________________
अध्ययनं ३
सोमिलद्विजऋषिम् ।
'दमेय'त्तिसमूलान् 'कुसे य' दर्भानेव निर्मूलान् । 'पतामोडं च ' त्ति तरुशाखामोटितपत्राणि 'समिहाउ' त्ति, समिधः काष्ठिकाः, वेई वड्ढेइत्ति वेदिकां देवार्चनस्थानं वर्धनी - बहुकारिका तां प्रयुक्ते इति वदति -प्रमार्जयतीत्यर्थः । 'उवलेवणसंमजणं' तु (ति) जलेन संमार्जनं वा शोधनम्।
३७
'दब्भकलसहत्थगए' त्ति दर्भाश्च कलशकश्च हस्ते गता यस्य स तथा, 'दब्भकलसा हत्थगए 'त्ति क्वचित्पाठः तत्र दर्भेण सहगतोयः कलशकः स हस्तगतो यस्य स तथा । 'जलमजणं' ति जन बहिशुद्धिमत्रम् | 'जलकीडं' ति देहशुद्धावि जलेनाभिरतिम् । 'जलाभिसेयं' तिजलक्षालनम् 'आयंते 'ति जलस्पर्शात् 'चोक्खे'ति अशुचिद्रव्यापगमात् किमुक्तं भवति ? 'परमसुइभूए 'ति । देवपि कयकज्जे ति देवानां पितॄणां च कृतं कार्यं जलाञ्जलिदानं येन स तथा । 'सरएणं अरणि महेइ' त्ति शरकेण - निर्मन्थकाष्ठएन अरणि-निर्मन्थनीयकाष्ठं मध्नाति -घर्षयति ।
अग्गिस्स दाहिणे इत्यादि सार्धश्लोकः तद्यथाशब्दवर्जं, तत्र च 'सत्तंगाई समादहे' त्ति सप्ताङ्गानि समादधाति - सन्निधापयति ।
मू. (६)
"सकथं वक्कलं ठाणं सिज्झं भंडं कमंडलुं । दंडदारुं तप्पाणं अह ताइं समादहे ।।"
वृ. सकथं १ वल्कलं २ स्थानं ३ शय्याभाण्डं ४ कमण्डलुं ५ दण्डदारुं ६ तथात्मानमिति ७। तत्र सकथं- तत्समयप्रसिद्ध उपकरणविशेषः, स्थानं - ज्योतिस्थानम् पात्रस्थानं वा, शय्याभाण्डं - शय्योपकरणं, कमण्डलुः - कुण्डिका, दण्डदारु - दण्डकः, आत्मा प्रतीतः ।
मू. (७) मधुणाय घएण य तंदुलेहि य अग्गिं हुणइ, चरुं साधेति २ बलि वइस्सदेवं करेति २ अतिहिपूयं करेति २ तओ पच्छा अप्पणा आहारं आहारेति । तते णं सोमिले माहणरिसी दोघं छट्ठक्खमणपारणगंसि तं चैव सव्वं भाणियव्वं जाव आहारं आहारेति, नवरं इमं नाणत्तं- दाहिणाए दिसाए जमे महाराया पत्थाणे पत्थियं अभिरवखउ सोमिलं माहणरिसिं जाणि य तत्थ कंदाणि य जाव अनुजाणउ ति कट्टु दाहिणं दिसिं पसरति । एवं पञ्चत्थिमेणं वरुणे महाराया जाव पच्चत्थिमं दिसिं पसरति । उत्तरे णं वेसमणे महाराया जाव उत्तरं दिसिं पसरति । पुव्वदिसागमेणं चत्तारि वि दिसाओ भाणियव्वाओ जाव आहारं आहारेति ।
तते णं तस्स सोमिलमाहणरिसिस्स अन्नया कयायि पुव्वरत्तावरत्तकालसमयंसि अनिच जागरियं जागरमाणस्स अयमेयारूवे अज्झत्थिए जाव समुप्यजित्था एवं खलु अहं वाणारसीए नगरीए सोमिले नाम माहणरिसी अनंतमाहणकुलप्पसूए, तते णं मए वयाई चिण्णाई जाव जूवा निक्खित्ता । तते णं मम वाणारसीए जाव पुप्फारामा य जाव रोविता ।
तते णं मए सुबहुलोह जाव घडावित्ता जाव जेट्ठपुत्तं ठावित्ता जाव जेट्ठपुत्तं आपुच्छित्ता सुबहुलोह जाव गहाय मुंडे जाव पव्वइए वि य णं समाणे छट्टं छट्टेणं जाव विहरति ।
तं सेयं खलु ममं इयाणि कल्लं पादु जाव जलते बहवे तावसे दिट्ठा भट्टे य पुव्वसंगतिए य परियायसंगतिए अ आपुच्छित्ता आसमसंसियाणि य बहूइं सत्तसयाई अनुमानइत्ता बागलवत्थनियत्यस्स कढिणसंकाइयगहितसभंडोवकरणस्स कट्ठमुद्दाए मुहं बंधित्ता उत्तरदिसाए उत्तराभिमुहस्स महपत्थाणं पत्थावेइत्तए एवं संपेहेति २ कल्लं जाव जलते बहवे तावसे य दिट्ठा
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org