Page Text
________________
आतुरप्रत्याख्यान- प्रकिर्णकसूत्रम् ३०
बृ. भयानि सप्तानि । अष्टोजात्यादीन्मदान् संज्ञा आहाराद्या चतस्रः । गर्वान् त्रीन् ऋध्यादीति । आशातनाः । त्रयस्त्रिंशत् राग द्वेष च गर्हामि जुगुप्से ॥
मू. (३१)
अस्संजममन्त्राणं मिच्छत्तं सव्वमेव य ममत्तं । जीवेसु अजीवेसु य तं निंदे तं च गरिहामि ॥
वृ. असंयमं विराधना स्वभावेमेकविधं अज्ञानं मूढतानिरूपमेक भेदमेव । मिध्यात्वं विपर्ययरूपं तदप्येकविधिं । सर्वामेव ममतां केषु जीवेषु गोऽश्वादिषु हरिण्यादिषु जीवेषु । मू. (३२) निंदामि निंदणिज्जं गरिहामि य जं च मे गरहणिज्जं । आलोएमिय सव्वं सब्भितरबाहिरं उवहिं ।।
वृ. निंदामि निदनीयं असंयमकरणादि । गर्हामि मे गर्हणीयं पिंडग्रहादि । तथा आलोचयामिव गुरोर्निवेदयामि सर्वं निंदनीयं गर्हणीयं तथा सहाभ्यंतरेण वर्त्तत इति साभ्यंतरा तां बहिर्न बाह्या तां तुपधि मायामल्पतरां मनोदुष्प्रणिधान रूपं बाह्यां प्राणातिपात विषयमित्यर्थः ॥ पू. (३३) जह बालो जंपतो कजमकज्जं च उज्जुयं भणइ । तं तह आलोइज्जा मायामोसं (मायामद) पमुत्तूणं ॥
वृ. केनविधिनालोचनीयमित्याह - यथा बालः स यो जल्पन्नजल्पन् कार्यमकार्यं भणितं - वाभणितं च । ऋजुकं निर्मायतया स्वमातुः कथयति । न पुनरेवं चिंतयति लज्जनीयमेतदत्र न वाच्यं एतच्च वाच्यमिति । तत्राथैव। लोचयेत गुरोः प्रकटयेत् । मायां प्रच्छादनरूपां मृषां चान्यथाकथनरूपां परित्यजेत् ॥ मू. (३४)
८६
नामि दसणंमि य तवे चरिते य चउसुवि अकंपो । धीरो आगमकुसलो अपरिस्सावी रहस्साणं ।।
वृ. ज्ञानं पंचप्रकारकेयाज्यः । तथा दर्शने क्षायोपशमिका वा योज्यः । तपसि - द्वादशप्रकार, चारित्रे य सामायिकादौ चतुर्धापि योज्यः । धीरोधैर्यमापादयति । आगमकुशलः अप्रतिश्रावीकेषां रहस्यानां आलोयकेनालोचितानां ।
मू. (३५)
रागेण व दोसेण व जं मे अकयनुया पमाएणं ।
जो मे किंचिवि भणिवि भणिओ तमहं तिविहेण खामेमि ॥
वृ. रागेण । अतिप्रेमवशात् । प्रमादस्खलितादी शिक्षितेनाधिष्टेन युक्तिमपि भवतं । अकृतज्ञतया प्रमादेन वाविरूपमाचरितं तं सर्वक्षमयामि यो मया कश्चिद्विरूपोऽलीकोऽधृतादिर्भवतां भणितस्तंहं त्रिविधेन क्षमयामि ।।
मू. (३६)
तिविहं भांति मरणं बालाणं बालपंडियाणं च ।
तइयं पंडितमरणं जं केवलिणो अणुमति ॥
वृ. त्रिप्रकार बाला इव बालः अज्ञानाविवेक विकलत्वात् । असंयता अविरत सम्यग् दृष्टिपर्यतास्तेषां बालानां तथा अविरतत्वेन बालादेशविरत्वेन च बाल पण्डिता, बालः, तृतीयं विज्ञानयुक्तत्वा-पंडिताः बुधतत्वास्तेषां मरणं पंडितयद्यस्माकेवलिनोऽनु प्रियंते । यतस्तेपि पादयोपगमन कुर्वतीति ॥ मू. (३७)
जे पुण अमईया पयलियसन्ना य वंकभावा य । असमाहिणा मरंति न हु ते आराहगा भणिया ।।
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003359 |
| Book Title | Agam Sutra Satik 25 Aaturprtyakhyan PainngSutra 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Agam Shrut Prakashan |
| Publication Year | 2000 |
| Total Pages | 38 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, Agam 25, & agam_aaturpratyakhyan |
| File Size | 1 MB |