________________
उद्देशक : १६, मूलं-१०६०, [भा. ५२४३]
१५५ "कारणजातेन मुणि" ति पडिसिद्धस्स आयरणहेऊ कारणं, “जायं"ति उप्पन्नं, "मुनि' त्ति आमंतणे, सब्वाणि विजाणियब्वाणीति । कह?, उच्यते-अववायसुत्तेसुस्सग्गोअत्थतो भणितो अववादकारणे सुत्तनिबंधो, उस्सग्गसुत्तस्स उस्सग्गसुत्ते निबंधो, अस्थतो कारणजाते अनुण्णा अतो सव्वसुत्तेसु उस्सग्गो अववादो यदिट्ठो । अतो भण्णति- "कारणजातेन मुनी ! सव्वाणि वि जाणियव्वाणि "सूत्राणीत्यर्थः । ते य उस्सग्गऽववादा गुरुणा बोधिता नजति । ते य जाणिऊण अप्पप्पणो ठाणे समायरति । अजाणिए पुण ते कहं समायरंति?, ||अववादट्ठाणे पत्ते[भा.५२४५] उस्सग्गेण निसिद्धाणि जानि दव्वाणि संथरे मुणिणो ।
कारणजाए जाते, सव्वानि वितानि कपंति ।। चू-जानिसंथरमाणस्सउस्सग्गेण दव्वाणिनिसिद्धाणितानिचेवदव्वाणिअववायकारणजाते, “जाय” सद्दो प्रकारवाची वितिओ "जाय" सद्दो उष्पन्नवाची, अन्यतमे कारणप्रकारे उत्पन्ने इत्यर्थः । जानि उस्सग्गे पडिसिद्धाणि उप्पन्ने कारणे सव्वानि वि तानि कपंति न दोसो ।।
चोदगाह[भा. ५२४६] जंपुव्वं पडिसिद्ध, जति तं तस्सेव कप्पती भुजो।
एवं होयऽनवत्था, न य तित् नेव सञ्चं तु॥ घू. सुत्तत्थस्स अणवत्था भवति, चरणकरमस्स वा अणवत्थओ य तित्यं न भवति, पडिसिद्धमणुजाणंतस्स सव्वं न भवति ॥ [भा.५२४७] उम्पत्तवायसरिसं, खुदसणं न वि य कप्पऽकप्पं तु ।
अह ते एवं सिद्धी, न होज सिद्धी उ कस्सेवं ।। चू-"पुव्वावरविरुद्धं सुत्तं पावइ उम्मत्तवचनवत्", "इमं कप्पं, इमं अकप्पं" एयं अन्नहा पावति जतो अकप्पं पिकप्पं भवति । जइ एवं तुझं अभिप्पेयरथसिद्धी भवति तो चरगादियाण वि अप्पप्पणो अभिप्पेयत्यसिद्धी भवेज ।। आचार्य आह - सुगेहि एत्थ निच्छियऽत्यं[भा.५२४८] नवि किं चि अनुन्नायं, पडिसिद्धं वा वि जिनवरिदेहिं ।
एसा तेसिं आणा, कज्जे सच्चेण होयव्वं ॥ धू-निकारणे अकप्पणिज्जं न किं चि अनुन्नायं, अववायकारणे उप्पन्ने अकप्पणिज्जं न किं चिपडिसिद्धं, निच्छयववहारतो एसतिस्थकराणा, “कज्जे सोणभवियव्वं" कजंतिअववादकारणं, तेन जति अकप्पं पडिसेवति तहावि सन्चो भवति, सच्चो त्ति संजमो ।। अहवा[भा.५२४९] कजं नाणादीयं, उस्सग्गववायओ भवे सच्चं ।
तंतह समायरंतो, तं सफलं होइ सव्वं पि॥ चू- कजं ति नाण-दसण-चरणा । ते जहा जहा उस्सप्पंति तहा तहा समायरंतस्स संजमो भवति स्यात् । कथं संजमो भवति[भा.५२५०] दोसा जेन निरंभंति, जेन खिन्नति पुव्वकम्माई।
सो सो मोक्खोवाओ, रोगावस्थासु समणं व॥ धू-उस्सग्गेउस्सग्गं, अववादे अववादंकरेंतस्स रागादियादोसा निरंभंति, पुव्वोवचियकम्मा यखिजंति, एवंजोजो साधुस्स दोसनिरोधकम्मखवणो किरियाजोगो सो सो सम्बो मोक्खोवातो।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org