________________
निशीथ छेदमूत्रम् -१
॥२॥ जो जेण पगारेणं, तुस्सत्ति कारविनयानुवित्तीहिं ।
__ आराहणाए मग्गो, सो च्चिय अव्याहओ तस्स ।। अहवा नोआगमओ भावोवक्कमो छव्विहो-आणुपुब्बी १ नामं २ पमाणं ३ वत्तव्वया ४ अत्थाहिमाणी ५इच्चेयं निसीहचूलज्झयणंउवक्कमिय आनुपुव्वीमाइएहिं दारेहिंजत्थजस्थसमोयरति तत्थ तत्थ समोयारेयव्वं।
से किंतंआनुपुव्वी? आनुपुव्वी दसविहा पन्नत्ता ।तंजहा नामाणुपुब्बी १ ठवणाणुपुब्बी २ दव्याणुपुव्वी ३ खेत्ताणुपुव्वी ४ कालाणुपुव्वी ५ उक्कित्तणाणुपुव्वी ६ गणणाणुपुब्बी ७ संठाणाणुपुब्बी ८ सामायारियाणुपुब्बी९ भावाणुपुब्बी १० एयंआणुपुट्विं दसविहं पिवण्णेऊणं इच्चेयं निसीहचूलज्झयणं गणणानुपुवीए उक्वित्तणानुपुव्वीए य समोयरति । गणणाणुपुव्वी तिविहा पुव्वाणुपुव्वी पच्छाणुपुच्ची अणाणुपुब्बी । पुवाणुपुथ्वीए इच्चेयं निसीहचूलज्झयणं छव्वीसइमं, पच्छाणुपुब्बीए पढमं, अणाणुपुब्बीए एतेसिं चेव एगादीयाए एगुत्तरियाए छव्वीसगच्छगयाए सेढीए अन्नमन्नब्मासो दुरूणूणो । उक्त्तिणाणुपुव्वीए अज्झयणं उक्कित्तेति सेत्तं आनुपुची।
नामं दसविहं पि वण्णेऊणं इच्चेयं निसीहचूलज्झयणं छन्नामे समोयरति । तत्थ छब्विहं भावं वण्णेऊणं सव्वं सुयं खओवसमियं ति काऊणं खओवसमिए भावे समोयति । सेत्तं नामं ।
पमाणं चउव्विहं । तं जहा दब्बप्पमाणं १ खेत्तप्पमाणं २ कालप्पमाणं ३ भावप्पमाणं ४ । इच्छेयं निसीहचूलज्झयणं भावप्पमाणे समोयरति । तं भावप्पमाणं तिविहं तंजहा गुणप्पमाणं १ णयप्पमाणं २ संखप्पमाणं३ । गुणप्पमाणे समोयरति । गुण्पमाणं दुविहं-जीव-गुणप्पमाणं १ अजीव-गुणप्पमाणं ३ । नाणगुणप्पमाणे समोयरति । तं चउव्विहं-पच्चक्खं १ अनुमानं २ उवम्मो ३ आगमो ४ । आगमे समोयरति । आगमो तिविहो-अत्तागमो १ अनंतरागमो २ परंपरागमो ३।इचेयस्स-निसीहचूलज्झयणस्सतित्थगराणं अत्थस्स अत्तागमे। गणहराणं सुत्तस्स अत्तागमे गणहराणं अत्थस्सअनंतरागमे ।गणहरसिस्साणं सुत्तस्सअनंतरागमे, अस्थस्स परंपरागमे । तेण परं सेसाणं सुत्तस्स वि अत्थस्सवि नो अत्तागमे, नो अनंतरागमे, परंपरागमे । सेत्तं आगमो । सेत्तं गुणप्पमाणे । इयाणिं नयप्पमाणे "गाथा" ॥२॥ मूढनइअंसुयं कालियं तु, न नया समोयरंति इह ।
___अपुहुत्ते समोयारो, नत्थि पुहुत्ते समोयारो ॥सेत्तं नयप्पमाणे ।
इयाणिं संखप्पमाणं । सा य संखा अट्टविहा, तं जहा-नाम-संखा १ ठवण २ दब्ब ३ उवम्म ४ परिनाम ५ जाणणा ६ गणणासंखा भावसंखा ८ । एत्थ पुन परिमाणसंखाए अहिगारो सा दुविहा-कालिय-सुय-परिमाणसंखा १ दिहिवाय-सुय परिमाणसंखाय। एत्थ कालियसुय-परिमाणसंखाए अहिगारो।तत्थ इच्चेयं निसीहचूलज्झयणं संखेजा पञ्जाया संखेज्जाअक्खरा, संखेज्जा संवाया, संखेज्जा पदा एवं गाहा, सिलोगा, उद्देसा, संगहणीओ य । पज्जवसंखाए अनंता नाणपजवा, अनंता दसणपज्जवा, अनंता चरित्तपञ्जदा । सेत्तं संखप्पमाणो।
इदानि वत्तव्वया । सा तिविहा ससमयवत्तव्वया १ परसमयवत्तव्वया २ उभयसमयवत्तव्वया । इह ससमयवत्तव्वयाते-अहिगारो । जम्हा भणियं"उस्सण्णं सव्व सुयं, ससमयवत्तव्वयं समोयरति" । से तं वत्तव्वया।
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org