________________
१७२
निशीथ-छेदसूत्रम् -३- १६/१०६० "तिरिक्खी" महासद्दियादि, एयासु“छोभगो"त्तिअयसंदेति-"एस संजतोदुवक्खरियंपरि जति, तिरिक्खियं वा"।अहवा-दुवक्करियंदानसंगहियंकाउमहाजणमज्झे बोल्लाति, महासद्दियं वा तत्थ संजतसमीवे नेउंसंजयवेसेण गिण्हंति, संजयंच अप्पसागारियंठवेंति, अन्ने यबोलं करेंति“एस संजतो एरिसो" त्ति। तत्थ जे पडिनीया तेसिं संका भवतिका निस्संकिए मूलं । अधवा - जे पडिनीया ते संकंति कीस एसो तित्थठाणे आयवेति, किं तेनटेण, किं मेहुणटेण । “वित्ति" गतं । इदानिं "तह देवता पंता" अस्य व्याख्या- “पचखदेव" पच्छद्धं । जत्थ आयावेति तस्स सगीवे देवता जत्थ जणो पुव्वं पूयापरो आसीत्, साहुंआयातं दर्दुइमो पञ्चक्खदेवोत्ति साहुस्स पूर्य काउमारद्धो न देवताए, सा देवया जहा मरुगा पदुट्ठा तहा दुवक्खरिंग-तिरिक्खिसु करेन्ज, अहवा - सा देवता साहुरूवं आवरेत्ता अन्नं च तस्स पडिलवं करेत्ता दुवक्खरिगं तिरिक्खीं वा परिभुजंतं लोगस्स दंसेति । अहवा - खित्तचित्तादिगं करेज्ज । अन्नाओ वा अकप्पपडिसेवणा अकिरियाओ दरिसेज्ज । जम्हा तत्थ एत्तिया दोसा तम्हा तत्थ दगतीरे न ठाएजा ।।
बीयपए ठाएज्ज वि दगतीरे[भा.५३४६] पढमे गिलाणकारण, बितिए वसही य असति ठाएज्जा ।
रातिणियकज्जकारण, ततिए बितियपयजयणाए॥ छू-“पढम" ति दगतीरं, तत्थ गिलाणकारणेण ठाएज्जा । “बितिय' तिजुवगंतत्य ठायजा वसधिनिमित्तं । “ततियं" ति - आयावणा, “राइणिउ''त्ति कुलगणसंधकजं तेन राइणो कर्ज हवेज, एतेतिन्निवि बितियपदा ।। कहं पुण गिलाणट्ठा दगतीराए ठाएज्जा ?[भा.५३४७] विज-दवियट्ठाए, निजंतो गिलाणो असति वसतीए।
जोग्गाए वा असती, चिट्ठे दगतीरणोतारे॥ धू-वेजस्स सगासं निजतो, ओसहठ्ठा वा "असति" अन्नत्य निजतो, अनत्थ नत्थि वसधी दगतीरे यअस्थि ताहे तत्थ ठाएज, गिलाणजोगा वा वसही अन्नत्थ नस्थि । अहवा-वीसमणट्ठा दगतीरए मुहुत्तमेत्तं ओयारिजइ तत्थवि मणुयतिरियाण ओयरणमग्गे नोतारिज्जति ॥
तत्थ ठियाणं इमा जयणा[भा.५३४८] उदगंतेन चिलिमिणी, पडिचरए मोत्तुं सेस अन्नस्थ ।
पडिचर पडिसंलीणा, करेज्ज सव्वाणि वि पदाणि ।। घू-उदगतेन चिलिमिणी कडगो वा दिज्जइ, जे गिलाणपडियरगा ते परंतत्थ अच्छंति सेसा अन्नत्य अच्छंति। पडियरगा विपडिसंलीणा अच्छंति जहाअसंपातिसंपातिनाणं सत्ताणं संत्रासो न भवति । एवं ठिया सव्वाणि वि चिट्ठणादिपदाणि करेज्ज । पढमे त्ति गतं । इदानि बितिय त्ति[भा.५३४९] अद्धाणनिग्गयादी, संकम अप्पाबहुं असुण्णं तु ।
गेलण्ण-सेहभावे संसझुसिणं व (सु) निव्ववियं ।। धू-अद्धाणनिग्गयादी दोसा साहुणोअन्नाए वसहिए सति जूवगेठायंति।तत्थ जतिसंकमेण गमनं, तेसु संकमेसु अप्पाबहुअं, जो एगंगिओ अचलो, अपरिसाडी निप्पच्चवातोय तेन गंतव्वं, अन्नेसु विजोबहुगुणोतेन गंतब्बं ।दियाराओ यवसहीअसुण्णा कायव्वा।तत्थ यठियाण जति गिलाणस्स सेहस्स वा पाणियं पियामो त्ति असुभो भावो उप्पजति ताहे त पन्नविजंति, तहावि
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org