________________
१५४
निशीथ-छेदसूत्रम् -३-१६/१०६०
मूल-कंद-खंध-तया-साह-प्पसाह-पत्त-पुष्फ-बीया य गहिया । बीयग्गहणातो वा सेसा दट्ठव्वा । इमं निरवसेसग्गहणं
“कोहो य माणो य अनिग्गहीया, माया य लोभो य विवड्डमाणा।
चत्तारि एते कसिणा कसाया, सिंचंति मूलाई पुणअवस्स।" क्वचित् सूत्राणि उक्रमेण कृतानि क्वचित् क्रमेण जहा[भा.५२४१] सस्थपरिन्ना उक्कमो, गोयरपिंडेसणा कमेणं तु ।
जंपि य उक्कमकरणं, तंपऽहिनवधम्ममायट्ठा ।। चू- सत्थपरिन्नऽज्झयणे - तेउक्कायस्स उवरि वाउक्कायो भवति, सो य न तत्थ भणितो, तसाणुवरिंभणितो, दुःश्रद्धेयत्वात्।जंतंउक्कमकरणंतं अहिणवस्स सेहस्स धम्मप्रतिपत्तिकारणा वाउकातिगजीवत्वप्रतिपत्तिकारणा वा इत्यर्थः । “गोयरपिंडेसणा कमेणं" ति तत्थ गोयरातिमे अभिग्गहविसेसतो जाणियव्वा भवंति, तंजहा-पेला, अद्धपेला, गोमुत्तिया, पयंगवीहिया, अंतोसंवुक्का वट्टा, बाहिं संवुक्का वट्टा, गंतुपञ्चागया, उक्खित्तचरगा, उखित्तनिखित्तचरगा। इमाओ सत्तपिंडेसणाओ-असंसट्ठा, संसट्ठा, उद्धडा, अप्पलेवा, उवग्गहिया, पग्गहिया, उज्झियधम्मिया य।
दायगो असंसद्धेहिं हत्थमत्तेहिं देतित्ति असंसट्टदायगो। संसद्धेहिं हत्थमत्तेहिं देति त्ति संसट्ठा। जत्थ उवक्खडियं भायणे तातो उद्धरियं छप्पगादिसु, एस उद्धडा | जस्स दिजमाणस्स दध्वस्स निप्फाव-चणगादिगस्स लेवो न भवति, सा अप्पलेवा । जं परिवेसगेण परिवेसणाए परस्स कडुच्छुतादिणा उवग्गहियं -आनियंतिवुत्तं भवति, तेनजतंपडिसिद्ध तंतहुक्खित्तंचेव साधुस्स देइ । एसा उवग्गहिया । जं असमादिगंभोत्तुकामेण कंसादिभायणे गहियं भुंजामि त्ति असंसहित चेव साधू आगतो तं चेव देति, एस पग्गहिया । जं असणादिगं गिही उज्झिउकामो साहू य उवट्टितो तं तस्स देति, न यतं कोइ अन्नो दुपदादी अभिलसति, एसा उल्झियधम्मिया ।। [मा.५२४२] बीएहि कंदमादी, वि सूइया तेहि सव्ववणकायो।
भोमातिका वणेण तु, सभेदमारोवणा भणिता॥ खू-कम्हिविसुत्तेबीग्गहणंकतं, तेनबीयग्गहणेणमूलकंदादिया सूइता, तेहिं सव्वोपरित्तानंतो सभेदो वणस्सइकाओ सूतितो, तेन वणस्सतिणा भोमादिया पंच काया सूतिता, एवं सप्रभेदा आरोवणा केसुइ सुत्तेसु भाणियव्वा ॥ किंच[भा.५२४३] जत्थ तु देसग्गहणं, तत्थ उ सेसाणि सूइयवसेणं ।
मोत्तूण अहीकारं, अनुओगधरा पभासंति॥ धू-पुव्वद्धं गतार्थं । कम्हिवि सुत्ते अनुओगधरा अधिगतं अत्थं मोत्तूणं सुत्तानुपायिप्पसंगागयमत्थं ताव भणंति । एवं विचित्ता सुत्ता, विचित्तो य सुत्तत्थो, न नजति जाव सूरिणा न पागडिओ॥ [भा.५२४४] उस्सग्गेणं भणिताणि जाणि अववायओ य जाणि भवे ।
कारणजाएण मुनी ! सव्वाणि वि जाणियव्वाणि ।। चू- उस्सग्गेम भणिताणि जाणि सुत्ताणि अववादेण य जाणि सुत्ताणि भणिताणि,
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org