________________
४६८
जम्बूद्वीपप्रज्ञप्ति-उपाङ्गसूत्रम् ७/२७५ एगमेगेणं मुहुत्तेणं केवइअं खेत्तं गच्छइ?, गोअमा! पंच जोअणसहस्साइतेवत्तरिंच जोअणाई सत्तत्तरिंच चोआले भागसए गच्छइ मंडलं तेरसहिं सहस्सेहिं सत्तहि अपणवीसेहिं सएहिं छेत्ता इति, तया णं इहगयस्स मणूसस्स सीआलीसाए जोअणसहस्सेहिं दोहि अतेवढेहिं जोअणएहिं एगवीसाए असहिभाएहिं जोअणस्स चंदे चक्खुप्फास हब्बमागच्छइ।
___ जया णं भंते ! चंदे अब्अंतराणंतरं मंडलं उवसंकमित्ता चारं चरइ जाव केवइअं खेत्तं गच्छइ ?, गो० ! पंच जोअणसहस्साई सत्तत्तरिच जोअणाई छत्तीसं च चोअत्तरे भागसए गच्छइ, मंडलं तेरसहिं सहस्सेहि जाव छेत्ता, जयाणं भंते! चंदे अअंतरतचं मंडलं उवसंकमित्ता चारं चरइ तयाणं एगमेगेणं मुहुत्तेणं केवइखेत्तं गच्छइ ?, गो०1 पंच जोअणसहस्साइंअसीई चजोअणाईतेरस य भागसहस्साइंतिन्निअएगणवीसेभागसए गच्छइ मंडलं तेरसहिं जाव छेता इति ।
एवं खलु एएणं उवाएणं निक्खममाणे चंदे तयाणंतराओ जाव संकममाणे २ तिन्नि २ जोअणाई छन्नउइंच पंचावण्णे भागसए एगमेगे मंडले मुहत्तगई अमिवद्धेमाणे २ सब्बबाहिरं मंडलं उवसंकमित्ता चारं चरइ।
जया णं भंते ! चंदे सव्वबाहिरं मंडलं उवसंकमित्ता चारं चरइ तयाणं एगमेगेणं मुहत्तेणं केवइखेत्तं गच्छइ ?, गो० ! पंच जोअणसहस्साई एगं च पणवीसं जोअणसयं अउणत्तरि व नउए भागसए गच्छि मंडलं तेरसहिं भागसहस्सेहिं सत्तहि अजावछेत्ता इति, तयाणं इहगसयस्स मणूसस्स एकतीसाए जोअणसहस्सेहिं अट्ठहि अ एगत्तीसेहिं जोअणसएहिं चन्दे चक्खुप्फासं हव्वमागच्छइ । जया णं भंते ! बाहिराणंतरं पुच्छा, गोअमा! पंच जोअणसहस्साइंएक एकवीसं जोअणसयंएक्कारस यसढे भागसहस्से गच्छइ मंडलं तेरसहिं जावछेत्ता, जयाणं भंते! बाहिरतच्चं पुच्छा, गोअमा! पंच जोअणसहस्साई एगंच अट्ठारसुत्तर जोअणसयं चोद्दस यपंचुत्तरे भागसए गच्छइ मंडलं तेरसहिं सहस्सेहिं सत्तहिं पणवीसेहिं सएहिं छेत्ता।
एवं खलु एएण उवाएणं जाव संकममाणे २ तिन्नि २ जोअणाई छन्नउतिं च पंचावन्ने भागसए एगमेगे मंडले मुहुत्तगई निवुद्धेमाणे २ सव्वभंतरं मंडलं उवसंकमित्ता चारं चरइ।
वृ. 'जया ण मित्यादि, पूर्ववत्, भदन्त ! चन्द्र सर्वाभ्यन्तरमण्डलमुपसंक्रम्य चारं चरति तदाएकैकेन मुहूर्तेन कियत् क्षेत्रं गच्छति?, भगवानाह-गौतम! पंच योजनसहस्राणि त्रिसप्ततिं च योजनानि सप्तसप्ततिं च चतुश्चत्वारिंशदधिकानि भागशतानि गच्छति, कस्य सत्का भागा इत्याह--मण्डलं प्रक्रमात सर्वाभ्यन्तरं त्रयोदशभि सहन सप्तभिश्च शतैः पञ्चविंशत्यधिकैगिरिश्छित्वा-विभज्यैतत पंचसहस्रयोजनादिकंगतिपरमाणमानेतव्यं, तथाहि-प्रथमतः सर्वाभ्यन्तरमण्डलपरिधि योजन ३१५०८९ रूपो द्वाभ्यामेकविंशत्यधिकाभ्यां शताभ्यां गुण्यते जातं ६९६३४६६९, अस्य राशेः त्रयोदशभिः सहनैः सप्तभिः शतैः पंचविंशत्यधिकै गेहते लब्धानि पंच योजनसहस्राणि त्रिसप्तत्यधिकानि अंशाश्च सप्तसप्ततिशतानि चतुश्चत्वारिंशदधिकानि ननु यदि मण्डलपरिधिस्त्रयोदशसहस्रादिकेन भाजकेन राशिना भाज्यस्तर्हि किमित्येकविंशत्यधिकाभ्यां द्वाभ्यांशताभ्यां मण्डलपरिधिर्गुण्यते?, उच्यते, चन्द्रस्य मण्डलपूरणकालो द्वाषष्टिर्मुहूर्ता एकस्य च मुहूर्तस्य सत्काम्नयोविंशतिरेकविंशत्यधिकशतद्वयभागाः, अस्य च भावना चन्द्रस्य
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org