________________
१३२
तन्दुलवैचारिक प्रकिर्णकसूत्रम् १
जत्थ जत्थविय णं अरहंता भगवंतो चिह्नंति वा निसीयंति वा तत्थ तत्थविय णं तक्खणादेव संछणपत्तपुप्फपल्लवसमाउलो सच्छत्तो सज्झओ सघंटो सपडाओ असोगवरपायवो अभिसंजायति ११ ईसिं पिट्टो मउडट्ठाणंमि तेयमंडलं अभिसंजायति, अंधकारेविय णं दस दिआसो पभासे, ईषद् - अल्पं 'पिटुओ' त्ति पृष्ठतः पञ्चादभागे 'मउडठाणंमि त्ति मस्तकप्रदेशे १२ ।
- बहुसमरमणिजे भूमिभागे १३ अहोसिरा कंटगा भवन्ति १४ उऊ विवरीया सुहफासा भवन्ति १५ सीयलेणं सुहफासेणं सुरभिणा मारुएणं जोयणपरिमंडलं सव्वओ समंता संपमजिज १६ जुत्यपुसिएण य मेहेण निहयरयरेणुयं कज्जइ - 'जुत्तफुसिएणं' ति उचितबिन्दुपातेन 'निहयरयरेणुयं' ति वातोदध्मातमाकाशवर्त्ति रजः भूवर्ती तु रेणुरिति गंधोकवर्षाभिधानः १७ जलथलयभासुरप्पभूएणं बिंटडाइणा दसद्धवन्त्रेणं कुसुमेणं जाणुस्सेहपमाणमिते पुप्फोवयारे कज, एतेन सूत्रेण यत् केचिदाहुः - वैक्रियाण्येवैतान्यतोऽचितानीति तदयुक्तं, अन्ये त्वाहुः - यत्र व्रतिनस्तिष्ठन्ति न तत्र देवाः पुष्पपृष्टिं कुर्वन्ति १, अन्ये प्राहुः - देवादिसंमर्दादचित्तता तेषां २, अपरे त्वाहु:भगवदतिशयाद्यत्यादिसंचरणेऽपि न पुष्पजीववधः किन्तु पुष्टिरेवेति ३, प्रवचनसारोद्धारटीकायां तु सर्वगीतार्थसम्मतं तृतीयमतमङ्गीकृतमस्तीति १८, अमगुण्णाणं सद्दफरिसरसरूवगंधाणं अवकरिसो भवति अपकर्षः अभावः १९, मणुण्णाणं सद्दफरिसरसरूवगंधाणं पाउब्भावो भवति प्रादुर्भावः २० पञ्चाहरओऽवियणं हिययगमणीओ जोयणणीहारी सरो प्रत्याहरतो - व्याकुर्वतो भगवत इति २१ भगवं च णं अद्धमागधाए भासा धम्ममाइक्खर २२ ।
-साविय णं अद्धमागधभासा भासिज्रमाणी तेसिं सव्वेसिं आयरियमनारियाणं दुपयचउप्पयपसुपक्खीसरीसिवणं अप्पप्पणो हियसिवसु हदाइ भासत्ताए परिणमति २३ पुव्वबद्धवेराविय णं देवासुरनागसुवन्नजक्खरक्खसकिन्नरकिंपुरिसगरुलगंधव्वमहोरगा अरहओ पायमूले पसंतचित्तमणसा धम्मं निसामंत २४ अन्नउत्थियपावयणीविय णं आगया वंदति २५ आगया समाणा अरहओ पायमूले निप्पडिवयणा भवंति २६ जओ जओविय णं अरहंता भगवंतो विहरंति तओ तओविय णं जोयणपणवीसाएणं ईती न भवति २७ मारी न भवति २८ सचक्कं न भवति २९ परचक्कं न भवति ३० अइवुट्ठी न भवति ३१ अनावुट्ठी न भवति ३२ दुभिक्खं न भवति ३३ पुव्वुप्पण्णाविय णं उप्पातिया वाही खिप्पामेव उवसमंति ३४ ।
अत्र च 'पुच्चाहर' इति आरभ्य १४ येऽभिहितास्ते प्रभामण्डलंच कर्मक्षयकृता अतिशेषाः, शेषा भवप्रत्ययेभ्योऽन्ये देवकृता इति । ननु प्राकाराम्बुरुहाद्यतिशया देवकृता अपि चतुस्त्रिंशद् बहिः कथम् ?, उच्यते, चतुस्त्रिंशत् किल नियता अन्ये त्वनियता इति, इदं च किल न स्वबुद्धया प्रोच्यते, यदुक्तं श्रीजिनभद्रक्षमाश्रमणैः विशेषणवत्यां-
119 11
"होऊण व देवकया चउतीसाइसयबाहिरा कीस । पागारंबुरुहाई अणण्णसरिसावि लोगम्मि ॥ चोत्तीसं किर नियया ते गहिया सेसया अनिययत्ति । सुत्तंमि न संगहिया जह लद्धीओ विसेसाओ ।। इति ।
तथा ननु यत्र तीर्थकरा विहरन्ति तत्र देशे पञ्चविंशतियोजनानामानदेशान्तरेण द्वादशानां मध्ये तीर्थकरातिशयात् न वैरादयोऽनर्था भवन्तीत्यत्रोक्तं तत्कथं श्रीमन्महावीरे भगवति पुरिमताले
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
॥२॥