________________
वक्षस्कारः -४
३६७
_“एआहिं'इत्यादि, एताभिर्देवीभिश्चशब्दाद् राजधानीभिरनन्तरसूत्रे वक्ष्यमाणाभिः सह पूर्वाभिलापेन नन्दनवनकूटसत्कसूत्रगमनेननेतव्यानि इमानि वक्ष्यमाणानि कूटानि इमाभिर्वक्ष्यमाणाभिर्दिग्भिः, एतदेव दर्शयति-'पुरथिमिल्लस्स'इत्यादि, इदं च सर्वं भद्रशालवनगमसशं तेन तदनुसारेण व्याख्येयं, विशेषश्चात्रायं-पञ्चशतिके नन्दनवने मेरुतः पञ्चाशदयोजनान्तरे स्थितानि पञ्चशतिकानि कूटानि किञ्चिन्मेखलातो बहिराकाशे स्थितानि बोध्यानि बलकूटवत्, एतत्कूटवासिन्यश्च देव्योऽष्टौ दिक्कुमार्य, अत्र नवमं कूटं सहस्रकमिति पृथक् पृच्छति
_ 'कहिणमित्यादि, क्व भदन्त! नन्दनवनेबलकूटनामकूटप्रज्ञप्तम्?, गौतम! मेरोरीशानविदिशि नन्दनवनं अत्रान्तरे बलकूट नाम कूटप्रज्ञप्तं, अयमर्थः-मेरुतः पञ्चाशदयोजनातिक्रमे ईशानकूणे एशानप्रासादस्ततोऽपीशानकोणे बलकूटं, महत्तमवस्तुनो विदिशोऽपिमहत्तमत्वात्, एवमनेनाभिलापेन यदेव हरिस्सहकूटस्य-माल्यवद्वक्षस्कारगिरेनवमकूटस्य प्रमाणं सहनयोजनरूपं, यथा चाल्येऽपि स्वाधारक्षेत्रे महतोऽप्यस्यावकाशः या च राजधानी चतुरशीतियोजनसहसप्रमाण तदेवसर्वबलकूटस्यापिनवरमत्र बलोदेवस्तत्र तुहरिस्सहनामा। अथ तृतीयवनोपक्रमः
मू (१९८) कहिणभंते! मंदरए पब्बएसोमनसवणे नामंवनेप०?, गोअमा! नंदनवनस्स बहुसमरमणिजाओ भूमिभागाओअद्धतेवढिंजोअणसहस्साइंउद्धं उप्पइत्ता एथणं मंदरे पव्वए सोमनसवने नामं वने पन्नत्ते पञ्चजोणसयाइं चक्कवालविक्खम्मेणं वट्टे वलयाकारसंठाणसंठिए जेणं मंदरं पव्वयं सवओ समंता संपरिक्खित्ताणं चिट्ठइ।
-चत्तारि जोअणसहस्साइंदुन्नि य अनुत्तरे जोअणसए अट्ठय इक्कारसभाए जोअणस्स बाहिं गिरिवक्खम्भेणं तेरस जोअणसहस्साइंपञ्चय एक्कारे जोअणसए छच्च इक्कारसभाएजोअणस्स बाहिं गिरिपरिरएणं तिण्णि जोअणसहस्साइंदुन्नि अबावत्तेर जोअणसए अट्ट य इक्कारसभाए जोयणस्स अतो गिरिविक्खम्भेणं दस जोअणसहस्साइंतिन्नि अउणापन्ने जोअणसए तिन्नि अ इक्कारसभाए जोअणस्स अंतो गिरिपरिरएणंति। सेणंएगाए पउमवरवेइआएएगेण य वनसंडेणं सचओ समंता संपरिक्खित्तेवण्णओकिण्हेजाव आसयन्ति एवं कूडवजासचेव नंदनवनवत्तव्वया भा०, तं चेव ओगाहिऊण जाव पासायवडेंसगा सक्कीसाणाणंति।
वृ. 'कहि णमित्यादि, क्व भदन्त ! मेरौ सौमनसवनं नाम वनं प्रज्ञप्तम् ?, गौतम ! नन्दनवनस्य बहुसमरमणीयाद् भूमिभागादर्द्धत्रिषष्टिं सार्द्धद्वाषष्टिरित्यर्थः योजनसहस्राण्यूज़ मुत्पत्यात्रान्तरेमन्दरपर्वते सौमनसवनं नामवनंप्रज्ञप्तं, पञ्चयोजनशतानि चक्रवालविष्कम्भेनेत्यादिपदानि प्राग्वत्, यन्मन्दरंपर्वतं सर्वतः समन्तात् सम्परिक्षिप्य तिष्ठति, एतच्च कियता विष्कम्भेन कियताचपरिक्षेपेणेत्याह- 'चत्तारी'त्यादि, प्रथमेखलायामिव द्वितीयमेखलायामपि विष्कम्भद्वयं वाच्यं, तत्र बहिगिरिविष्कम्भेन चत्वारि योजनसहमणि द्वे च योजनशते द्विसप्तत्यधिके अष्टौ चैकादशभागा योजनस्य, एतदुपपत्तिरेवं-धरणीतलात् सौमनसं यावद् गमने मेरूच्छ्रयस्य ६३ सहस्रयोज- नान्यतिक्रान्तानि एषां चैकादशभिर्भागे लब्धं ५७२७३/.. अस्मिंश्च राशी धरणीतलगतमेरुव्या-साशहनयोजनप्रमाणाच्छोधितेजातंयथोक्तंमानमिति,बहिर्गिरिपरिरयेण त्रयोदशयोजन-सहस्रणि पञ्चयोजनशतानिएकादशानि-एकादशाधिकानिषट्च एकादशभागा योजनस्य, तथाऽन्तर्गिरिविष्कम्भेन त्रीणि योजनसहस्राणि द्वे द्वासप्तत्यधिके योजनशते अष्टौ
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org