________________
वक्षस्कारः -७
४७१
संक्रामन् २ त्रीणि योजनानि षन्नवतिं च पञ्चपञ्चाशदधिकानि भागशतानि एकैकस्मिन् मण्डले मुहूर्तगतिं निवर्द्धयन् २ सर्वाभ्यन्तरमण्डलमुपसंक्रम्य चारं चरति, उपपत्ति पूर्ववत्, अत्र सर्वाभ्यन्तरसर्वबाह्यचन्द्र- मण्डलयो ईष्टिपथप्राप्तता दर्शिता, शेषमण्डलेषु तु सा अत्र ग्रन्थे चन्द्रप्रज्ञप्तिबृहत क्षेत्रसमासवृत्यादिषु च पूर्वे क्वापि न दर्शिता तेनात्र न दर्श्यत इति ।
अथ नक्षत्राधिकारः, तत्राष्टौ द्वाराणि यथा मण्डलसङ्ख्याप्ररूपणा १ मण्डलचारक्षेत्रप्ररूपणा २ अभ्यन्तरादिमण्डलास्थायिनामष्टाविंशतेर्नक्षत्राणां परस्परमन्तरनिरूपणा ३ नक्षत्रविमानानामायामादिनिरूपणं ४ नक्षत्रमण्डलानां मेरुतोऽबाधानिरूपणं ५ तेषामेवायामादिनिरूपणं ६ मुहूर्तगतिप्रमाणनिरूपणं ७ नक्षत्रमण्डलानां चन्द्रमण्डलैः समवतारनिरूपणं ८ ।
तत्रादौ मण्डलसङ्ख्याप्ररूपणाप्रश्नमाह
पू. (२७६) कइ णं भंते! नक्खत्तमण्डपा पं० ?, गोअमा! अठ्ठ नक्खत्तमण्डला प० १ जंबुद्दीवे दीवे केवइअं ओगाहित्ता केवइआ नक्खत्तमंडला पन्नत्ता ?, गोअमा ! जंबुद्दीवे दीवे असीअं जोअणसयं ओगाहेत्ता एत्थ णं दो नक्खत्तमंडला पन्नत्ता, लवणे णं समुहे केवइअं ओगाहेत्ता केवइआ नक्खत्तमंडला प० गो० ! तिन्नि तीसे जोअणसए ओगाहित्ता एत्थ णं छ
मंडला प०, एवमेव सपुव्वावरेणं जंबुद्दीवे दीवे लवणसमुहे अठ्ठ नक्खत्तमंडला भवतीतिमक्खायमिति २ । सव्वमंतराओ णं भंते! नक्खत्तमंडलाओ केतइआए अबाहाए सव्वबाहिरए नक्खत्तमंडले प० गो० पंचदसुत्तरे जोअणसए अबाहाए सव्वबाहिरए नक्खत्तमंडे प० नक्खत्तमंडलस्स णं भंते! नक्खत्तमंडलस्स य एस णं केवइआए अबाहाए अंतरे प० गो० दो जोअणाई अबाहाए अंतरे पन्नत्ते ३ ।
नक्खत्तमंडणं भंते! केवइअं आयामविक्खम्भेणं केवइअं परिक्खेवेणं केवइअं बाहल्लेणं प० गो० ! गाउअं आयामविक्खम्भेणं तं तिगुणं सविसेसं परिक्खेवेणं अद्धगाउअं बाहल्लेणं प० जंबुद्दीवे णं भंते! दीवे मंदरस्स पव्वयस्स केवइ आए अबाहाए सव्वब्धंतरे नक्खत्तमंडले पन्नते ?, गोअमा ! चोयालीसं जो अणसहस्साइं अट्ठ य वीसे जोअणसए अबाहाए सव्वब्धंतरे नक्खत्तमंडले पन्नत्ते इति, जंबुद्दीवे णं भंते! दीवे नंदरस्स पव्वयस्स केवइआए अबाहाए सव्यबाहिरए नक्खत्तमंडले पन्नत्ते ?, गोअमा ! पणयालीसं जोअणसहस्साइं तिन्नि अ तीसे जोअणसए अबाहाए सव्यबाहिरए नक्खत्तमंडले पन्नत्ते इति ५ ।
सव्वमंतरे नक्खत्तमंडले केवइअं आयामविक्खंभेणं केवइअं परिक्खेवेणं पं० ?, गो० नवनउति जो अणसहस्साइं छच्चचत्ताले जोअणसए आयामविक्खंभेणं तिन्नि अ जोअणसयसहस्साई पन्नरस सहस्साइं एगूणनवतिं च जोअणाइं किंचिविसेसाहिए परिक्खेवेणं पन्नत्ते, सव्यबाहिरए णं भंते! नक्खत्तमंडले केवइअं आयामविक्खंभेणं प० गो० एवं जोअणसयसहस्सं छच्च सट्टे जोअणसए आयामविक्खंभेणं तिन्नि अ जोअणसयसहस्साइं अट्ठारस य सहस्साइं तिन्नि अ पन्नरसुत्रे जोअणसए परिक्खेवेणं, जया णं भंते! नक्खत्ते सव्वब्धंतरमंडलं उवसंकमित्ता चारं चरइ तया णं एगमगेणं मुहुत्तेणं केवइअं खेत्तं गच्छइ ?, गोअमा ! पंच जो अणसहस्साइं दोन्नि य पन्नट्टे जोअणसए अट्ठास्स य भागसहस्से दोन्नि अ तेवट्टे भागसए
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
Jain Education International