________________
जम्बूद्वीपप्रज्ञप्ति-उपाङ्गसूत्रम् १/१३ इदं च सर्वं स्वरूपकथनं अरकविशेषापेक्षया नानाजीवनपेक्ष्य मन्तव्यं, अन्यथा सुषमासुषमादावनुपपन्नं स्यात् । अथास्य सीमाकारी वैतादयगिरि कास्तीति पृच्छति
मू.(१३) कहिणं भंते! जंबुद्दीवे २ भरहे वासे वेयद्धे णामंपव्वए पन्नते?, गो०! उत्तरद्धभरहवासस्स दाहिणेणं दाहिणभरहवासस्स उत्तरेणं पुरथिमलवणसमुहस्स पञ्चस्थिमेणं पञ्चस्थिमलवणसमुदस्स पुरथिमेणं एत्य णं जंबुद्दीवे २ भरहे वासे वेअद्धे णाम पच्चए पन्नत्ते, पाईणपडीणायए उदीणदाहिणविच्छिण्णे दुहा लवणसमुदं पुढे पुरथिमिल्लाए कोडीए पुरथिमिल्लं लवणसमुदं पुढे पञ्चस्थिमिलाए कोडीए पञ्चत्थिमिलं लवणसमुद्द पुढे, पणवीसं जोयणाई उध्धं उच्चंतेणंछस्सकोसाइंजोअणाहिं उवेहेणंपन्नसंजोअणाइंविखंभेणंपन्नता, तस्स बाहापुरस्थिमपञ्चत्थिमेणं चत्तारि अट्ठासीए जोयणसए सोलस य एगूणवीसइभागे जोअणस्स अद्धभागं च आयामेणं प०, तस्स जीवा उत्तरेणं पाईणपड़ीणायया दुहालवणसमुदं पुट्ठा पुरथिमिल्लाए कोडीए पुरथिमिल्लंलवणसमुदंपुट्ठा पञ्चथिमिलाए कोडीएपञ्चस्थिमिलंलवणसमुदं पुट्टादसजोयणसहस्साई सत्तय वीसे जोअणसए दुवालस य एगूणवीसइभागे जोअणस्स आयामेणंतीसे धनुपट्टे दाहिणेणं दस जोअणसहस्साइंसत्तयतेआलेजोयणसएपन्नरसयएगूणवीसभागे जोयणस्स परिक्खेवणं रुअगसंठामसंठिए सव्वरययामए अच्छे सण्हे लढे घढे मढे नीरएनिम्मले निप्पंके निकंकडच्छाए सप्पभे समिरीए पासाईए द ४।
उभओ पासिं दोहिं पउमवरवेइयाहिं दोहि अवणसंडेहिं सव्वओ समंता संपरिक्खिते। ताओणं पउमवरेइयाओ अद्धजोयणं उद्धं उच्चत्तेणं पंचधणुसयाई विखंभेणं पब्वयसमियाओ आयामेणंवण्णओभाणियब्बो। तेणंवणसंडा देसूणाइंदोजोअणाइविक्खंभेणंपउमवरवेइयासमगा आयामेणं किण्हा किण्होभासा जाव वण्णओ।
वेयद्धस्सणंपव्वयस्स पुरच्छिमपञ्चच्छिमेणं दो गुहाओ पन्नत्ताओ, उत्तरदाहिणाययाओ पाईणपडीणविस्थिण्णाओ पन्नासंजोअणाइंआयामेणंदुवालसजोषणाइंविखंभेणं अट्ठजोयणाई उद्धं उच्चत्तेणं वइरामयकवाडोहाडिआओ, जमलजुअलकवाडघणदुप्पवेसाओ निबंधयारतिमिस्साओ ववगयगहचंदसूरणक्खत्तजोइसपहाओ जाव पडिलवाओ तंजहा-तमिसगुहा वेव खंडप्पवायगुहा चेव, तत्थणं दो देवा महिद्धीया जाव महाणुभागा पलिओवमट्टिईया परिवसंति, तंजहा–कयमालए चेव नट्टमालए चेव।
तेसिणं वनसंडाणं बहुसमरमणिजाओ भूमिभागाओ वेअद्धस्स पब्वयस्स उभओ पासिं दस दस जोअणाई उद्धं उप्पइत्ता एत्थ णं दुवे विज्ञाहरसेढीओ पन्नताओ पाईणपडीणाययाओ उदीणदाहिणविच्छिण्णाओ दस दस जोअणाइं विखंभेणं पव्वयसमियाओ आयामेणं उभओ पासिं दोहिं पउमवरवेइयाहिं दोहिं वणसंडेहिं संपरिखित्ताओ, ताओ णं पउमवरवेइयाओ अद्धजोअणंउद्धं उच्चत्तेणं पञ्चधणुसयाई विक्खंभेणंपब्वयसमियाओ आयामेणंवण्णओ नेयम्वो, वनसंडावि पउमवरवेइयासमगा आयामेणं वण्णओ।
विजाहरसेढीणं भंते! भूमीणं केरिसए आयारभावपडोयारे पन्नते?, गोअमा! बहुसमरमणिज्जे भूमिभागे पन्नत्ते, से जहानामए आलिंगपुक्खोइ वा जाव णाणाविहपंचवण्णेहिं मणीहिं तणेहिं उवसोभिए, तंजहाकित्तिमेहिं चेव अकित्तिमेहिं चेव, तत्थ णं दाहिणिल्लाए विज्ञाहरसेढीए
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org