________________
३३६
निशीथ - छेदसूत्रम् -३-१९ / १३६९
दुविहासती य तेसिं, आहारादी करेंति सव्वं तो।
पणहाणी य जयंतो, अत्तट्ठाए वि एमेव ।।
[भा. ६२७१]
धू- जो तरस परिवारो, पासत्थादियाण वा सीसपरिवारो, सड्डा वि संता न करेंति, असंता वा नत्थि सड्डा, एवं असतीए सो सिक्खगो आहारादी सव्वं पणगपरिहाणीते जयणाते तस्स विसोहिकोडीहिं सयं करेंतो सुज्झति । अप्पणी वि एमेव पुव्वं सुद्धं गेण्हति असति सुद्धसस पच्छा विसोहिकोडीहिं गेण्हंतो सिक्खइ । अववादपदेण विसुज्झइ ||
उद्देशकः - १९ समाप्तः
मुनि दीपरलसागरेण संशोधिना सम्पादिता निशीथसूत्रे एकोन विंशतितमोद्देशकस्य [ भद्रबाहुस्वामि रचिता नियुक्ति युक्तं ] संघदास गणि विरचितं भाष्यं एवं जिनदासमहत्तर विरचिता चूर्णिः परि समाप्ता ।
उद्देशक:- २०
धू- भणिओ एगूणवीसइभो उद्देसओ । इदानिं वीसइमो भण्णइ । तस्सिमो संबंधो[भा. ६२७२] हत्थादि - वायणंति, पडिसेहे वितहमायरंतस्स । वीसे दानाऽऽरोवण, मासादी जाव छम्मासा ॥
चू-पगप्पस्स हत्थकम्मसुतंजाव वायणंतं सुत्तं, एत्थ वितहमायरंतस्स दिट्ठमेयं एगूणविसाए वि उद्देसेसु आवज्रेणपच्छित्तं, तेसि आवण्णाणं वीसतिमउद्देसे दानपच्छित्तेणं ववहारो भण्णति - दाणत्तेण पच्छित्तस्स आरोवणा दानारोवणा । आरोवणत्ति चडावणा, अहवा - जं दव्वादिपुरिसविभागेण दानं सा आरोवणा । तं च कस्स ? कहं ? आयरियमुवज्झायाणं कताकतकरणाणं, भिक्खूण वि गीतमगीताण, थिरकयकरणसंघयणसंपन्नानेयराण य गच्छगताणं च सव्वेसिंतेसिं इह दाणपच्छित्तं भण्णइ, तं च इह सुत्ततो मासादी जाव छम्मासा, नो पणगादिभिन्नमासंता, ते वि अत्थतो भाणियव्वा ॥ एतेण संबधेनागयरस इमं पढमसुत्तं
-
मू. (१३७०) जे भिक्खू मासियं परिहारट्ठाणं पडिसेवित्ता आलोएज्जाअपलिउंचिय आलोएमाणस्स मासियं, पलिउंचिय आलोएमाणस्स दोमासियं ॥
- जे निद्देसे, भिदिर् विदारे, क्षुध इति कर्मणः आख्या, तं भिनत्तीति भिक्षु, भिक्षणशीलो वा भिक्षुः, भिक्षाभोगी वा भिक्खू । मासनिष्पन्नं मासिक यथा- कौशिकं, द्रौणिकं । अहवा - मानेसणात वा मासो, जम्हा समयादिकालमाणाई असति तम्हा मासे समयावलियमुहुत्ता माणा तत्रान्तर्गतादित्यर्थः । अहवा दव्वखेत्तकालभावमाणा असतीति मासो। दव्वतो जत्तिया दव्वा मासेम असति, खेत्तओ जावत्तियं खेत्तं मासेण असति । कालतो तीस दिवसा, भावतो जावतिया सुत्तत्यादिया भावा मासेणं गेण्हति । परिहरणं परिहारो वज्रणं ति वृत्तं भवति । अहवा - परिहारो वहणं त्ति वृत्तं भवति, तं प्रायश्चित्तं । ष्ठा गतिनिवृत्तौ तिष्ठन्त्यस्मिन्निति स्थानं, इह. प्रायश्चित्तमेव ठाणं, तंप्रायश्चित्तठाणं अनेगप्पगारं मूलुत्तरदप्पकप्पजयाजय भेदप्रभेदभिन्नं भवति। आङ्-मर्यादा वचने, लोकृ-दर्शने, आलोयणा नाम जहा अप्पणी जाणति तहा परस्स पागाई, करेइ । परि सव्वतो भावे कुच कौटिल्ये, तस्स पलिकुंचणे त्ति रूवं भवति, रतयोरैक्यम् इति
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org