________________
२५६
गच्छाचार-प्रकिर्णकसूत्रम् १३५
संलेहणासुर्य २५ विहारकप्पो २६ चरणविही २७ आउरपच्चक्खाणं २८ महापच्चक्खाणं २९ एवमाइ, से तं उक्कालियं १ ।।
से किं तं कालियं?, २ अनेगविह पन्नत्तं, तं०-उत्तरज्झयणाई १ दसाउ २ कप्पो ३ ववहारो ४ निसीहं ५ महानिसीहं ६ इसिभासियाई ७ जंबुद्दीवपन्नत्ती ८ दीवसागरपन्नत्ती ९ चंदपन्नत्ती १० खुड्डिआ विमाणपविभत्ती ११ महल्लिया विमाणपविभत्ती १२ अंगचूलिआ १३ वंगचूलिआ १४ विवाहचूलिआ १५ अरुणोववाए १६ वरुणोववाए १७ गरुलोववाए १८ घरणोववाए १९ वेसमणोववाए २० वेलंधरोववाए २१ देविंदोववाए २२ उट्ठाणसुए २३ समुट्ठाणसुए २४ नागपरिआवलिआ२५निरयावलियाउ २६ कपिआओ२७ कप्पवडिंसियाओ २८ पुष्फिआओ २९ पुष्फचूलिआओ ३० वण्हीदसाओ ३१।
एवमाइआइंचउरासीइंपइन्नगसहस्साइंभगवओ अरहओउसहसामिस्सआइतित्ययरस्स १तहासंखिज्जाइं पइन्नगसहस्साईमज्झिमगाणं जिनवराणं २ चउद्दसपइन्नगसहस्साणि भगवओ वद्धमाणसामिस्स ३, अहवा जस्स जत्तिआ सीसा उप्पत्तिआए १ वेणइआए २ कम्भिआए ३ पारिणामिआए ४ चउब्बिहाए बुद्धीए उववेआ तस्स तत्तिआइंपइन्नगसहस्साई १ ।
पत्तेअबुद्धावि तत्तिआचेव से तं कालिअं, से तं आवस्सयवइरित्तं, से तं अनंगपविलु अत्र 'एवमाइयाई' इत्याग्रंशस्य वृत्ति एवमाइयाइ' इत्यादि, कियन्ति नाम नामग्राहमाख्यातु शक्यन्ते प्रकीर्णकानि ? तत एवमादीनि चतुरशीतिप्रकीर्णकसहस्राणि भगवतोऽर्हतः श्रीऋषभस्वामिनस्तीर्थकृतः ।।
तथा सङ्खयेयानि प्रकीर्णकसहस्पणि मध्यमानामजितादीनां जिनवरेन्द्राणां, एतानि च यस्य यावन्ति तस्य तावन्ति प्रथमानुयोगतो वेदितव्यानि ।
तथा चतुर्दश प्रकीर्णकसहस्राणि भगवतोऽर्हत वर्द्धमानस्वामिनः ३ ।
इयमत्र भावना इह भगवत ऋषभस्वामिनश्चतुरशीतिसहस्रसङ्घयाः श्रमणा आसीरन्, ततः प्रकीर्णकरूपाणि चाध्ययनानि कालिकोत्कालिकभेदभिन्नानि सर्वसङ्ख्यया चतुरशीतिसहनसङ्ख्यान्यभवन, कथम् ? इति चेदुच्यते, इह यद् भगवदर्हदुपदिष्टश्रुतमनुसृत्य भगवन्तः श्रमणा विरचयन्ति तत्सर्वं प्रकीर्णकमुच्यते, अथवा श्रुतमनुसरन्तो यदात्मनो वचनकौशलेन धर्मदेशनादिषु ग्रन्थपद्धतिरूपतया भाषन्ते तदपि सर्वप्रकीर्णकं, भगवतश्चऋषभस्वामिन उत्कृष्ट श्रमणसम्पदासीत् चतुरशीतिसहस्रप्रमाणा ततो घटन्ते प्रकीर्णकान्यपि भगवतश्चतुरशीतिसहस्रसङ्घयानि ।
एवं मध्यवतीर्थकृतामपि सङ्खयेयानि प्रकीर्णकसहस्राणि भावनीयानि २ ।
भगवतस्तुवर्द्धमानस्वामिनश्चतुर्दश श्रमणसहस्पणितेन प्रकीर्णकान्यपि भगवतश्चतुर्दश सहस्राणि ३॥
अत्र द्वेमते-एके सूरयः प्रज्ञापयन्ति इदंकिल चतुरशीतिसहनादिकमृषभादीनांतीर्थकृतां श्रमणपरिमाणं प्रधानसूत्रविरचनसमर्थान् श्रमणानधिकृत्य वेदितव्यं, इतरथापुनः सामान्य श्रमणाः प्रभूततरा अपि तस्मिन् २ ऋषभादिकाले आसीरन् १ ।
अपरे पुनरेवं प्रज्ञापयन्ति-ऋषभादितीर्थकृतां जीवतामिदं चतुरशीतिसहस्रादिकं
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org