________________
११६
निशीथ-छेदसूत्रम् -३-१५/१००२
[भा.५०३९] तिविहित्थि तत्थ धेरी, भण्णति मा होज्ज तुज्झ जायाणं।
मज्झिम मा पति देवर, कन्ना मा थेरमातीणं॥ चू-दायगा इत्थी तिविधा - थेरी मज्झिमा तरुणी। थेरी भण्णति “एयं वत्थं मा होज तुज्झ जायाणं, “जायाणं"ति पुत्तभंडाणं, तुम एत्य अप्पभू" । मज्झिमा इत्थी भण्णति - “मा तुज्झ पइणो देवरस्स वा एवं वत्थं होज्ज" | तरुणित्थी-कण्णा, साभण्णति-"थेरित्तिमातापित्तिसंतियं, मातीणं वा संतियं होजा"॥ [भा.५०४०] एमेव य पुरिसाण वि, पंडऽप्पडिसेविमा ते नीयाणं ।
धाती सामिकुलस्सा सुण्हा जह मन्झिमा इत्थी॥ घू-जहा इत्थी एवं पुरिसा वि भाणियब्वा, नवरं - पतिठाणे भञ्जा भाणियव्वा, देवरठाणे सुण्हा भाणियव्वा । नपुंसगो त्तिजो अप्पडिसेवी, तस्स हत्याओ घेत्तव्वं । सो य वत्तव्यो - मा ते एयंवत्थं नीयसतियं होज्जा । जहा इत्थी पुरिसा भणिया तहा नपुंसगो अप्पडिसेवी भाणियव्वो। जो पुण पडिसेवी तस्स हत्थाओ न घेत्तव्वं । जो गेण्हति, आणादिया य दोसा | जा घाती सा भण्णति “मा ते सामीकुलस्स होज्जा" ।जा सुण्हा सा देंती भाणियव्वा - जहा मज्झिमा इत्थी ।।
इदानि बाल-बुट-जुवणे त्ति[भा.५०४१] दोण्हं पि जुवलयाणं, जहारिहं पुच्छिरूण जति पभुणो।
गेण्हंति ततो तेसिं, पुच्छासुद्धं अनुन्नातं॥ खू-दोजुवलया-बालजुवलयं थेरजुवलयंच, बालोबाली वुढोवुडी वा ।जेअतीवअप्पत्तवया बाला ते इह भण्णंति, जे अतीववयवुवा ते यइह भण्णंति। जति ते पभूतो घेप्पति, अप्पभूसुवि जइ परियणो अनुयाणति तहावि घेति । “पुच्छासुद्धं" ति पदं सण्णासिकं अच्छउ ॥ इदानि "तालायर" त्ति[मा.५०४२] तूरपति देति मा ते, कुसील एतेसु तूरिए माते।
एमेव भोइ सेवग, तेणोतु चउब्विहो इणमो॥ धू-तालाद्यादिभि विद्याविशेषैः चरंति तालाचरा, तेसिंतूरपती देजा तो सो भण्णति- “एयं वत्थं मा कुसीलाण होज्जा, तेहिं वा सामण्णं होज्न ।" अधते कुसीलिया देज, ताहे भण्णति- "एवं वत्थं मा तूरपतीण होज्ज तेन वा सामण्णं।" सेवगो वि एवं चेव भाणियव्यो । भोतितो भण्णति - “मा सेवगस्स होज्जा" । सेवगो भण्णति - “मा भोइयस्स होजा' । तेणगे पुण इमो चउबिहो विभागो॥ [भा.५०४३] सग्गाम परग्गामे, सदेस परदेस होति उड्डाहो ।
मूलं छेदो छम्मासमेव चत्तारिगुरुगा य॥ -तेणगस्स हत्थाओघेप्पमाणेगेण्हण-कवण-उड्डाहमादिया दोसासग्गामादिएसु, मूलादियं पच्छित्तं जहासंखंदायव्वं, एत्थ छम्मासा विगुरुगाचेवदहब्वा॥जवुत्तं "पुच्छासुद्धं अनुण्णाय"[भा.५०४४] एवं पुच्छासुद्धे, किं आसि इमं तु जंतु परिभुत्तं ।
___किं होहिति त्ति अह तं, कत्थाऽऽसि अपुच्छणे लहुगा ॥ धू-समणादिएहिं पक्खेवयट्ठाणेहिं सुद्धं, जंजं च दमगादिरुहवयणेहिं पुव्वतरओ सुद्धं, जं
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org