________________
पीठिका - [भा. ३५६]
११३
चउ अन्नतरा मूलुप्पत्ती तु सव्वत्थ पुण लोभो ।। चू. “आदि" सद्दाओ मानमायालोभा समभिभूतो आर्त इत्यर्थः । “जो" अनिद्दिडो । अबभं मेहुणं । निसेवति आचरतीत्यर्थः । मनोरपत्यं मनुष्यः, तस्य तदाख्यं भवतीत्यर्थः । चउ त्ति कोहादयो । तेसिं अन्नतराओ मुलुप्पत्तीओ आद्युत्पत्तिरित्यर्थः । तुशब्दोऽवधारणे । सव्वस्थ पुण लोभो ? उप्पन्ने मेहुणभावे लोभो भवति, एवं माणमायासु वि लोभो, पुण सट्ठाणे भवति चेव ।। "तचिणिग"त्ति अस्य व्याख्या[मा. ३५७] सेहुब्भामगभिच्छुणि, अंतर वयभंगो वियडणा कोवे ।
अट्टित्तोओभासमनिच्छे सएज्झि अपुमत्ति माणमि । धू. एगो सेहो उब्भामगं गतो, भिक्खायरियाए त्ति वुत्तं भवति । सो य गामंतरा अडवीए भिक्खुणी पासति । तस्स तं पासिऊण रोसो जाओ । एसा अरहंतपडिणीया इति किच्चा “वयं से भंजामि''त्ति मेहुणं सेवति । पच्छा गंतुं गुरुसमीवं आलोएति-भगवं! रोसेण मे वयभंगनिमित्तं मेहुणं सेवितमिति।
- "अमनुसे" ति अस्य व्याख्या-“अट्ठिओ' पच्छद्धं। “अट्ठिओ" पुणोपुणो, “ओभासति" याचयति, अनिच्छे अनभिलसते, सएग्झिया, समोसितिया, अपुमति नपुंसगः । काइ साहुपडिस्सगसमीवे इत्थी सुरूवं भिक्खुंदट्ठण अज्झोववण्णा सा, तं पुणो पुणो भणति "भगव मम पडिसेवसु" सो नेच्छति । जाहे सुबहुंवारा भणितो नेच्छति तावतीए सो साहू भण्णति-तुमं नपुंसगो धुवं, जेण मे रूवजोव्वणे वट्टमाणी न पडिसेवसि । तस्सेवं भणियस्स माणो जातो अहमेतीए अपुमं मणिआ, पडिसेवामि, तेन पडिसेविया । एवं माणतो मेहुणमिति॥
"रूव"त्ति अस्य व्याख्या[भा. ३५८] विरहालंभे सूल, प्पतावणा एव सेवतो मायी।
सेज्जातरकप्पट्टी, गोउल दधि अंतरा खुड्डो ।। चू. विरहो विजतं, तस्स अलंभे, सूलं रोगविकारो, पयावणा अग्गीए, एव त्ति एवं, सेवति विसओवभोगकरेइ। कोइ साहूसमोसीयाएइत्थीए साइजति, साहुस्स बहुसाहुसमुद्दायातो विरहो नत्थि, अतो तेन साहुणा अलियमेवं भण्णति “मम सूलं कजति, अहमेतीए गिहे गंतुं तावयामि" आयरिएण भणियं-गच्छ। सो गतो, तेन पडिसेविता एवंमायाए मेहुणं भवति।
“धणउवसग्गकप्पट्टि"त्तिअस्यव्याख्या-"सेज्जातर" पच्छद्धं कमिविनिओए आयरिया बहुसिस्सपरिवारा वसंति।तमि य गच्छे कविलो नाम खुड्डगो अस्थि।सो सेजायरधूया अल्झोवदण्णो । सो तं पत्थयति । सा नेच्छति । अन्नया सा कप्पट्टी दहिनिमित्तेण गोउलं गता सो वि कविलगोतंचेव गोउलगं भिक्खायरियाए पट्टितो । सा तेन खुड्डगेण गाम-गोउलानंतरा दिट्ठा ॥ [भा. ३५९] उप्पात अनिछ प्पितु, परसुछेद जुण्ण-गणि-गिहे ततिओ।
आदि पुमं ततो अपुमं, इत्थीवेए य छिडंमि ॥ चू.सातेणंतराभारियाभावेणुप्पादिता । अनिच्छमाणीउ उप्पातितंरुहिरं, अनिच्छमाणीए योनिभेदेनेत्यर्थः। तीए रेणुगुंडियगत्ताए मंतूण पिउणोअक्खायं। सो परमुंकुहाडंगहाय निग्गतो [158
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org