________________
२४४
- निशीथ-छेदसूत्रम् -३-१६/१०९७ चू-भाजनं अप्रमाणं- भाणऽप्पमाणंतितं, अतिवुडं गेण्हति । तम्मि भरिए जइ सव्वं भुंजति तो हा (तो) देज्ज वा मारेज वा गेलन्नं वा कुजा, अह न भुंजति तो उज्झिमिता अहिकारणादी दोसा । भायणं भरेमि त्ति अलब्ममाण एसणं पेलित्ता भरेति, भरिए अतिभारेण पञ्चुप्पिडित्ता भन्नति, भायनेन विना अप्पणो कज्जपरिहाणी, भायणट्ठा अडंतस्स भायणभूमीजंतस्स दुविह त्ति - आयसंजमविराधना दोसा भवंति ॥ हीनदोसत्ति अस्य व्याख्या[भा. ५८२८] हीनप्पमाणधरणे, चउरो मासा हवंति उग्घाता ।
आणादिया य दोसा, विराधना संजमा-ऽऽयाए॥ चू-जंपडिग्गहगमत्तगप्पमाणं भणियं ततो जति हीनं धरेति ततो पडिग्गहगेचउलहुं, मत्तगे मासलहुँ ।। किं चान्यत्[भा.५८२९] ऊणेण न पूरिस्सं, आकंठा तेन गेण्हती उभयं ।
मा लेवकडं ति ततो, तत्थुवओगं न भूमीए ।। घू-ऊणेणं ति प्रमाणतो एतेण भरिएण वि न पूरेस्संति न संथरिस्संति ताहे कण्णाकण्णि भरेति, उभयं तिकूरं कुसणंच, अहवा- भत्तंपानं वा । तम्मिअतिभरिए मा पत्तबंदो लेवाडिस्सति त्ति- तदुवओगेण भूमीए उवओगं न करेति ।। अनुवत्तस्स य इमे दोसा[भा.५८३०] खाणू कंटग विसमे, अभिहणमादी न पेहती दोसा।
रीया पगलित तेनग, भायणभेदे य छकाया ।। धू-अनुवउत्तो खाणुणा दुक्खाविज्जति, कंटगेण वा विज्झति, विसमे वा पडति, गवादिणा वा अभिहण्णति । एसा आयविराधना । रीयादी संजमविराधना कंठ्या ॥ अहवा इमे दोसा[भा.५८३१] हीनप्पमाणधरणे, चउरो मासा हवंति उग्घाया।
आणादिया य दोसा, विराधना संजमायाए ।। --गुरुमाइयाण अदाने इमं पच्छित्तं[भा.५८३२] गुरु पाहुणए दुब्बल, बाले वुढे गिलाण सेहे य ।
लाभा-ऽऽलाभऽद्धाणे, अनुकंपा लाभवोच्छेदो। [भा.५८३३] गुरुगा य गुरु-गिलाणे, पाहुण-खमए य चउलहू होति।
सेहम्मि य मासगुरू, दुब्बल जुव (य) ले य मासलहुँ । -गुरुमादियाण इमा विभासा[भा.५८३४] अप्प-परपरिचाओ, गुरुमादीण तु अदेंत-देंतस्स ।
अपरिच्छिते य दोसा, वोच्छेदो निजराऽलाभो॥ घू-डहरभायणभरियं गुरुमादियाण जति देति तो अप्पा चत्तो, अह न देति तो गुरुमातिया परिचत्ता । दुब्बलो सभावतो रोगतो वा न तरति हिंडिउं तस्स दायव्वं । “लाभाऽऽलोभ" ति अस्य व्याख्या-"अपरिच्छिते य दोसा", जस्स हीनप्पमाणंभायणं सो खेत्तपडिलेहगो पयडवितो, सतेन खुड्डलगेण भाणेण किह लाभं परिक्खउ, ताहे जे अपरिक्खित्ते खेत्ते दोसा, ते मंदपरिक्खिए वि गच्छस्स य आगयस्स अलभंते जं असंथरणं जा य परिहाणी सा सव्वा खुड्डुलभाणग्गाहिणो भवति, अद्धाणे वा पाण्णाण संखडी होज्जा तत्थ पज्जत्तियलाभे लब्भमाणे कहिं गेण्हउ ? तं.
www.jainelibrary.org
Jain Education International
For Private & Personal Use Only