________________
३१२
निशीथ-छेदसूत्रम् -३-१९/१३४६
पडियरंता । “दिसं" तिजस्थ चउरोवि दिसाओ दिस्संति, उड्डम्मि तिन्नितारा जति दीसंति । जइ पुणअनुवउत्ता अनिट्टो वाइंदियविसयो । दिसत्ति दिसामोहो दिसाओ तारगाओ वा न दीसंति, वासंवा पडति असज्झाइयं च जातं, तो कालवधो । किंच[भा.६१२८] जति पुण गच्छंताणं, छीतं जोतिं च तो नियत्तेति ।
निव्वाघाते दोन्नि उ, अच्छंति दिसा निरिक्खंता ॥ चू-तेसिं चेव गुरुसमिवातो कालभूमी गच्छंताणं जं अंतरे जति छीयं जोती वा फुसइ तो नियत्तंति, एवमादिकारणेहिं अव्वाहता ते निव्वाघातेण दो वि कालभूमीए गता संडासगादि विधीए पमज्जित्ता निसण्णा उवट्ठिया वा एक्केको दो दिसाओ निरिक्खंता अच्छंति ॥
किं च तत्थ कालभूमीए ठिता[भा.६१२९] सज्झायमचिंतेता, कणगं दटूण तो नियटृति ।
पत्तेयं डंडधारी, मा बोलं गंडए उवमा ।। धू-तत्थ सज्झायं अकरेंता अच्छंति, कारवेलंच पडियरंता । जइ गिम्हे तिन्नि, सिसिरे पंच, वासासु सत्त कणगा पिक्खेज्जा तहा वि नियत्तंति । अह निव्वाघाएण पत्ता कालग्गहणवेलाए ताहे जो डंडधारी सो अंतो पविसित्ता साहुसमीवे भणाति-बहुपडिपुण्णा कालवेला, मा बोलं करेह । तत्थ गंडगोवमा पुब्वभणिया कजति ।। [भा.६१३०] गंडघोसिते बहुएहि सुतम्मी सेसगाण दंडो उ।
अह तं बहूहिं न सुयं, तो डंडो गंडए होति ।। धू- जहा लोगे गोमादिगंडगेणाघोसिए बहूहिं सुए थेवेसु असुए गोमादि किञ्चं अकरेंतो सुदंडो भवति, बहूहिं असुए गंडगस्स डंडो भवति। तहा इहं पि उपसंहारेयव्वं ।। तती डंडधरे निग्गते कालग्गाही उढेइ, सो कालग्गाही इमेरिसो[भा.६१३१] पियधम्मो दढधम्मो, संविग्गो चेव वजभीरू य ।
खेयन्नो यअभीष, कालं पडिलेहए साहू। चू-पियधम्मो दढधम्मो य। एत्थ चउभंगो, तत्य इमोपढमो भंगो-निच्चं संसारभउब्विगचित्तो संविग्मो, वज्जं-पावं तस्स भीरू वज्जभीरू, जहा तं न भवति तहा जयति, एत्थ कालविहिजाणगो खेयन्नो, सत्तमंतो अभीरू एरिसो साधू कालं पडिलेहेइ, पडिजग्गति- गृहातीत्यर्थः ।।
ते यतं वेलं पडियरेता इमेरिसं कालं त्ति[भा.६१३२] कालो संझा यतहा, दो वि समप्पेंति जह समंचेव।
तह तं तुलेति कालं, चरिमदिसि वा असज्झायं ।। चू-संझाए धरतीए कालग्गहणमाढत्तं, तं कालग्गहणं संझाए जं सेसं एते दो वि जहा समं समप्पेति तहा तं कालवेलं तुलेंति, अहवा - तिसु उत्तरादियासु संझं गेण्हति । “चरिम'' त्ति अवरा तीए ववगयसंझाते वि गिण्हंति न दोसो ॥ सोकालग्गाही वेलं तुलेत्ता कालभूमीओ संदिसावणनिमित्तं गुरुपादमूलं गच्छति । तत्थ इमा विधी[भा.६१३३] आउत्तपुव्वभणिते, अनपुच्छा खलिय पडिय वाघाते ।
भासंतमूढसंकिय, इंदियविसए य अमणुन्ने ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org