________________
४३६
जम्बूद्वीपप्रज्ञप्ति-उपाङ्गसूत्रम् ७/२५७
केवइअं परिक्खेवेणं पन्नत्ते ?, गो० नवनउई जोअणसहस्साइं छच्च चत्ताले जोअणसए आयामविक्खंभेणं तिन्नि य जोअणसयसहस्साइं पन्नरस य जोअणसहस्साइं एगूणनउई च जोअणाई किंचिविसेसाहि आई परिक्खेवेणं । अब्भंतराणंतरे णं भंते! सूरमंडले केवइअं आयामविक्खंभेणं केवइअं परिक्खेवेणं पन्नत्ते गोअमा ? नवनउइँ जोअणसहस्साइं छा पणयाले जोअणसए पणतीसं च एगसट्टिभाए जोअणस्स आयामविक्खंभेणं तिन्नि जोअणसयसहस्साई पन्नस्स य जोअण सहस्साइं एगं सत्तुत्तरं जोअणसयं परिक्खेवेणं प० ।
अख्तरतचे णं भंते! सूरमंडले केवइअं आयामविक्खंभेणं केवइअं परिक्खेवेणं प० ?, गो० ! नवनउई जोअणसहस्साइं छत्र एकावन्ने जोअणसए नव य एगसट्ठिभाए जो अणस्स आयामविक्खंभेणं तिन्नि अ जोअणसयसहस्साइं पन्नरस जोअणसहस्साई एगं च पणवीसं जो अणसयं परिक्खेवेणं, एवं खलु एतेणं उवाएणं निक्खममाणे सूरिए तयाणंतराओ मंडलाओ तयानंतरं मंडलं उवसंकममाणे २ पंच २ जोअणाई पणतीसंच एगसट्टिभाए जोअणस्स एगमेगे मंडले विक्खभवुद्धिं अभिवर्द्धमाणे २ अट्ठारस २ जोअणाइं परिरयवुद्धिं अभिवर्द्धमाणे २ सव्वबाहिरं मंडलं उवसंकमित्ता चारं चरइ । सव्वबाहिरए णं भंते! सूरमंडले केवइअं आयामविक्खंभेणं केव० परिक्खेवेणं प० गो ! एगं जोयणसयसहस्सं छच्च सट्टे जोअणसए आयामविक्खंभेणं तिन्नि अ जोअणसयसहस्साइं अट्ठारस य सहस्साइं तिन्नि अ पन्नरसुत्तरे जोअणसए परिक्खेवेणं, बाहिराणंतरे णं भंते! सूर० केव० आ० वि० परि० प० गो० एगं जोअणसयसहस्सं छच्च चउपन्ने जो अणसए छवीसं च एगसद्विभागे जो अणस्स आयामविक्खंभेणं तिन्नि अजोअणसयसहस्साई अट्ठारस अ सहस्साइं दोन्नि य सत्ताणउए जोअनसए परिक्खेवेणंति ।
बाहिरतचे णं भंते! सूरमंडले केवइअं आयामविक्खंभेणं केवइअं परिक्खेवेणं पन्नत्ते ?, गो० ! एवं जोअणसयसहस्सं छच्च अडयाले जोअणसए बावन्न च एगसट्ठिभाए जोअणस्स सायामविक्खंभेणं तिन्नि जोअणसयसहस्साइं अट्ठारसय सहस्साइंदोन्नि अ अउणासीए जोअणसए परिक्खेवेणं । एवं खलु एएणं उवाएणं पविसमाणे सूरिए तयनंतराओ मंडलाओ तयानंतरं मंडपलं संकममाणे २ पंच पंच जो अणाई पणतीसं च एगसट्टिभाए जो अणस्स एगमेगे मंडले विक्खंभवृद्धि निब्बुद्धेमाणे २ अट्ठारस २ जोअणाई परिरयवुद्धिं निव्वुद्देमाणे २ सव्वब्धंतरं मंडलं उवसंकमित्ता चारं चरइ ६ ।
वृ. 'जंबुद्दीवे' इत्यादि, जंबूद्वीपे भदन्त ! द्वीपे सर्वाभ्यन्तरं सूर्यमण्डलं कियदायामविष्कम्भाभ्यां कियच्च परिक्षेपेण प्रज्ञप्तं ?, गौतम ! नवनवतिं योजनसहस्राणि षट् च योजनशतानि चत्वारिंशदधिकानि आयामविष्कम्भाभ्यां त्रीणि योजनशतसहस्राणि पञ्चदश च योजनसहस्राण्येकोननवतिं च योजनानि किञ्चिद्विशेषाधिकानि परिक्षेपेण, तत्रायामविष्कभयोरुत्पत्तिरेवंजंबूद्वीपविष्कम्भादुभयोः पार्श्वयोः प्रत्येकमशीत्यधिकयोजनशतशोधने यथोक्तं मानं, तद्यथा - जंबूद्वीपमानं १००००० अस्मादशीत्यधिकयोजनशते १८० द्विगुणित ३६० शोधिते सति जातं ९९६४० इति परिक्षेपस्त्वस्यैव राशेः 'विक्खम्भवग्गदहगुणे त्यादिकरणवशादानेतव्यः, ग्रन्थविस्तरभयान्नात्रीपन्यस्यते, यदिवा यदेकतो जंबूद्वीप विष्कम्भादशीत्यधिकं योजनशतं यच्चापरतो तेषां त्रयाणां शतानां षष्ट्यधिकानां परिरयः एकादश शतान्यष्टत्रिंशदधिकानि एतानि
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org