्चासो तं करेति, कहं ? भण्णति, कालओ अकाले ति “कालओ" त्ति न उडुबद्धे काले विहरति, “अकाले"त्ति वासाकाले विहरइ । अहवा दिवा न विहरति, राओ विहरति, एस विपर्यास, इदंप्रायश्चित्तं उडुबद्धे अतिरित्ते मासलहुगो, वासातिरित्ति चउलहुगा, कालविवञ्चासे चउगुरुगा, एतेपच्छित्ता सुद्धपदे भवंति “सुद्धपदं" नाम जइविअवराहं न पत्तोतहावि पच्छित्तं भवतीत्यर्थः सेवते जंच ण्णं ति “जंचण्णं" संजम--पवयणआयविराहणं सेवति, तंनिप्फण्णंच पायच्छित्तं दट्ठव्वमिति । कालपरिग्गहो गतो।। इदानिं भावपरिग्गहो भण्णति[भा. ३८८] भावंमि रागदोसा, उवधीमादी ममत्त निक्खित्ते।
पासत्थ ममत्त परिग्गहे य लहुगा गुरुगा यजे जत्थ ॥ चू. भावंमि भावपरिग्गहो रागेण दोसेण य भवति, उवही ओहिओ "आदि' सद्दातो उवग्गहिओ घेप्पंति, तंमि दुविहे वि ममत्तं करेति । निक्खित्तं नाम गरलिगाबद्धं स्थापयति, चोरभएण निक्खिवति गोपयतीत्यर्थः । पासत्थादिसु वा ममत्तं करेति, ममीकारमात्रं, राएण वा परिगेण्हति आत्मपरिग्गहे स्थापयतीत्यर्थः । च सद्दातो अहाच्छंदेसु इत्थीसु य ममत्तं परिग्गरं वा करेति । लहुगा गुरुगा, जे जत्थ त्ति रागादयो संवझंति, ते तत्र दातव्या । पासत्यादिसु ममते चउलहुगा, अह रागंकरेतितोचउगुरुगा, दोसेणपासत्यादिसुलउलहुगा चेव । उवहिनिक्खित्तेसु चउलहुगा, सच्छंदहत्थीसुचउगुरुगा। पासस्थादि आहच्छंदइत्थीसु इमा ममत्त व्याख्या[भा. ३८९] मम सीस कुलिन्च-गणिचओ व मम भाति भाइणिज्जोत्ति ।
एमेव ममत्तकारते, पच्छित्ते मग्गणा होति ।। घू. तेसु पासत्यादिसु एवं ममत्तं करेति । सेसं कंठं ।।
-इमा भाष्यकतरिका प्रायश्चित्त गाहा[भा. ३९०] उवधिममत्ते लहुगा, तेनमया निक्खवंति ते चेव ।
ओसन्नगिही लहुगा, सच्छंदित्थीसुचउगुरूगा।। चू. ते चेव त्ति चउलहुगा, ओसण्ण गिहीण य ममत्ते चउलहुगा चेव सेसं गताथं । गतो भावपरिग्गहो । गता परिग्गहस्स दप्पिया पडिसेवणा । इदानि कप्पिया भण्णति[भा. ३९१] अनभोगे गेलण्णे अद्धाणे दुल्लभऽट्टाजाते य ।
सेहे गिलाणमादी मज्जाया ठावणुड्डाहो ॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org